Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ауыр су — судың ауыр изотоптық түрі. Химиялық формуласы HDO немесе D2O. Оны 1932 жылы Америка ғалымдары Г. Юри және Э. ашқан, алғаш 1933 жылы таза суды электролиздеу арқылы бөлініп алынған. Ауыр су құрамында сутегі атомдарының орнын оның ауыр изотопы — дейтерий басқан. Ауыр су табиғи және атмосфералық сулардың құрамында кездеседі. Өзен мен көл суларында DH арақатынасы І:6800, ал теңіз суларында І:5600 болады. Судың үш изотоптық түрі хим. тепе-теңдікте болады: H2O+ D2O 2HDO. Ауыр судың тығызд. кәдімгі судан 10,77C, тұтқырлығы 23,2C артық. Ауыр судың балқу температурасы 3,8С; қайнау температурасы 101,4С. Ауыр суды өнеркәсіпте сұйық сутекті фракциялық айдау кезінде бөлінген дейтерийді тотықтыру арқылы алады. Ауыр су ядролық реакторларда нейтрондарды тежегіш ретінде, ядролық реакцияларға қажетті ( ), басқа да жасанды изотоптар алу үшін қолданылады.
Дереккөздер
Қазақ ұлттық энциклопедиясы
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Auyr su sudyn auyr izotoptyk tүri Himiyalyk formulasy HDO nemese D2O Ony 1932 zhyly Amerika galymdary G Yuri zhәne E ashkan algash 1933 zhyly taza sudy elektrolizdeu arkyly bolinip alyngan Auyr su kuramynda sutegi atomdarynyn ornyn onyn auyr izotopy dejterij baskan Auyr su tabigi zhәne atmosferalyk sulardyn kuramynda kezdesedi Өzen men kol sularynda DH arakatynasy I 6800 al teniz sularynda I 5600 bolady Sudyn үsh izotoptyk tүri him tepe tendikte bolady H2O D2O 2HDO Auyr sudyn tygyzd kәdimgi sudan 10 77C tutkyrlygy 23 2C artyk Auyr sudyn balku temperaturasy 3 8S kajnau temperaturasy 101 4S Auyr sudy onerkәsipte sujyk sutekti frakciyalyk ajdau kezinde bolingen dejterijdi totyktyru arkyly alady Auyr su yadrolyk reaktorlarda nejtrondardy tezhegish retinde yadrolyk reakciyalarga kazhetti baska da zhasandy izotoptar alu үshin koldanylady DerekkozderҚazak ulttyk enciklopediyasy Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Әskeri is Almaty Mektep AAҚ 2001Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet