Амангелді ауылдық округі – Ақмола облысы Қорғалжын ауданындағы әкімшілік бірлік.
Қазақстан ауылдық округі | |
Амангелді ауылдық округі | |
Облысы | |
---|---|
Ауданы | |
Округ орталығы | |
Енеді | 2 ауыл |
Тұрғыны (2021) | ▼461 |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Автомобиль коды | 03 |
|
Әкімшілік құрамы
Құрамына Жұмай, Өркендеу ауылдары кіреді. Орталығы – Өркендеу ауылы. Округ құрамында болған Бірлік ауылы 2006 жылы таратылған.
Елді мекен | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Жұмай ауылы | 137 | ▼83 | 60,6 | 75 | ▼46 | 61,3 | 62 | ▼37 | 59,7 |
Өркендеу ауылы | 489 | ▼378 | 77,3 | 249 | ▼209 | 83,9 | 240 | ▼169 | 70,4 |
Жалпы саны | 626 | ▼461 | 73,6 | 324 | ▼255 | 78,7 | 302 | ▼206 | 68,2 |
Тарихы
Нұра өзенінің құяр тұсында ежелден бері қонақжай, аңшы, саятшы, әнші-күйші, ержүрек, батыр халық өздерінің көшпелі өмір салтымен ауыл-ауыл болып отырған. Қазан төңкерісінен кейін орнаған кеңес үкіметі көшпелі елді отырықшылыққа баулып, коллективтендіру жұмысын қолға алды. Жиырмасыншы жылдардың аяғы, отызыншы жылдардың бас кезінде осы өңірде де ұжымдастыру жүргізіліп, аумақтық-әкімшіліктік өзгерістер болды. 1928 жылы Қорғалжын ауылы құрылды. Одан кейін Кеңбидайық, Жұмай сияқты ауылдар бой көтерсе, 1934 жылы Өркендеу ауылы пайда болды.
Бұл колхоз кейінірек Амангелді Имановтың есімін иеленді. Маңайдағы Кіндікті, Көктал, Жуалы сияқты шағын ауылдарды біріктіріп, мойынсерік ұйымдастыру мақсатында құрылған бұл ауыл тез өркендеп, дами бастады. Үлкендердің айтуы бойынша алғашқы ұжым басшысының бірі Жақайдың Ахметжаны болыпты. Жармақ, Тілкен, Бейсенбай, Алшын, Жақып деген аталарымыз да әр жылдары осы елді басқарыпты. Ауылдық Кеңесті әр жылдары Диханбаева Зура, Сарқұлақ атамыз, Есенбаев Балташ басқарған көрінеді. Кәрім, Сәмет, Қасым, Ыдырыс, Мұса, Бидал, Әлімнің Рақымбергені, Хамзе, Лөкет, Кездік, Рақымжан, Қожаханның Сыздығы, Қырбай, Мұқан, Қамидолла, Таймағанбет, Төлеубек, Бертақ, Болатбек, Шайырман, Күлжәмила, Гаухар, Шәкен сынды аталарымыз бен әжелеріміз колхоздастыру кезінің нағыз ерлері еді.
Соғыс кезінде колхозды Құрмансейіт атамыз басқарған. Ол кісіге арнаған Үлебайдың әзіл өлеңі де бар.
1946 жылдан 1960 жылға дейін Асаубалық ауылдық Кеңесі аталып келсек, кейін Амангелді ауылдық Кеңесі, Амангелді ауылдық әкімшілігі, Амангелді ауылдық округі болып өзгердік. Бұл басшы орындарды әр жылдары Абужаров Нұрғали, Бижаев Дулат, Тайыпов Ғабдолла, Әбдрәсілов Қазбек, Саурықов Есенбай, Кәрібаев Сүйіндік, Исин Сағатбек, Мамырайымов Исләм, Нұрғали Оразғали басқарды. Ауыл әкімі міндетін Кәрімов Жұмабай, Абужаров Еркін де уақытша атқарған кездер болды.
Ауылдан шыққан тұлғалар
Зағи әжеміз бен Диханбаева Зура әжеміз Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесінің депутаттары болып сайланған. Зура әжеміз бұған қоса, Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің пленум мүшесі де болыпты. Қалимаш Зылғарина әжеміз де облыстық Кеңеске депутат болып сайланған көрінеді. «Дударай» әнінің авторы Әнетов Үлебай - сазгер, Мариям Жагорқызы Рекина - орындаушы.
Осы орайда, Өркендеуден шыққан, атағы бүкіл елге жайылған белгілі адамдардың өзі бір төбе. Олар:
- суырып салма ақын Құлтума
- жоғарыда айтып өткен махаббат гимнінің авторы Үлебай атамыз,
- батыр революционер Мәдін Рақымжан.
- Атақты әнші апамыз Рабиға Есімжанованың ағасы Бабақов Қосымжанның сазгер ретінде бүкіл республикамызға аты шыққан, ол кісі де осы елдің тумасы.
- Сұлтанбек Қожахметов техника ғылымдарының докторы
- Наталья Геллерт бір кездегі атақты әйел механизатор, КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты. Кейін Қазақстан Парламенті Мәжілісінің депутаты болып сайланған.
- Әбілқасымов Өтеген байланыс саласында республикаға белгілі жетекші маман
- Нүркенов Жаңбыршы республика су шаруашылығы вице-министрі болған.
- Механизаторлар
- Туғанбаев Ермек
- Хасенов Сағымбек кеуделеріне Ленин орденін таққан.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы Х том
- Ақмола облысының әкімшілік-аумақтық құрылғысына Қорғалжын және Жақсы аудандары бойынша өзгерістер енгізу туралы
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Amangeldi auyldyk okrugi Akmola oblysy Қorgalzhyn audanyndagy әkimshilik birlik Қazakstan auyldyk okrugiAmangeldi auyldyk okrugiOblysyAkmola oblysyAudanyҚorgalzhyn audanyOkrug ortalygyӨrkendeuEnedi2 auylTurgyny 2021 461Uakyt beldeuiUTC 5 00Avtomobil kody03 Baska magynalar үshin Amangeldi auyldyk okrugi degen betti karanyz Әkimshilik kuramyҚuramyna Zhumaj Өrkendeu auyldary kiredi Ortalygy Өrkendeu auyly Okrug kuramynda bolgan Birlik auyly 2006 zhyly taratylgan Halkynyn sany 2009 2021 Eldi meken 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzbenZhumaj auyly 137 83 60 6 75 46 61 3 62 37 59 7Өrkendeu auyly 489 378 77 3 249 209 83 9 240 169 70 4Zhalpy sany 626 461 73 6 324 255 78 7 302 206 68 2TarihyNura ozeninin kuyar tusynda ezhelden beri konakzhaj anshy sayatshy әnshi kүjshi erzhүrek batyr halyk ozderinin koshpeli omir saltymen auyl auyl bolyp otyrgan Қazan tonkerisinen kejin ornagan kenes үkimeti koshpeli eldi otyrykshylykka baulyp kollektivtendiru zhumysyn kolga aldy Zhiyrmasynshy zhyldardyn ayagy otyzynshy zhyldardyn bas kezinde osy onirde de uzhymdastyru zhүrgizilip aumaktyk әkimshiliktik ozgerister boldy 1928 zhyly Қorgalzhyn auyly kuryldy Odan kejin Kenbidajyk Zhumaj siyakty auyldar boj koterse 1934 zhyly Өrkendeu auyly pajda boldy Bul kolhoz kejinirek Amangeldi Imanovtyn esimin ielendi Manajdagy Kindikti Koktal Zhualy siyakty shagyn auyldardy biriktirip mojynserik ujymdastyru maksatynda kurylgan bul auyl tez orkendep dami bastady Үlkenderdin ajtuy bojynsha algashky uzhym basshysynyn biri Zhakajdyn Ahmetzhany bolypty Zharmak Tilken Bejsenbaj Alshyn Zhakyp degen atalarymyz da әr zhyldary osy eldi baskarypty Auyldyk Kenesti әr zhyldary Dihanbaeva Zura Sarkulak atamyz Esenbaev Baltash baskargan korinedi Kәrim Sәmet Қasym Ydyrys Musa Bidal Әlimnin Rakymbergeni Hamze Loket Kezdik Rakymzhan Қozhahannyn Syzdygy Қyrbaj Mukan Қamidolla Tajmaganbet Toleubek Bertak Bolatbek Shajyrman Kүlzhәmila Gauhar Shәken syndy atalarymyz ben әzhelerimiz kolhozdastyru kezinin nagyz erleri edi Sogys kezinde kolhozdy Қurmansejit atamyz baskargan Ol kisige arnagan Үlebajdyn әzil oleni de bar 1946 zhyldan 1960 zhylga dejin Asaubalyk auyldyk Kenesi atalyp kelsek kejin Amangeldi auyldyk Kenesi Amangeldi auyldyk әkimshiligi Amangeldi auyldyk okrugi bolyp ozgerdik Bul basshy oryndardy әr zhyldary Abuzharov Nurgali Bizhaev Dulat Tajypov Ғabdolla Әbdrәsilov Қazbek Saurykov Esenbaj Kәribaev Sүjindik Isin Sagatbek Mamyrajymov Islәm Nurgali Orazgali baskardy Auyl әkimi mindetin Kәrimov Zhumabaj Abuzharov Erkin de uakytsha atkargan kezder boldy Auyldan shykkan tulgalarZagi әzhemiz ben Dihanbaeva Zura әzhemiz Қazak SSR Zhogargy Kenesinin deputattary bolyp sajlangan Zura әzhemiz bugan kosa Қazakstan Kompartiyasy Ortalyk Komitetinin plenum mүshesi de bolypty Қalimash Zylgarina әzhemiz de oblystyk Keneske deputat bolyp sajlangan korinedi Dudaraj әninin avtory Әnetov Үlebaj sazger Mariyam Zhagorkyzy Rekina oryndaushy Osy orajda Өrkendeuden shykkan atagy bүkil elge zhajylgan belgili adamdardyn ozi bir tobe Olar suyryp salma akyn Қultuma zhogaryda ajtyp otken mahabbat gimninin avtory Үlebaj atamyz batyr revolyucioner Mәdin Rakymzhan Atakty әnshi apamyz Rabiga Esimzhanovanyn agasy Babakov Қosymzhannyn sazger retinde bүkil respublikamyzga aty shykkan ol kisi de osy eldin tumasy Sultanbek Қozhahmetov tehnika gylymdarynyn doktory Natalya Gellert bir kezdegi atakty әjel mehanizator KSRO Zhogargy Kenesinin deputaty Kejin Қazakstan Parlamenti Mәzhilisinin deputaty bolyp sajlangan Әbilkasymov Өtegen bajlanys salasynda respublikaga belgili zhetekshi maman Nүrkenov Zhanbyrshy respublika su sharuashylygy vice ministri bolgan Mehanizatorlar Tuganbaev Ermek Hasenov Sagymbek keudelerine Lenin ordenin takkan DerekkozderҚazak enciklopediyasy H tom Akmola oblysynyn әkimshilik aumaktyk kurylgysyna Қorgalzhyn zhәne Zhaksy audandary bojynsha ozgerister engizu turaly 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary