Өкпеқап (плевра); (гр. pleura - «сірлі қабық») — өкпенің сыртқы сірлі қабығы. Өкпеқап бірқабатты жалпақ эпителийден (мезотелийден) және оның астындағы жұқа борпылдақ дәнекер ұлпасы қабатынан тұрады. Өкпеқаптың құрамында және жекеленген бірыңғай салалы ет жасушалары — миоциттер болады.
Өкпеқап 2 жапырақшадан тұрады:
- висцералды өкпеқап және
- раиеталды, қабырғалық өкпеқап.
Висцералды немесе өкпе өкпеқабы өкренің өзін жауып, өкпе затымен тығыз тұтасатындығы соншалық, тінді зақымдамай оны айырып алуға болмайды; ол өкпе саңылауларына еніп өкпе үлестерін бір-бірінен бөледі. Өкпенің үшкір жиектерінде өкпеқаптың бүртәрізді томпақтары кездеседі. Өкпені барлық жағынан қаусыра, өкпе қабы өкпенің түбірінде тікелей париеталды өкпеқапта жалғасады. Өкпе түбірінің төменгі жиегімен түбірдің алдыңғы және артқы беттерінің сірлі жапырақшалары бір қатпарға,өкпе байламына жиналады,ол қатпар өкпенің ішкі бетімен тік төмен түсіп, көкетке бекиді.
Өкпеқап транссудация (шығару) және резорбция (сіңіру) үрдістерінде аса маңызды рөл атқарады. Олардың арасындағы қалыпты арақатынас кеуде қуысы ағзалары ауырған кезде күрт бұзылады.
Макроскопиялық жағынан біртегіс және гистологиялық құрылымы жағынан ұқсас бола тұра,париеталды және висцералды қабықшалар әртүрлі болуына байланысты. Лимфа тамырларына қарағанда қантамырлары тым басым болатын висцералды жапырақша негізінен шығару қызметін атқарады. Қабырғалық бөлімінде сірлі қуыстардан сіңіріп алатын арнаулы аппараттары бар және лимфа тамырлары қантамырлардан басым келетін париеталды жапырақша зезорбция қызметін атқарады. Тыныштық жағдайда өкпеқап қуысында 1-2 мл сұйықтық болады, ол капиллярлық қабатпен өкпеқап жапырақшарларының жанасатын беттерін бөледі.Осы сұйықтық арасында қарама-қарсы күштердің, кеуде тоының инспираторлық керілуі мен өкпе тінінің серпімді тартылуы әсеріндегі 2 бет ілінісіп ұстасады.
Қабырғаралық өкпеқап өкпені қоршайтын тұтас бір қап болып табылады, бірақ сипаттау мақсатында мынадай бөлімдерге бөлінеді: лат. pleura costalis,лат. diaphragmatica және лат. mediastinalis. Өкпеқап күмбезі сәйкес өкпенің деген атпен бөліп көрсетеді. Өкпеқап күмбезі сәйкес өкпенің ұшын жауып, мойын аймағындағы кеуде торынан I қабырғаның алдыңғы шетінен 3-4 см жоғары шығып тұрады. Өкпеқап күмбезін латералды жағынан шектеледі, медиаоды және алдында материалды және артқы жағында кеңірдек пен өңеш жатады.
Өкпеқап қуысы
Өкпеқап қуысы (плевральная полость); (лат. cavum pleuralis, лат. cavum — «қуыс», гр. pleura — «сірлі қабық») — өкпе орналасқан сірлі қабық қуысы. Өкпеқап қуысы—өкпеқап пен қабырғалық сірлі қабық аралығында орналасады, ішінде сірлі сұйық болады. Организмде оң және сол өкпеқап қуыстары болып бөлінеді.
Дереккөздер
- Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Өkpekap plevra gr pleura sirli kabyk okpenin syrtky sirli kabygy Өkpekap birkabatty zhalpak epitelijden mezotelijden zhәne onyn astyndagy zhuka borpyldak dәneker ulpasy kabatynan turady Өkpekaptyn kuramynda zhәne zhekelengen biryngaj salaly et zhasushalary miocitter bolady Өkpekap Өkpekap 2 zhapyrakshadan turady visceraldy okpekap zhәne raietaldy kabyrgalyk okpekap Visceraldy nemese okpe okpekaby okrenin ozin zhauyp okpe zatymen tygyz tutasatyndygy sonshalyk tindi zakymdamaj ony ajyryp aluga bolmajdy ol okpe sanylaularyna enip okpe үlesterin bir birinen boledi Өkpenin үshkir zhiekterinde okpekaptyn bүrtәrizdi tompaktary kezdesedi Өkpeni barlyk zhagynan kausyra okpe kaby okpenin tүbirinde tikelej parietaldy okpekapta zhalgasady Өkpe tүbirinin tomengi zhiegimen tүbirdin aldyngy zhәne artky betterinin sirli zhapyrakshalary bir katparga okpe bajlamyna zhinalady ol katpar okpenin ishki betimen tik tomen tүsip koketke bekidi Өkpekap transsudaciya shygaru zhәne rezorbciya siniru үrdisterinde asa manyzdy rol atkarady Olardyn arasyndagy kalypty arakatynas keude kuysy agzalary auyrgan kezde kүrt buzylady Makroskopiyalyk zhagynan birtegis zhәne gistologiyalyk kurylymy zhagynan uksas bola tura parietaldy zhәne visceraldy kabykshalar әrtүrli boluyna bajlanysty Limfa tamyrlaryna karaganda kantamyrlary tym basym bolatyn visceraldy zhapyraksha negizinen shygaru kyzmetin atkarady Қabyrgalyk boliminde sirli kuystardan sinirip alatyn arnauly apparattary bar zhәne limfa tamyrlary kantamyrlardan basym keletin parietaldy zhapyraksha zezorbciya kyzmetin atkarady Tynyshtyk zhagdajda okpekap kuysynda 1 2 ml sujyktyk bolady ol kapillyarlyk kabatpen okpekap zhapyraksharlarynyn zhanasatyn betterin boledi Osy sujyktyk arasynda karama karsy kүshterdin keude toynyn inspiratorlyk kerilui men okpe tininin serpimdi tartyluy әserindegi 2 bet ilinisip ustasady Қabyrgaralyk okpekap okpeni korshajtyn tutas bir kap bolyp tabylady birak sipattau maksatynda mynadaj bolimderge bolinedi lat pleura costalis lat diaphragmatica zhәne lat mediastinalis Өkpekap kүmbezi sәjkes okpenin degen atpen bolip korsetedi Өkpekap kүmbezi sәjkes okpenin ushyn zhauyp mojyn ajmagyndagy keude torynan I kabyrganyn aldyngy shetinen 3 4 sm zhogary shygyp turady Өkpekap kүmbezin lateraldy zhagynan shekteledi mediaody zhәne aldynda materialdy zhәne artky zhagynda kenirdek pen onesh zhatady Өkpekap kuysyӨkpekap kuysy plevralnaya polost lat cavum pleuralis lat cavum kuys gr pleura sirli kabyk okpe ornalaskan sirli kabyk kuysy Өkpekap kuysy okpekap pen kabyrgalyk sirli kabyk aralygynda ornalasady ishinde sirli sujyk bolady Organizmde on zhәne sol okpekap kuystary bolyp bolinedi DerekkozderBiomorfologiya terminderinin tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2009 ISBN 9965 822 54 9 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet