Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Өкпенің тіршілік немесе өмірлік сыйымдылығы - ішке дем толық тартқаннан кейін толығымен шығатын ауа көлемін сипаттайтын сыртқы . Яғни адам терең тыныс алып, терең тыныс шығарғанда ауаның көп мөлшерін айтады. Әйел адамдарда шамамен 3000-3500 мл құраса, ер адамдарда 3500-4800 мл құрайды.
Өкпенің жеделдетілген өмірлік сыйымдылығы — максимальдық жылдам дем алу кезінде анықталатын өкпенің өмірлік сыйымдылығының қалыпты жағдайда 90—92% құрайды. Өкпенің тиісті өмірлік сыйымдылығы — арнайы формулалар көмегімен зерттелетін адамның жасы мен бойы туралы мәліметтер бойынша анықтайтын өкпенің іс жүзіндеғі өмірлік сыйымдылығын бағалауға арналған есептік көрсеткіш. Өкпенің тіршілік сыйымдылығы деп адам терең тыныс алып, терең тыныс шығарғандағы ауаның ең көп мөлшерін айтады. Әйелдер өкпесінің тіршілік сыйымдылығын орташа есеппен алғанда 3000-3500 мл, ер адамдарда 3500-4800 мл болады. Дене еңбегімен шыныққан адамдарда өкпенің тіршілік сыйымдылығы 6000—7500 мл-ге дейін жетеді.
Өкпенің тіршілік сыйымдылығы (ӨТС) 3 құрамды бөліктен тұрады. Адам тыныштық қалыпта әрбір тыныс алғанда жөне әрбір тыныс шығарғанда шамамен 500 мл ауаны жұтады, әрі шығарады. Бұл ауа мөлшері тыныстық сыйымдылық деп аталады.
Адам қалыпты тыныс алып, артынша терең тыныс алғанда тағы да қосымша 1500 мл ауаны жұтады. Бұл жұтылған ауа мөлшерін тыныс алудың қосымша сыйымдылығы дейді.
Адам қалыпты тыныс шығарып, артынша терең тыныс шығарғанда тағы да қосымша 1500 мл ауаны шығарады. Бұл ауа мөлшері тынысшығарудың қосымша сыйымдылығы деп аталады.
Өкпенің тіршілік сыйымдылығы —> тыныстық сыйымдылық (500 мл) + тыныс алудың қосымша сыйымдылығы (1500 мл)+ тыныс шығарудың қосымша сыйымдылығы (1500 мл). ӨТС=500 мл+1500 мл+1500 мл=3500 мл!
Қаншама терең тыныс шығарғанмен де өкпеде 1200 мл ауа қалып қояды. Оны қалдық ауа сыйымдылыгы деп атайды. Сондықтан да өкпе еш уақытта қабысып қалмайды.
Өкпенің тіршілік сыйымдылығын өлшейтін (анықтайтын) арнайы құралды спирометр дейді. Неғұрлым өкпенің тіршілік сыйымдылығының көлемі көбірек болса, соғұрлым адамның денсаулығы күшті болады.
Дереккөздер
- О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Өkpenin tirshilik nemese omirlik syjymdylygy ishke dem tolyk tartkannan kejin tolygymen shygatyn aua kolemin sipattajtyn syrtky Yagni adam teren tynys alyp teren tynys shygarganda auanyn kop molsherin ajtady Әjel adamdarda shamamen 3000 3500 ml kurasa er adamdarda 3500 4800 ml kurajdy Өkpenin zhedeldetilgen omirlik syjymdylygy maksimaldyk zhyldam dem alu kezinde anyktalatyn okpenin omirlik syjymdylygynyn kalypty zhagdajda 90 92 kurajdy Өkpenin tiisti omirlik syjymdylygy arnajy formulalar komegimen zertteletin adamnyn zhasy men bojy turaly mәlimetter bojynsha anyktajtyn okpenin is zhүzindegi omirlik syjymdylygyn bagalauga arnalgan eseptik korsetkish Өkpenin tirshilik syjymdylygy dep adam teren tynys alyp teren tynys shygargandagy auanyn en kop molsherin ajtady Әjelder okpesinin tirshilik syjymdylygyn ortasha eseppen alganda 3000 3500 ml er adamdarda 3500 4800 ml bolady Dene enbegimen shynykkan adamdarda okpenin tirshilik syjymdylygy 6000 7500 ml ge dejin zhetedi Өkpenin tirshilik syjymdylygy ӨTS 3 kuramdy bolikten turady Adam tynyshtyk kalypta әrbir tynys alganda zhone әrbir tynys shygarganda shamamen 500 ml auany zhutady әri shygarady Bul aua molsheri tynystyk syjymdylyk dep atalady Adam kalypty tynys alyp artynsha teren tynys alganda tagy da kosymsha 1500 ml auany zhutady Bul zhutylgan aua molsherin tynys aludyn kosymsha syjymdylygy dejdi Adam kalypty tynys shygaryp artynsha teren tynys shygarganda tagy da kosymsha 1500 ml auany shygarady Bul aua molsheri tynysshygarudyn kosymsha syjymdylygy dep atalady Өkpenin tirshilik syjymdylygy gt tynystyk syjymdylyk 500 ml tynys aludyn kosymsha syjymdylygy 1500 ml tynys shygarudyn kosymsha syjymdylygy 1500 ml ӨTS 500 ml 1500 ml 1500 ml 3500 ml Қanshama teren tynys shygarganmen de okpede 1200 ml aua kalyp koyady Ony kaldyk aua syjymdylygy dep atajdy Sondyktan da okpe esh uakytta kabysyp kalmajdy Өkpenin tirshilik syjymdylygyn olshejtin anyktajtyn arnajy kuraldy spirometr dejdi Negurlym okpenin tirshilik syjymdylygynyn kolemi kobirek bolsa sogurlym adamnyn densaulygy kүshti bolady DerekkozderO D Dajyrbekov B E Altynbekov B K Torgauytov U I Kenesariev T S Hajdarova Aurudyn aldyn alu zhәne saktandyru bojynsha oryssha kazaksha terminologiyalyk sozdik Shymkent Ғasyr Sh 2005 zhyl ISBN 9965 752 06 0Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet