Әлеуметтік желілер

Әлеуметтік желілер — ермектері бірдей адамдардың Интернетте бірігетін қоғамдастық сайттары. Осы сайттарда адамдар жедел түрде мәліметтер алмасады және достар табады. Бірақ осы сайттар арқылы тек қатынасып қана қоймай, адамдар музыка, видео іздеуі де мүмкін.

Құрылымы

Әлеуметтік желілерде адамдар өзі жайлы мәлімет тастап қалдыра алады (туған күні, оқыған мектебі, университеті, ермектері және т.б.), басқа қатынасушылар осы мәліметтерді пайдаланып сол адамды таба алады. Әлеуметтік желінің қызметі мұнымен тоқтап қалмайды. Әлеуметтік желілерде достармен, басқа қолданушылармен хат алмасуға; сурет алмасуға; сурет, видео, жазба-мақала жариялауға болады. Танымал желілердің (Вк, Фейсбук, Менің әлемім, т.б) ішінде ойын ойнау, музыка тыңдау сынды мүмкіндіктері бар.

Әлеуметтік желілердің тарихы

Әлеуметтік желілер Интернетте 1995 ж. бастап кең таралған, осы жылы бірінші әлеуметтік желі - Classmates.com (Сыныптастар) сайт ашылды. 2003-2004 жж. , Facebook жобалары шықты.

Сауда ұжымдары әлеуметтік желілерге үлкен қызығушылық көрсетті. Осындай жобалар бірнеше миллиондық аудиторияны тартты әрі олардың жарнамасы қатты әсер жасады.

Қазақстандағы әлеуметтік желілердің даму үрдісі

Қазақстанда қазіргі кезде ең көп қолданыстағы әлеуметтік желілердің бірі nur.kz сайты болып есептеледі. Одан Басқа да , , on.kz, www.kazlife.com, Zhelide.kz Мұрағатталған 16 наурыздың 2012 жылы. сайттары жұмыс істеуде. Солардың ішінде сайтына келетін болсақ, Желіде.кз сайты 2011 жылдың тамыз айында ашылды, сондай аз уақыт ішінде 10000-нан аса қолданушы жинап үлгерді. Бұл ҚАЗНЕТ үшін өте жоғары көрсеткіш болып есептеледі. Zhelide.kz сайты қазіргі күнде жұмыс ісетемейді.

Әлеуметтік желілердің жағымды жақтары

• компьютерлік сауаттылықтың жоғарылығына байланысты ақпарат алу, алмасу жылдамдығы артады;
• халықтың билік органдары блогтарына хабарласуы арқылы кері және өзара байланыс орнатуға жол ашылады;
• іздестіру жүйелері арқылы кез келген тақырыпта ақпарат алу және пайдалану; тиімді пайдаланған жағдайда білімін толықтыру;
• сыныптастар мен курстастарын, ескі достарын табу және хабарласу;
• тек компьютер арқылы ғана емес, ұялы телефондар арқылы да желіге ену;
• өз мүддеңе сай келетін азаматпен виртуалды тілдесу.

Әлеуметтік желілердің жағымсыз жақтары

• бос уақыттың жұмсалуы;
• оппоненттің манипуляциялық тәсілдеріне мән бермей, алдауына түсу;
• ақпараттың ақиқаты мен жалғандығын айыра алмау, кез келген ақпараттың ұсынылуы;
• қоғам құндылықтарына жатпайтын лас сөздерді пайдалану, теріс пиғылды азаматтардың өз мүддесін жүзеге асыру үшін мүмкіндігінің болуы;
• ақпаратты кез келген тұлғаның өз мүддесі үшін пайдалануы;
• толықтай электронды бағыныштылық.

Әлеуметтік желілердің мүмкіндіктері

• ақпарат алмасуда сурет, бейне, блогтар мен микроблогтар, қауымдастық, чат және т.б. көздер арқылы қажетті мәліметтерді кеңінен пайдалану;
• өз профиліңді құру және автор туралы мәлімет ұсыну;
• мүдделері бойынша ортақ виртуалды достармен қатар, өмірдегі достар, туысқандар, әріптестер, сыныптастар мен курстастар бірлестігін құру;
• халық пен мемлекеттік органдар арасындағы өзара байланысты блогтар арқылы күшейтеді;
• кез келген жерде қажетті ақпаратты өз уақытында алу және пайдалану.

Әлеуметтік желілердің қатерлері

• орналастырылған ақпаратты кез келген азамат оңай тауып және өз қажетіне пайдалана алады;
• ұсынылған ақпаратты жұмыс берушілер, ата-ана, балалары, қылмыскерлер, құқық қорғау органдары кез келген шараларға қолдана алады;
• әлеуметтік желілерге тәуелділік; ауызша, жазылмаған заңдар басшылыққа алынады;
• заңнамалық базаның әлсіздігі; виртуалды тілдесуге байланысты сөйлеу, ақпараттың жылдам алынуы және жеке ізденістің жоқтығына байланысты ойлау қабілеті кемиді, дүниетанымы төмендейді;
• компьютерлік тролльдер қақпанынына түсу.

Ең үлкен желілер

Шетелде:

• Facebook
• LinkedIn
• Twitter
• Instagram
• Ask.fm
• Pinterest

Қытайда:

• Qzone
• Sina Weibo
• Renren

Ресейде:

• ВКонтакте
• т.б.