Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мұхаммед әл-Мәһди (араб.: محمد المهدى; 3 тамыз 744, Бағдат — 27 тамыз 785) — Ислам халифатының 21-ші халифасы, мүміндер әмірі. Әл-Мансұрдың баласы әрі ізбасары.
| Мұхаммед әл-Мәһди араб.: محمد المهدى | ||
 783 жылы әл-Мәһди атымен шығарылған динар | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 775 — 27 тамыз 785 | ||
| (Лақап аты Әл-Мәһди) | ||
| Ізашары | Әл-Мансұр | |
| Ізбасары | Мұса әл-Һәди | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | Ислам | |
| Дүниеге келуі | 3 тамыз 744 Бағдат, Ислам халифаты | |
| Қайтыс болуы | 27 тамыз 785 (41 жас) Ислам халифаты | |
| Династия | Аббас әулеті | |
| Әкесі | Әл-Мансұр | |
| Анасы | Әруә Үмм Мұса | |
| Жұбайы | Рита бинт Әбілаббас Хайзуран Үмм Әбдулла Рұқайс | |
| Балалары | Ұлдары: Мұса әл-Һәди Һарун әр-Рашид Иса Ғұбайдулла Мансұр Ибраһим Қыздары: Банука Аббаса Улайя | |
өңдеу  | ||
Өмірбаяны
Халиф Әл-Мансұр өз баласына жақсы білім беруге тырысқан. Оның тәлімгерлерінің бірі ғалым Әбу Ғұбайдулла Мұғауия болды. Ол келешек халифаны көптеген ғылымдарға, мемлекеттік басқару негіздеріне үйретті, Сасанидтердің мемлекеттік жүйесіне деген сүйіспеншілігін оятты. Араб грамматикасы мен поэзиясын араб филологы әл-Мүфаддала әд-Дабби үйретті. Әл-Мәһди үшін ұстаз тіпті 66 ең үздік араб ақындарының антологиясы "әл-Мүфаддалият" атты кітап шығарды.
Замандастарының айтуынша әл-Мәһди сыртқы әдемілігімен, сымбаттылығымен, ұзын бұйра шаштарымен ерекшеленеді. Пендешілік өмірден аулақ әкесі әл-Мансұрдан гөрі әл-Мәһди пендешілік өмірге жақынырақ болды. Тіпті оның махаббат хикаялары жайлы аңыздар да бар. Поэзия мен саз өнерін қатты сүйді. Оның тұсында халиф сарайы өзінің бай мәдениетімен, сән-салтанатымен, сәнділігімен ерекшеленетін сарайға айналған. Сонымен қатар әл-Маһдидің сүйіп шұғылданатын өнері аңшылық болған.
758 жылы әл-Мансұр өз мұрагерін Хорасан наменгері етіп тағайындады. Хорасанның орталығы Рей қаласы болатын. Әл-Мәһдидің бас кеңесшісі ықпалды Бармакид әулетінен болған Жақия ибн Халид болды. Соңғысы халифтің өмір жолында өте жақын серігі болып қала берді. Сонымен қатар әл-Мәһдиге йемендік күң Хайрузан өте жақын болатын.
768 жылы Хорасаннан келген әл-Мәһди жаңа елорда Бағдаттың құрылысында қатысып, өзіне арнап жеке сарай салды (Русафа ауданында). 772 жылы мұрагер халифке Евфрат жағалауында, Бағдаттан солтүстікке қарай орналасқан тағы бір қаланы салуға көмектесті.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Muhammed әl Mәһdi arab محمد المهدى 3 tamyz 744 Bagdat 27 tamyz 785 Islam halifatynyn 21 shi halifasy mүminder әmiri Әl Mansurdyn balasy әri izbasary Muhammed әl Mәһdi arab محمد المهدى 783 zhyly әl Mәһdi atymen shygarylgan dinarLauazymyIslam halifatynyn 21 shi halifasy775 27 tamyz 785 Lakap aty Әl Mәһdi Izashary Әl MansurIzbasary Musa әl ҺәdiӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 3 tamyz 744 0744 08 03 Bagdat Islam halifatyҚajtys boluy 27 tamyz 785 0785 08 27 41 zhas Islam halifatyDinastiya Abbas әuletiӘkesi Әl MansurAnasy Әruә Үmm MusaZhubajy Rita bint Әbilabbas Hajzuran Үmm Әbdulla RukajsBalalary Ұldary Musa әl Һәdi Һarun әr Rashid Isa Ғubajdulla Mansur Ibraһim Қyzdary Banuka Abbasa Ulajyaondeu ӨmirbayanyHalif Әl Mansur oz balasyna zhaksy bilim beruge tyryskan Onyn tәlimgerlerinin biri galym Әbu Ғubajdulla Mugauiya boldy Ol keleshek halifany koptegen gylymdarga memlekettik baskaru negizderine үjretti Sasanidterdin memlekettik zhүjesine degen sүjispenshiligin oyatty Arab grammatikasy men poeziyasyn arab filology әl Mүfaddala әd Dabbi үjretti Әl Mәһdi үshin ustaz tipti 66 en үzdik arab akyndarynyn antologiyasy әl Mүfaddaliyat atty kitap shygardy Zamandastarynyn ajtuynsha әl Mәһdi syrtky әdemiligimen symbattylygymen uzyn bujra shashtarymen erekshelenedi Pendeshilik omirden aulak әkesi әl Mansurdan gori әl Mәһdi pendeshilik omirge zhakynyrak boldy Tipti onyn mahabbat hikayalary zhajly anyzdar da bar Poeziya men saz onerin katty sүjdi Onyn tusynda halif sarajy ozinin baj mәdenietimen sәn saltanatymen sәndiligimen erekshelenetin sarajga ajnalgan Sonymen katar әl Maһdidin sүjip shugyldanatyn oneri anshylyk bolgan 758 zhyly әl Mansur oz muragerin Horasan namengeri etip tagajyndady Horasannyn ortalygy Rej kalasy bolatyn Әl Mәһdidin bas kenesshisi ykpaldy Barmakid әuletinen bolgan Zhakiya ibn Halid boldy Songysy haliftin omir zholynda ote zhakyn serigi bolyp kala berdi Sonymen katar әl Mәһdige jemendik kүn Hajruzan ote zhakyn bolatyn 768 zhyly Horasannan kelgen әl Mәһdi zhana elorda Bagdattyn kurylysynda katysyp ozine arnap zheke saraj saldy Rusafa audanynda 772 zhyly murager halifke Evfrat zhagalauynda Bagdattan soltүstikke karaj ornalaskan tagy bir kalany saluga komektesti