Ұрық қапшығы (sacculus embryonalіs) — гүлді өсімдіктердің орталық бөлігі. Бұл арада жұмыртқа жасушасы дамып жетіліп, қосарлы ұрықтану процесі жүреді. Ұрық қапшығы шығу тегі және атқаратын қызметі жағынан аналық гаметофит (жыныс ұрпағы) болып есептелінеді. Кәдімгі ұрық қапшығы бір ғана гаплоидты аналық жыныс жасушасынан дамиды. Ол аналық жыныс жасушасының көлемі ұлғая келе үш рет бөліну арқылы белгілі бір реттілікпен орналасқан сегіз ядросы бар жеті жеке клеткаға айналады. Оның бір жасушасы орталық клетка деп аталады, онда екі ядро болады. Ал қалған бір-бір ядросы бар жасушалар үш-үштен бір-біріне қарама-қарсы полюстерде орналасады. Бір полюсінде жақсы дамыған бір ірі жұмыртқа жасушасы және одан біршама нашар дамыған екі қосымша жасуша болады. Ал қарама-қарсы полюсте біркелкі дамыған үш жасуша орналасады. Ұрық дамуының келесі кезеңінде орталық жасушадағы екі ядро бір-бірімен қосылып, ұрық қапшығының екінші реттік орталық жасушасына айналады. Ұрықтанғаннан кейін зиготадан ұрық дамып жетіледі. Ал орталық жасушадан (үш ядросы бар тұқымнан) эндосперм (кейбір өсімдіктердің тұқымы мен жемісінде болатын, ұрықтың қоректенуіне қажетті ерекше ұлпа) қалыптасады. Ұрық қапшығының 16-ға жуық тобы бар.
Сілтемелер
"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұryk kapshygy sacculus embryonalis gүldi osimdikterdin ortalyk boligi Bul arada zhumyrtka zhasushasy damyp zhetilip kosarly uryktanu procesi zhүredi Ұryk kapshygy shygu tegi zhәne atkaratyn kyzmeti zhagynan analyk gametofit zhynys urpagy bolyp eseptelinedi Kәdimgi uryk kapshygy bir gana gaploidty analyk zhynys zhasushasynan damidy Ol analyk zhynys zhasushasynyn kolemi ulgaya kele үsh ret bolinu arkyly belgili bir rettilikpen ornalaskan segiz yadrosy bar zheti zheke kletkaga ajnalady Onyn bir zhasushasy ortalyk kletka dep atalady onda eki yadro bolady Al kalgan bir bir yadrosy bar zhasushalar үsh үshten bir birine karama karsy polyusterde ornalasady Bir polyusinde zhaksy damygan bir iri zhumyrtka zhasushasy zhәne odan birshama nashar damygan eki kosymsha zhasusha bolady Al karama karsy polyuste birkelki damygan үsh zhasusha ornalasady Ұryk damuynyn kelesi kezeninde ortalyk zhasushadagy eki yadro bir birimen kosylyp uryk kapshygynyn ekinshi rettik ortalyk zhasushasyna ajnalady Ұryktangannan kejin zigotadan uryk damyp zhetiledi Al ortalyk zhasushadan үsh yadrosy bar tukymnan endosperm kejbir osimdikterdin tukymy men zhemisinde bolatyn uryktyn korektenuine kazhetti erekshe ulpa kalyptasady Ұryk kapshygynyn 16 ga zhuyk toby bar Ұryk kapshygySiltemeler Қazak Enciklopediyasy 9 tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet