Құнақ(Frіngіllіdae) – әнші торғайлар отрядына жататын тұқымдас.
- Жер шарында кең таралған, 33 туысқа бірігетін 133 түрі, ал Қазақстанда 18 туысы, 32 түрі белгілі. Қазақстанның барлық аймақтарында кездеседі. Дене тұрқы 10-22 см, салмағы 7-100 г-дай.
- Басы домалақ, мойны қысқа. Көп түрінің тұмсығы жуан әрі мықты. Мекиені қоразына қарағанда ашық реңді келеді. Топтасып ұшады, көбейген кезде жеке-жеке жұп құрады. Жұбымен жүріп ағаштың бұтағына, жерге, жартас жарығына ұя салады. Кейде ұясын өсімдік сабағы не бұтағынан тоқып та жасайды. Табақша тәрізді ұясының аузы ашық болады.
- Ұядағы 3-7 шұбар жұмыртқаны мекиені 2 аптадай басады. Құнақтар өсімдік және оның дәнімен, ұсақ жәндіктермен қоректенеді. Құнақтардың ішінде Арал теңізінен Алакөл ойпаңына дейінгі аймақта кездесетін — шөл Құнағы (Rhodospіza obsoleta) бар. Бұл салмағы 22 — 28 гр-дай болатын кішкентай құс. Реңі қоңырқай құм түстес, бауыры ақ, құйрығы мен қанаттары ақшыл қауырсындармен көмкерілген. Қанаты жылтыраған қызғылт дақты. Тұмсығы қара түсті.
- Жыл құсы ұясын ағаш, бұта басына салып, онда 4 — 6 көгілдір, ақ түсті жұмыртқасын басады. Наурызда ұшып келіп, қазанда жылы жаққа ұшып кетеді. Бір жылда 2 рет балапан ұшырады. Тек дәнмен қоректенеді. Құнақтардың 3 түрі және 1 түртармағы Халықаралық табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.
Дереккөздер
- Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997;
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Тағы қараңыз
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қunak Fringillidae әnshi torgajlar otryadyna zhatatyn tukymdas Zher sharynda ken taralgan 33 tuyska birigetin 133 tүri al Қazakstanda 18 tuysy 32 tүri belgili Қazakstannyn barlyk ajmaktarynda kezdesedi Dene turky 10 22 sm salmagy 7 100 g daj Basy domalak mojny kyska Kop tүrinin tumsygy zhuan әri mykty Mekieni korazyna karaganda ashyk rendi keledi Toptasyp ushady kobejgen kezde zheke zheke zhup kurady Zhubymen zhүrip agashtyn butagyna zherge zhartas zharygyna uya salady Kejde uyasyn osimdik sabagy ne butagynan tokyp ta zhasajdy Tabaksha tәrizdi uyasynyn auzy ashyk bolady Ұyadagy 3 7 shubar zhumyrtkany mekieni 2 aptadaj basady Қunaktar osimdik zhәne onyn dәnimen usak zhәndiktermen korektenedi Қunaktardyn ishinde Aral tenizinen Alakol ojpanyna dejingi ajmakta kezdesetin shol Қunagy Rhodospiza obsoleta bar Bul salmagy 22 28 gr daj bolatyn kishkentaj kus Reni konyrkaj kum tүstes bauyry ak kujrygy men kanattary akshyl kauyrsyndarmen komkerilgen Қanaty zhyltyragan kyzgylt dakty Tumsygy kara tүsti Zhyl kusy uyasyn agash buta basyna salyp onda 4 6 kogildir ak tүsti zhumyrtkasyn basady Nauryzda ushyp kelip kazanda zhyly zhakka ushyp ketedi Bir zhylda 2 ret balapan ushyrady Tek dәnmen korektenedi Қunaktardyn 3 tүri zhәne 1 tүrtarmagy Halykaralyk tabigat korgau odagynyn Қyzyl kitabyna engizilgen DerekkozderMangystau enciklopediyasy Almaty 1997 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Tagy karanyzTorgajtәrizdilerBul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet