Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Құйысқан– Ер-тоқым аттың мойнына қарай жылжымас үшін ердің артқы жағы мен ат құйрығының астынғы жағын жалғастыратын қайыстан не былғарыдан әшекейлеп жасалған әбзел атауы. «...Құйысқаны құйма алтын,...» (С. Сейфуллин, Шығармалар жинағы). Ертедегі түркі тілдерінде «құдүчақ» тұлғалы сөз қазіргі қазақ тіліндегі «құйымшақ» дегенді түсіндірсе, қазіргі чуваш тілінде «хыдж»—біздегі «арт, бексе» сөздерінің орнына жүреді. Бұлардан байқайтынымыз — сөздің ең алғашқы түбірі «құд», ал қазіргі қазақ тілінде ол «құй» қалпына дейін өзгерген (құй + рық). Осы деректер арқылы «құйысқан» сөзінің бірінші буынының мағынасы мәлім. Екінші түбірді — түркі тілдеріне туыстығы жақын тунгус-маньчжур тілдеріндегі «қайыс» мағынасын беретін «һошшан» тұлғасы болар деп ойлаймыз. Екі түбірді қоса келгенде «құй һошшан» тіркесі пайда болады. Сөз тіркесі біріге келіп (құй һошшан> құйошһшан>құйосһан>құйысһан>құйысқан), қазақ тілінде «құйысқан» түріне дейін өзгеріп, мағынасы —«құйрық қайыс» дегенді білдіретін болған деген топшылау жасаймыз.
Дереккөздер
- Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қujyskan Er tokym attyn mojnyna karaj zhylzhymas үshin erdin artky zhagy men at kujrygynyn astyngy zhagyn zhalgastyratyn kajystan ne bylgarydan әshekejlep zhasalgan әbzel atauy Қujyskany kujma altyn S Sejfullin Shygarmalar zhinagy Ertedegi tүrki tilderinde kudүchak tulgaly soz kazirgi kazak tilindegi kujymshak degendi tүsindirse kazirgi chuvash tilinde hydzh bizdegi art bekse sozderinin ornyna zhүredi Bulardan bajkajtynymyz sozdin en algashky tүbiri kud al kazirgi kazak tilinde ol kuj kalpyna dejin ozgergen kuj ryk Osy derekter arkyly kujyskan sozinin birinshi buynynyn magynasy mәlim Ekinshi tүbirdi tүrki tilderine tuystygy zhakyn tungus manchzhur tilderindegi kajys magynasyn beretin һoshshan tulgasy bolar dep ojlajmyz Eki tүbirdi kosa kelgende kuj һoshshan tirkesi pajda bolady Soz tirkesi birige kelip kuj һoshshan gt kujoshһshan gt kujosһan gt kujysһan gt kujyskan kazak tilinde kujyskan tүrine dejin ozgerip magynasy kujryk kajys degendi bildiretin bolgan degen topshylau zhasajmyz DerekkozderBes zhүz bes soz Almaty Rauan 1994 zhyl ISBN 5 625 02459 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz