Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қызылжон қызылқұйрық (лат. Phoenicurus erythronotus) — Muscicapidae тұқымдасының (орыс. Мухоловковые) Қызылқұйрықтар тегіне жататын құс.
| Eversmann's redstart | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Adult male in breeding plumage | ||||||||||||||
 (IUCN3.1) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Phoenicurus erythronotus (, 1841) | ||||||||||||||
| Phoenicurus erythronota |
Сипаттамасы
Кәдімгі қызылқұйрықтан едәуір ірі денелі (17-22 г) құс. Аталығы – қызғылт жоны және күлгін сұр «телпегімен», көзді басып өтетін қара жолағы және қанатындағы ақ түсті «көзтартарымен» жақсы ерекшеленеді: аналығында тек қана ақ «көзтатар» болады. Әуені өте баяу, айтарлықтай уезді емес, сондай-ақ бұл түрге жататын аталықтар және қысқа сайрайды. Әуезі-бас-аяғы жоқ ызылдаған бәсең шиқыл: бір жолы екінші жолына өтіп, іркіліссіз бір әуез екінші әуезге айналаы. Қызылжон қызылқұйрық қызылқұйрық тек қана Азия материгінің орталығына таулы аумақта таралған.
Ұяларын жердегі қалтарыстарға - тастардың астына немесе ағаш түбірлерінің түбіне және бұталарға, кейде тастардың аралығындағы жіктерге салады. Салындыдағы 4-6 көмескі тат түстес секпілді ақшыл көгілдір жұмыртқаларды аналығы екі аптаға жуық басады. Сонша уақыт ата-енелері балапандарды ұяда қоректендіріп күніне 200 рет бунақденелілер тасиды. Аталық ұядан ұшқан балапандарды қоректендірген кезде аналық жұмыртқалап, екінші реткі жұмыртқаларды басады . Ал екінші ұялас балапандар ұядан ұшқанда (шілде-тамыз) ерексектері және жас балапандар түлейді де, осы кезде жидектермен, әсіресе ұшқаттың жидегімен қоректенуге көшеді. Қызылжон қызылқұйрық тауларға қар жауған соң, шамамен қазанның басында, тау етегіне және шөл зонадағы өзендер аңғарына түседі. Олардың бір бөлігі батыс Тәңіртауға дейін беткейді бойлай жылыстайды. Бұл қызылқұйрық әдеттегідей осы таудың солтүстік беткейіндегі аршалы ормандарда қысты өткізеді. Қызылжон қызылқұйрықтар наурызда ұялау орындарына қайта оралады.
Таралуы=
Қазақстанда ол Солтүстік және орталық Тәңіртау, Жоңғар Алатауы және Оңтүстік Алайдың қылқанды орман белдемінің жоғарға бөлігінде және субольпілік бұталы белдемде мекендейді
Дереккөздер
- Phoenicurus erythronotus. Version 2013.2. (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- Құстар.Мектеп энциклопедиясы,2010,Ковшарь Анатолий Федорович,ISBN 978-601-282-168-0, 352 бет, Алматы: Атамура
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қyzylzhon kyzylkujryk lat Phoenicurus erythronotus Muscicapidae tukymdasynyn orys Muholovkovye Қyzylkujryktar tegine zhatatyn kus Eversmann s redstartAdult male in breeding plumage IUCN3 1 Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarSaby TorgajtәrizdilerTukymdasy Tegi ҚyzylkujryktarTүri P erythronotusPhoenicurus erythronotus 1841 Phoenicurus erythronotaSipattamasyKәdimgi kyzylkujryktan edәuir iri deneli 17 22 g kus Atalygy kyzgylt zhony zhәne kүlgin sur telpegimen kozdi basyp otetin kara zholagy zhәne kanatyndagy ak tүsti koztartarymen zhaksy erekshelenedi analygynda tek kana ak koztatar bolady Әueni ote bayau ajtarlyktaj uezdi emes sondaj ak bul tүrge zhatatyn atalyktar zhәne kyska sajrajdy Әuezi bas ayagy zhok yzyldagan bәsen shikyl bir zholy ekinshi zholyna otip irkilissiz bir әuez ekinshi әuezge ajnalay Қyzylzhon kyzylkujryk kyzylkujryk tek kana Aziya materiginin ortalygyna tauly aumakta taralgan Ұyalaryn zherdegi kaltarystarga tastardyn astyna nemese agash tүbirlerinin tүbine zhәne butalarga kejde tastardyn aralygyndagy zhikterge salady Salyndydagy 4 6 komeski tat tүstes sekpildi akshyl kogildir zhumyrtkalardy analygy eki aptaga zhuyk basady Sonsha uakyt ata eneleri balapandardy uyada korektendirip kүnine 200 ret bunakdeneliler tasidy Atalyk uyadan ushkan balapandardy korektendirgen kezde analyk zhumyrtkalap ekinshi retki zhumyrtkalardy basady Al ekinshi uyalas balapandar uyadan ushkanda shilde tamyz ereksekteri zhәne zhas balapandar tүlejdi de osy kezde zhidektermen әsirese ushkattyn zhidegimen korektenuge koshedi Қyzylzhon kyzylkujryk taularga kar zhaugan son shamamen kazannyn basynda tau etegine zhәne shol zonadagy ozender angaryna tүsedi Olardyn bir boligi batys Tәnirtauga dejin betkejdi bojlaj zhylystajdy Bul kyzylkujryk әdettegidej osy taudyn soltүstik betkejindegi arshaly ormandarda kysty otkizedi Қyzylzhon kyzylkujryktar nauryzda uyalau oryndaryna kajta oralady Taraluy Қazakstanda ol Soltүstik zhәne ortalyk Tәnirtau Zhongar Alatauy zhәne Ontүstik Alajdyn kylkandy orman beldeminin zhogarga boliginde zhәne subolpilik butaly beldemde mekendejdiDerekkozderPhoenicurus erythronotus Version 2013 2 2012 Tekserildi 26 karasha 2013 Қustar Mektep enciklopediyasy 2010 Kovshar Anatolij Fedorovich ISBN 978 601 282 168 0 352 bet Almaty Atamura