Қушоқы көмір кен орны — Қарағанды облысы Осакаров ауданы жерінде орналасқан. Қарағанды қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 55 км жерде. Қушоқы көмір кен орнын алғаш 1839 жылы кен инженері А. Гофман ашты. Кейін А.А. Гапеев, З.Л. Семенова зерттеді. 1945-1949 жылдары Л.П. Жебеневтің басқаруымен “Казахуглегеология” тресі барлау жұмыстарын жүргізді. 1956-1958 жылдары трест геологтары Т.М. Азизов, П.Г. Корнис, А. Өтебековтар кеннің 1- және 2-телімдерінде қайта барлау, 3-телімде толық барлау, 4-телімде алдын ала барлау жұмыстарын жүргізіп, көмірдің негізгі қорын анықтады. 250 м тереңдікке дейін барланған кен орны 1963 жылдан бастап ашық кеніштік әдіспен игеріліп келеді.
Қушоқы көмір кен орны | |
50°15′59″N 73°23′09″E / 50.2665211°N 73.3859253°E | |
Ел | Қазақстан |
Аймақ | Қарағанды облысы |
Ашылған уақыты | 1839 жыл |
8,5 мың ккал/кг | |
Теңгерімдік қорлары | 651 млн. т млн т |
Өңдеу әдісі | ашық әдіс |
Геологиялық құрылымы, сипаты
Қалыңдығы 800 м-ге жететін төменгі карбонда қалыптасқан көмірлі қабаттар Қарағанды көмір алабына ұқсас Ащылыайрық (8 көмір кабаты) және Қарағанды (5 кабат) шоғырларына бөлінеді де, аумағы 8х20 км брахиантиклинальді түзеді. Ол солтүстік-батысқа қарай созылған, қанаттарының жатысы солтүстік-шығыста 10–30°, оңтүстік-батыста 50–60°, созыңқы жарылымдармен тілімделген. Ащылыайрық шоғырының жоғарғы бөлімінде қалыңдығы 0,7-15,0 м (ортасы 2,1-4,4 м) болатын 8 көмір қабаты бар. Қарағанды шоғырының мору процесінен сақталған бөлігінде де қалыңдығы 1,3-26,0 м (ортасы 4-13 м ) 5 көмірлі қабат кездеседі. Бұл шоғырдағы көмірлі қабаттың жалпы қалыңдығы 322 м, жатыс тереңдігі 400 м.
Құрамы
Қушоқы көмір кен орнының көмірінің күлділігі жоғары (30 – 44%), байытылуы қиын, күкірттілігі төмен, ортасы фосфорлы гумустық тас көмірлер типіне жатады. Жану жылуының қуаты 8,5 мың ккал/кг. Энергетикалық отын ретінде пайдаланылады, жанғандағы жылу беруі 32,635,2 МД ж/кг. Құрамы (%): 5-0,4-1,4; Р-0,01 -0,02, 200 м. терендіктегі газдылығы 1,9-3,2 м3/ т. Қар суымен және жауын-шашынды есептемегенде көмір разрезіне келетін нақты су ағысы 50 м3/сағ.. Көмірдің жалпы қоры 651 млн. т, оның 152 млн. тоннасын ашық әдіспен өндіруге болады.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
- Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
Сыртқы сілтемелер
- Қушоқы көмір кен орны
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қushoky komir ken orny Қaragandy oblysy Osakarov audany zherinde ornalaskan Қaragandy kalasynan soltүstik shygyska karaj 55 km zherde Қushoky komir ken ornyn algash 1839 zhyly ken inzheneri A Gofman ashty Kejin A A Gapeev Z L Semenova zerttedi 1945 1949 zhyldary L P Zhebenevtin baskaruymen Kazahuglegeologiya tresi barlau zhumystaryn zhүrgizdi 1956 1958 zhyldary trest geologtary T M Azizov P G Kornis A Өtebekovtar kennin 1 zhәne 2 telimderinde kajta barlau 3 telimde tolyk barlau 4 telimde aldyn ala barlau zhumystaryn zhүrgizip komirdin negizgi koryn anyktady 250 m terendikke dejin barlangan ken orny 1963 zhyldan bastap ashyk kenishtik әdispen igerilip keledi Қushoky komir ken orny50 15 59 N 73 23 09 E 50 2665211 N 73 3859253 E 50 2665211 73 3859253El ҚazakstanAjmakҚaragandy oblysyAshylgan uakyty1839 zhyl8 5 myn kkal kgTengerimdik korlary651 mln t mln tӨndeu әdisiashyk әdisҚushoky komir ken ornyGeologiyalyk kurylymy sipatyҚalyndygy 800 m ge zhetetin tomengi karbonda kalyptaskan komirli kabattar Қaragandy komir alabyna uksas Ashylyajryk 8 komir kabaty zhәne Қaragandy 5 kabat shogyrlaryna bolinedi de aumagy 8h20 km brahiantiklinaldi tүzedi Ol soltүstik batyska karaj sozylgan kanattarynyn zhatysy soltүstik shygysta 10 30 ontүstik batysta 50 60 sozynky zharylymdarmen tilimdelgen Ashylyajryk shogyrynyn zhogargy boliminde kalyndygy 0 7 15 0 m ortasy 2 1 4 4 m bolatyn 8 komir kabaty bar Қaragandy shogyrynyn moru procesinen saktalgan boliginde de kalyndygy 1 3 26 0 m ortasy 4 13 m 5 komirli kabat kezdesedi Bul shogyrdagy komirli kabattyn zhalpy kalyndygy 322 m zhatys terendigi 400 m ҚuramyҚushoky komir ken ornynyn komirinin kүldiligi zhogary 30 44 bajytyluy kiyn kүkirttiligi tomen ortasy fosforly gumustyk tas komirler tipine zhatady Zhanu zhyluynyn kuaty 8 5 myn kkal kg Energetikalyk otyn retinde pajdalanylady zhangandagy zhylu berui 32 635 2 MD zh kg Қuramy 5 0 4 1 4 R 0 01 0 02 200 m terendiktegi gazdylygy 1 9 3 2 m3 t Қar suymen zhәne zhauyn shashyndy eseptemegende komir razrezine keletin nakty su agysy 50 m3 sag Komirdin zhalpy kory 651 mln t onyn 152 mln tonnasyn ashyk әdispen ondiruge bolady DerekkozderҚazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5 Қaragandy Қaragandy oblysy Enciklopediya Almaty Atamura 2006 ISBN 9965 34 515 5Syrtky siltemelerҚushoky komir ken orny