Қорыту

Қорыту – қорытпа алу процесі; Қорыту металлургияда шикізаттарды (домналық қорыту), металл шикіқұрамдарын (мартендік қорыту) балқыту арқылы металл өндіру немесе балқыған металға әр түрлі қоспалар қосу арқылы жүзеге асырылады. Балқыту процесі отбақырашты (ти-гельді), жалынды, индукциялы және электр пештерінде жүргізіледі. Кен Қорыту және тазалау процестері тотықсыздандырғыш қорыту, көрікпен қорыту, тұндыра қорыту, шарпыма қорыту, пиритті қорыту, шахталық қорыту, пирометаллургиялық қорыту, т.б. болып бөлінеді. Беріктігі жоғары шойындар вагранкада қорытылады. дайындау үшін және арқылы балқытатын қышқылды электрлік доғалы пештерде, мәнерлеп құюға арналған көміртекті және қоспалы болаттарды балқытатын электрлік доғалы пештерде, қышқылға және отқа төзімді көп қоспасы бар болаттарды балқыту арналған индукциялық пештерде, болатты балқыту мартен пештерде, шамалы қоспалы құралымдық болаттарды балқытып мәнерлеп құюға арналған қышқылды пештерінде, Қорытудың және триплекс процестері, яғни екі не үш қайтара қорытылатын болаттар мартен пештерінде балқытылады. Мұндай пештерде түсті металдар мен олардың қорытпалары да қорытылады. Деформацияланғыш магнийлі қорытпалар үшін шарпыма және тигельді индукциялық пештер пайдаланылады. Алюминийлі қорытпалар Қорыту дуплексті процесс сұлбасы бойынша индукциялық пештерде балқытылған металды сүзіп әрі тазалап басқа пешке құю тәсілімен жүргізіледі. Мыс-сульфидті кендер қазақстандық ғалымдар ұсынған – циклондық қорыту әдісі бойынша өңделеді. Циклондық қорыту әйнек массасын, ұнтақ әктас, т.б. материалдар алуға да пайдаланылады. Вакуумдық қорыту тез буланбайтын металдардан (алдын ала газдан арылту мақсатында) құймалар алу үшін пайдаланылады.

Пайдаланған әдебиетттер

1. "Қазақ энциклопедиясы", VI-том