Қарын безі (glandula ventriculis, лат. glandula — без, ventriculus — қарын, асқазан) — безді қарынның кілегейлі қабығы өзіндік тақташасында орналасқан қарапайым түтікше без. Құрылысы мен бөлу сипатына байланысты қарын безі кардиальды, фундальды (қарын түбі) және пилорикалық (қақпалық) болып үш түрге бөлінеді. Кардиальды без қарын кілегейлі қабығының өңештің ашылатын тесігі маңындағы аймағында орналасады. Пішіні түтікше келген бездің бөлетін соңғы бөлімі тарамдалып жатады. Бездің қабырғасы негізінен кілегейлі клеткалардан құралған. Олардың аралығында негізгі және көмкерме (париетальды) жасушалар кездеседі. Кардиальды без сөлі құрамында крахмалды ыдырататын амилоидты ферменттер болады. Безді қарынның негізгі безі — қарын түбі безі. Оның секрет бөлетін соңғы бөлімі тарамдалмаған немесе нашар тарамдалған. Түтікше без үш бөліктен: без мойынынан, без денесінен және без түбінен тұрады. Мойын бөлігі қабырғасын көбеюге бейім, камбиальды қызмет атқаратын және өзінен кілегейлі бөлінді бөлетін кілегейлі жасушалыр – құрайды. Цитоплазмасы солғын көгілдір түске боялған кілегейлі мукоциттердің жалпақ ядролары клетканың базальды бөлігінде, яғни негіздік жарғаққа жақын жатады. Бездің денесі мен түбінің қабырғасын пепсиноген ферментін бөлетін, цитоплазмасы базофильді боялған дөңгелек ядролы негізгі жасушалар құрайды. Бұлардың аралықтарында мукоциттер кездеседі. Негізгі жасушалардың сыртқы борпылдақ дәнекер ұлпалық жағында тұз қышқылын түзуге керекті хлоридтерді бөлетін көмкерме (париетальды) жасушалар негізгі жасушаларға жанаса орналасады. Без қабырғасында жекеленген эндокринді (аргирофилді) жасушалар да кездеседі. Пилорикалық без қарынның кілегейлі қабығының он екі елі ішекке шығар аймағында орналасады. Бездің секрет бөлетін соңғы бөлімі қысқа және тарамдалып жатады. Пилорикалық бездің қабырғасын негізінен мукоциттер құрайды. Қарын безі сөлінің құрамында пепсин ферменті, тұз қышқылы және кілегей болады.
Дереккөздер
- Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қaryn bezi glandula ventriculis lat glandula bez ventriculus karyn askazan bezdi karynnyn kilegejli kabygy ozindik taktashasynda ornalaskan karapajym tүtikshe bez Қurylysy men bolu sipatyna bajlanysty karyn bezi kardialdy fundaldy karyn tүbi zhәne pilorikalyk kakpalyk bolyp үsh tүrge bolinedi Kardialdy bez karyn kilegejli kabygynyn oneshtin ashylatyn tesigi manyndagy ajmagynda ornalasady Pishini tүtikshe kelgen bezdin boletin songy bolimi taramdalyp zhatady Bezdin kabyrgasy negizinen kilegejli kletkalardan kuralgan Olardyn aralygynda negizgi zhәne komkerme parietaldy zhasushalar kezdesedi Kardialdy bez soli kuramynda krahmaldy ydyratatyn amiloidty fermentter bolady Bezdi karynnyn negizgi bezi karyn tүbi bezi Onyn sekret boletin songy bolimi taramdalmagan nemese nashar taramdalgan Tүtikshe bez үsh bolikten bez mojynynan bez denesinen zhәne bez tүbinen turady Mojyn boligi kabyrgasyn kobeyuge bejim kambialdy kyzmet atkaratyn zhәne ozinen kilegejli bolindi boletin kilegejli zhasushalyr kurajdy Citoplazmasy solgyn kogildir tүske boyalgan kilegejli mukocitterdin zhalpak yadrolary kletkanyn bazaldy boliginde yagni negizdik zhargakka zhakyn zhatady Bezdin denesi men tүbinin kabyrgasyn pepsinogen fermentin boletin citoplazmasy bazofildi boyalgan dongelek yadroly negizgi zhasushalar kurajdy Bulardyn aralyktarynda mukocitter kezdesedi Negizgi zhasushalardyn syrtky borpyldak dәneker ulpalyk zhagynda tuz kyshkylyn tүzuge kerekti hloridterdi boletin komkerme parietaldy zhasushalar negizgi zhasushalarga zhanasa ornalasady Bez kabyrgasynda zhekelengen endokrindi argirofildi zhasushalar da kezdesedi Pilorikalyk bez karynnyn kilegejli kabygynyn on eki eli ishekke shygar ajmagynda ornalasady Bezdin sekret boletin songy bolimi kyska zhәne taramdalyp zhatady Pilorikalyk bezdin kabyrgasyn negizinen mukocitter kurajdy Қaryn bezi solinin kuramynda pepsin fermenti tuz kyshkyly zhәne kilegej bolady DerekkozderBiomorfologiya terminderinin tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2009 zhyl ISBN 9965 822 54 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet