Қарнақ

Қарнақ — орта ғасырдан белгілі қала орны. Түркістан қаласының солтүстік-батысына қарай 25 км жерде, қазіргі Атабай аулы ортасында 1974 ж. Оңтүстік Қазақстан археологиялық экспедедициясы (жетекші А.Н.Бернштам), 1986 ж. Қазақстанның тарихи және мәдени ескерткіштері жинағының экспедедициясы (жетек. ) зерттеген. Қазіргі орны төртбұрыштанып келген топырақ дуалмен қоршалған, іргелері: солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай 100 м және солтүстік-шығыстан оңтүстік-батысқа карай 150 м,биіктігі 1—1,5 м. ішкі солтүстік-шығыс бөлігінде биіктігі 6 м төбе түріндегі қамалдың пішіні байқалады, оның табанының көлемі 60x70 м, кіре беріс қақпасы оңтүстік-батыс іргесінің орта шенінде. Археологтар: Г.И.Пацевич, Е.И.Агеева Қарнақты Шагилджан, Ишкент аталды деп жорамалдайды (Ишкент орналасқан Қаратаудың бөктері 10 ғасырда қимақтардың мекені болған). А.Н.Бернштамның жүргізген зерттеуі Қарнақтың Әмір Темір әулеті тұсында (13— 15 ғасырлар) салынғанын анықтаған. Қарнақ — қазақ хандықтары дәуірінде (15—18 ғ-лар) маңызды рөл атқарған қалалардың бірі. Онда ежелден мыс, шойын қорыту, қорғасын балкыту, оқ- дәрі жасау кәсібі дамыған. Түркістандағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесіне арналып жасалған атақты Тайқазан 14 ғасырда Қарнақта құйылған. Ресей патшалығының Қазақ хандығына жіберген елшілері Ф.Скибин мен М.Трошин қазақтардың оқ- дәрілік қорғасынды Қарнақ қаласында балқытқанын атап көрсетеді. Қарнақта медресе болған. Медреселерде көптеген қазақ зиялылары оқыған. Солардың ішінде ақындар , Мәшһүр Жүсіп Көпеев, Молда Мұса (Мұсабек) Байзақүлы, т.б. болған.

Дереккөздер

1. Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2