Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қанатжеміс (лат. Thlaspi) – орамжапырақ тұқымдасына жататын бір және көп жылдық өсімдіктер туысы.
| Қанатжеміс | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
|
Тараулы және өсетін жері
Негізінен Солтүстік жарты шардың қоңыржай белдеулері мен Оңтүстік Америкада кездесетін 60-қа жуық түрі белгілі. Қазақстанның барлық аймақтарының орманды, далалы жерлерінде, таудың тастақты беткейлерінде, шалғындықта, орман шетінде, өзен аңғарында, бұталардың арасында, альпі белдеуінде, бақша мен егістік арасында арамшөп ретінде 5 түрі өседі. Соның ішінде жиі кездесетін дала Қанатжемісі (Thlaspі arvense).
Ботаникалық сипаты
- Биіктігі 20 – 85 см, сабағы тік, ұшына қарай бұтақтанып келеді.
- Жай жапырағы түксіз, өркенге кезектесіп орналасады.
- Гүлдері шашақ гүлшоғырына жиналған. Жеке гүлінде 4 тостағанша жапырақша, ақ немесе қызғылт 4 күлте, 6 аталық (2-уі қысқа, 4-уі ұзын), аналығы біріккен 2 жеміс жапырақшасынан тұрады.
- Сәуірден тамызға дейін гүлдеп, жеміс салады.
- Тұқымынан көбейеді.
- Жемісі – екі ұялы бұршаққынша, жемісінің екі жағында (қырында) желмен таралуға бейімделген жұқа өсінді қанатшасы болады. Өсімдік аты соған байланысты аталған. Жемісі көп тұқымды (10 мыңға дейін).
Қанатжеміс – улы өсімдік, себебі оның құрамында эфирлі-қышалы майға ыдырайтын глюкозид болады. Сондықтан бұл өсімдікті мал жесе, мал сүтінен сарымсақтың иісіндей жағымсыз иіс шығады.
Қолданысы
Өсімдіктен алынған шырынды медицинада дәрі жасау үшін пайдаланады.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасының табиғаты 3 том, 2 бөлім
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қanatzhemis lat Thlaspi oramzhapyrak tukymdasyna zhatatyn bir zhәne kop zhyldyk osimdikter tuysy ҚanatzhemisDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy Oramzhapyrak tukymdasyTegi ThlaspiTarauly zhәne osetin zheriNegizinen Soltүstik zharty shardyn konyrzhaj beldeuleri men Ontүstik Amerikada kezdesetin 60 ka zhuyk tүri belgili Қazakstannyn barlyk ajmaktarynyn ormandy dalaly zherlerinde taudyn tastakty betkejlerinde shalgyndykta orman shetinde ozen angarynda butalardyn arasynda alpi beldeuinde baksha men egistik arasynda aramshop retinde 5 tүri osedi Sonyn ishinde zhii kezdesetin dala Қanatzhemisi Thlaspi arvense Botanikalyk sipatyBiiktigi 20 85 sm sabagy tik ushyna karaj butaktanyp keledi Zhaj zhapyragy tүksiz orkenge kezektesip ornalasady Gүlderi shashak gүlshogyryna zhinalgan Zheke gүlinde 4 tostagansha zhapyraksha ak nemese kyzgylt 4 kүlte 6 atalyk 2 ui kyska 4 ui uzyn analygy birikken 2 zhemis zhapyrakshasynan turady Sәuirden tamyzga dejin gүldep zhemis salady Tukymynan kobejedi Zhemisi eki uyaly burshakkynsha zhemisinin eki zhagynda kyrynda zhelmen taraluga bejimdelgen zhuka osindi kanatshasy bolady Өsimdik aty sogan bajlanysty atalgan Zhemisi kop tukymdy 10 mynga dejin Қanatzhemis uly osimdik sebebi onyn kuramynda efirli kyshaly majga ydyrajtyn glyukozid bolady Sondyktan bul osimdikti mal zhese mal sүtinen sarymsaktyn iisindej zhagymsyz iis shygady ҚoldanysyӨsimdikten alyngan shyryndy medicinada dәri zhasau үshin pajdalanady DerekkozderҚazakstan Respublikasynyn tabigaty 3 tom 2 bolim