Қажығұмар Шабданұлы (1925 жыл, Таңсық елді мекені, Шығыс Қазақстан облысы - 15-ақпан, 2011 жыл, Шәуешек қаласы, ҚХР) - жазушы.
Қажығұмар Шабданұлы | |
Туған күні | |
---|---|
Қайтыс болған күні | |
Қызметі | жазушы |
1930-шы жылдардың басында ашаршылықтан бас сауғалап, ата-анасымен Қытайдың Шыңжаң өлкесіне қарасты Дөрбілжін ауданына ауып барған. Жергілікті халықтардың мәдени-ағарту көтерілісі кезеңінде Дөрбілжіндегі «Қазақ-қырғыз ұйымын» басқарған. Алғаш рет 1958 ж. «оңшыл», «солшыл» деген саяси айыптаулармен сотталып, 22 жылға бас бостандығынан айрылған Қажығұмар жазасын Тарым лагерінде толық өткеріп, 1980 жылы бостандыққа шығады.
1986 жылы желтоқсанында ұлттық дербестікті көздейтін «Үміт» атты партия құрды және Қазақстанның астыртын ұйымдарымен байланыс жасады деген айыптаулармен, шетел жансызы деген желеумен 13 жылға екінші мәрте түрме жазасына кесіледі. Бұл жаза мерзімін ол Үрімжі қаласының №1 түрмесінде өткізеді.
Қытай өкіметі тарабынан саяси себептерге байланысты қудаланғаны үшін Қажығұмар Шабданұлы қамауда отырған кезде адам құқығын қорғау жөніндегі «Халықаралық рақымшылық» (Амнести интернешнл) ұйымы оны «ар-ождан тұтқыны» деп танып, Қытайдың құзыретті ресми орындарынан ол кісіге байланысты әділ тергеу мен ашық сот жүргізуін жүйелі түрде талап еткен.
Шығармалары
- (2009), жалпы алты томдық кесек шығарма, жазушы барлығын қытай түрмесінде отырып жазып бітірген. Бұл шығармасында жазушы бас кейіпкер Биәділ арқылы өзінің бастан кешкендерін баяндайды, 30-жылдарғы казаққа төнген аштық, солақай саясаттың елге төндірген зардабы, Шынжаңға ашаршылықтан, қуғын сүргіннен қашып келген қазақтардың тіпті де мүшкіл халге түскен жайы, дүңгендер көтерілісі, жəне қытайдың өктемдігі туралы баяндалады. Жазушының бұл шығармасы қазақ əдебиетіне қосқан оның үлкен үлесі.
- , үш аймақ көтерілісі кезіндегі Сұлубай батырдың әңгімесін арқау етіп жазылған тарихи роман.
Отбасы
- Әйелі: Бақаш.
- Балалары: Жайнар Қажығұмарқызы (қызы, Алматы қаласында тұрады)
Дереккөздер
Сілтемелер
- Қазақ барда - Қажығұмар тірі! Мұрағатталған 25 желтоқсанның 2011 жылы.
- Қазақ зиялылары қытай билігі Қажығұмар Шабданұлының сүйегін де бермей қойғанын айтады
- Қытайда үйқамақта отырған Қажығұмар Шабданұлы дүниеден өтті
- Қажығұмар Шабданұлы. Дүниеде өз отанынан айырылудан зор қылмыс жоқ екен!
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
- Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazhygumar Shabdanuly 1925 zhyl Tansyk eldi mekeni Shygys Қazakstan oblysy 15 akpan 2011 zhyl Shәueshek kalasy ҚHR zhazushy Қazhygumar ShabdanulyTugan kүni1925 zhylҚajtys bolgan kүni15 akpan 2011 2011 02 15 Қyzmetizhazushy 1930 shy zhyldardyn basynda asharshylyktan bas saugalap ata anasymen Қytajdyn Shynzhan olkesine karasty Dorbilzhin audanyna auyp bargan Zhergilikti halyktardyn mәdeni agartu koterilisi kezeninde Dorbilzhindegi Қazak kyrgyz ujymyn baskargan Algash ret 1958 zh onshyl solshyl degen sayasi ajyptaularmen sottalyp 22 zhylga bas bostandygynan ajrylgan Қazhygumar zhazasyn Tarym lagerinde tolyk otkerip 1980 zhyly bostandykka shygady 1986 zhyly zheltoksanynda ulttyk derbestikti kozdejtin Үmit atty partiya kurdy zhәne Қazakstannyn astyrtyn ujymdarymen bajlanys zhasady degen ajyptaularmen shetel zhansyzy degen zheleumen 13 zhylga ekinshi mәrte tүrme zhazasyna kesiledi Bul zhaza merzimin ol Үrimzhi kalasynyn 1 tүrmesinde otkizedi Қytaj okimeti tarabynan sayasi sebepterge bajlanysty kudalangany үshin Қazhygumar Shabdanuly kamauda otyrgan kezde adam kukygyn korgau zhonindegi Halykaralyk rakymshylyk Amnesti interneshnl ujymy ony ar ozhdan tutkyny dep tanyp Қytajdyn kuzyretti resmi oryndarynan ol kisige bajlanysty әdil tergeu men ashyk sot zhүrgizuin zhүjeli tүrde talap etken Shygarmalary 2009 zhalpy alty tomdyk kesek shygarma zhazushy barlygyn kytaj tүrmesinde otyryp zhazyp bitirgen Bul shygarmasynda zhazushy bas kejipker Biәdil arkyly ozinin bastan keshkenderin bayandajdy 30 zhyldargy kazakka tongen ashtyk solakaj sayasattyn elge tondirgen zardaby Shynzhanga asharshylyktan kugyn sүrginnen kashyp kelgen kazaktardyn tipti de mүshkil halge tүsken zhajy dүngender koterilisi zhene kytajdyn oktemdigi turaly bayandalady Zhazushynyn bul shygarmasy kazak edebietine koskan onyn үlken үlesi үsh ajmak koterilisi kezindegi Sulubaj batyrdyn әngimesin arkau etip zhazylgan tarihi roman OtbasyӘjeli Bakash Balalary Zhajnar Қazhygumarkyzy kyzy Almaty kalasynda turady DerekkozderSiltemelerҚazak barda Қazhygumar tiri Muragattalgan 25 zheltoksannyn 2011 zhyly Қazak ziyalylary kytaj biligi Қazhygumar Shabdanulynyn sүjegin de bermej kojganyn ajtady Қytajda үjkamakta otyrgan Қazhygumar Shabdanuly dүnieden otti Қazhygumar Shabdanuly Dүniede oz otanynan ajyryludan zor kylmys zhok eken Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6