ҚБТУ ғимараты Алматыдағы Астана алаңында орналасқан ғимарат 1957 жылы салынған қаладағы тарихи және көрнекті ғимараттард

ҚБТУ ғимараты — Алматыдағы Астана алаңында орналасқан ғимарат. 1957 жылы салынған қаладағы тарихи және көрнекті ғимараттардың бірі.

Жалпы мәлімет
ҚБТУ ғимараты

Бұрынғы атауы	Үкімет үйі (2001 жылға дейін)
Қолданылуы	ҚБТУ
Орналасуы	Алматы, Қазақстан
Құрылысы басталды	1951
Құрылысы аяқталды	1957
Жөнделген уақыты	2018
Техникалық сипаттамасы
Қабаттар саны	5 (4)
Дизайны мен құрылымы
Сәулетшісі	Борис Рубаненко

Сипаттамасы

ҚазКСР Үкімет үйінің ғимараты Алматы қаласындағы архитектуралық ескерткіш. 1957 жылы сәулетші Б.Р. Рубаненко т.б жобасы бойынша салынды. Ұлы Отан соғысынан кейінгі кезеңдегі алғашқы архитектуралық ансамбль шоғырын құрып, қала орталығы келбетін айқындай түскен таңдаулы ғимараттардың бірі. Оның архитектуралық композициялық шешіміне бір-бірімен өтпе кеңістік арқылы жалғасқан үш блок алынған. Блок ортасындағы ішкі аулаға ҚазКСР Жоғарғы Кеңесінің мәжіліс залы орналасқан. Мәжіліс залының «қошқар мүйіз» капительді ордерлер жүйесі, қасбетіндегі 8 бағаналы портик ғимарат көлемімен үндестік тауып әрі оған ұлттық сипат берген. Қос қаптал қасбеті бедер жосықпен көмкерілген. Ғимарат пішіні жинақы әрі салтанатты. 1979 жылы қос қаптал көлемінің солтүстік жағы кеңейтілді.

Тарихы

ҚБТУ ғимараты, 1999 жыл (сол кезде Үкімет үйі)

Ғимарат бастапқыда Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесіне қызмет көрсетуге арналған. Оның құрылысы 1938 жылы 14 миллион рубльге басталды, бірақ 1941 жылға қарай сол жерде тек қазба жұмыстары жүргізілді. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде құрылыс тоқтатылып, 1951 жылы қайта басталып, 1957 жылы аяқталды. Ғимарат сәулетші Борис Рубаненконың жетекшілігімен Моспроект шеберханасында жобаланған. Жоба Қазгорстройпроект арқылы П. А. Мамонтов пен Г. А. Калиштің жетекшілігімен жүзеге асырылды.

Ғимарат бір-бірімен кең жолдармен байланысқан үш композициялық құрылыстан тұрады. Олардың ортасында ғимараттың негізгі бойлық осін бойлай орналасқан Жоғарғы Кеңес залы орналасқан. Интерьерде ғимараттың ішкі кеңістігінің нақты схемасы бар. 1972 жылы бүйірлік залдар кеңейтілді. 1980 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитеті Республика алаңындағы жаңа ғимаратқа көшті. 1982 жылы ғимарат қала құрылысы және сәулет ескерткіштерінің тізіміне қосылды. 1987 жылы Қазан төңкерісінің 70 жылдығына орай ғимарат жанынан Бюсттер аллеясы мемориалдық кешені құрылды.

Бұл ғимаратта 1991 жылы Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігі туралы заң қабылданды. 1997 жылдан 2001 жылға дейін ғимарат Алматы облысы әкімінің резиденциясы қызметін атқарды. Осыдан кейін ғимарат Қазақстан-Британ техникалық университеті орналаспай тұрып бір жылдан аз уақыт бос тұрды. 2018 жылы ҚБТУ бас залы қайта жаңғыртылды. Бұл үшін биіктігі 14 метр болатын арнайы тіректерді салу қажет болды.

Дереккөздер

Қазақ ССР 4 томдық қысқаша энциклопедия // Бас редактор Р.Н. Нұрғалиев; Алматы, Қаз.Сов. Энциклопед. Бас. редак. 1989 ISBN 5-89 800-009-7
Достопримечательности Алматы: Советский период (орыс.). dostoprim.almaty.kz. Тексерілді, 9 қыркүйек 2020.
Управление культуры города Алматы (орыс.). www.ainura.kz. Тексерілді, 3 тамыз 2022.
https://www.buro247.kz/lifestyle/design/dom-pravitelstva-zdanie-kbtu-istoriya-arkhitektura-i-perspektivy-na-budushcee.html
В Алматы отреставрировали Круглый зал, где принимали Закон о независимости Казахстана (орыс.). informburo.kz (1 қазан 2018). Тексерілді, 9 қыркүйек 2020.

[1] Қазақ ССР 4 томдық қысқаша энциклопедия // Бас редактор Р.Н. Нұрғалиев; Алматы, Қаз.Сов. Энциклопед. Бас. редак. 1989 ISBN 5-89 800-009-7

[2] Достопримечательности Алматы: Советский период (орыс.). dostoprim.almaty.kz. Тексерілді, 9 қыркүйек 2020.

[:0-3] Управление культуры города Алматы (орыс.). www.ainura.kz. Тексерілді, 3 тамыз 2022.

[4] ttps://www.buro247.kz/lifestyle/design/dom-pravitelstva-zdanie-kbtu-istoriya-arkhitektura-i-perspektivy-na-budushcee.html

[5] В Алматы отреставрировали Круглый зал, где принимали Закон о независимости Казахстана (орыс.). informburo.kz (1 қазан 2018). Тексерілді, 9 қыркүйек 2020.