Юебан мемлекеті Иобан мемлекеті Балқаш көлінен солтүстікке қарайғы жерде ғұндардың құрған мемлекеті Юебань мемлекеті жай

Юебан мемлекеті, Иобан мемлекеті – Балқаш көлінен солтүстікке қарайғы жерде ғұндардың құрған мемлекеті. Юебань мемлекеті жайындағы алғашқы дерек “Уи патшалығының тарихы” мен “Солтүстік патшалықтар тарихы батыс өңір шежіресінде” кездеседі. Осы кітаптың “Иобан мемлекеті тарауында” былай дейді: “Иобан елі... тегінде ғұндардың солтүстік тәңірқұтының қол астындағы тайпалар еді. Хань патшалығының арбалы армия генералы Душан өкшелей қуған солтүстік ғұн тәңірқұты Алтын таудан өтіп, қаңлы еліне барған. Олардың болдырып, көшке ілесе алмағандары Күшардың солтүстік жағындағы ұлан-байтақ өңірде қалып қойған. Олар кейін келе 200 мыңнан астам халқы бар ел болған”. Юебань мемлекеті үйсіндердің солтүстік-батысында, Күшардың солтүгінде орналасқан. Күшар елі мен Юебань мемлекетін Тянь-Шань тауы бөліп тұрған. 5 – 7 ғасырларда үйсін және албан тайпалары Юебань мемлекетінің құрамында болды. Юебань мемлекеті Солтүстік Қытай мемлекеттерінің бірімен елшілік байланыс орнатты және жужандарға қарсы әскери одақ құру туралы келісім-шартқа отырды. Кейбір деректер бойынша солтүстік ғұндарда тарайтын Юэбань халқы гаогюй тілінде, яғни ежелгі түркі тілінде сөйлеген.

Юебань мемлекеті және оған көршілес мемлекеттер (б.з.б. 400 - ж.)

Дереккөздер:

Қазақ энциклопедиясы, 10 - том
Кляшторный С.Г., Султанов Т.И., Казахстан летопись трех тысячилетий, А-А., 1992;
Қазақтың көне тарихы, А., 1993.

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Қазақ энциклопедиясы, 10 - том

[2] Кляшторный С.Г., Султанов Т.И., Казахстан летопись трех тысячилетий, А-А., 1992;

[3] Қазақтың көне тарихы, А., 1993.