Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Дәрілік шытыра (лат. Fumaria officinalis) - көкнәрлер тұқымдасы шытыра туысына жататын, көлбей өсетін, бір жылдық, шөп тектес өсімдік.
| Дәрілік шытыра | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| ||||||||||
| Fumaria officinalis |
Ботаникалық сипаты
- Биіктігі 15-20 см-ге жетеді.
- Сабығының іші қуыс, сырты қырлы, түрі жасыл.
- Жапырақтары кезектесіп орналасқан, екі-үш салалы, қауырсын тәрізді, екі бөлімді.
- Гүлдерінің түсі қызыл, гүл сабақтары қысқа, бұтақтарының ұшында масақ тәрізденіп шоғырланып тұрады. Гүл жапырақшалары төртеу, олар гүл тостағаншасының бөліктерінен 3 есе ұзын болып келеді.
- Мамыр айынан бастап күзге дейін гүлдейді. Ол арамшөптер тәрізді мәдени дақылдардың арасында, бұталары көп жерлерде, бақтардың ішінде кездесе береді.
Құрамы және емдік қасиеті
Дәрілік мақсат үшін өсімдіктің жер бетіндегі бөлігін гүлдеген кезінде жинап алады. Құрамында фумарин, критокрпин, ауротепсин, ащы заттар бар. Халық медицинасында шытыраны кеңінен пайдаланады:
- Сулы тұнбасын геморрой түйіндерін, бауыр ауруларын, өкпе туберкулезі мен шемен аурруын және сары ауруды емдеу үшін қоланады.
- Әйелдердің ақ етеккірі келгенде, өт қабынғанда және іш өткенде қолданылған жағдайларда шытырадан жасалған дәрілер аса шипалы болып табылады.
- Бұл өсімдіктің қақырық түсіреті қасиеті бар. Осыған байланысты бронх қабынғанда да қолдануға болады.
- Асқазанға жара түскенде, іш желденгенде емдеу үшін пайдаланады.
Дәріні дайындау және қолдану тәсілі
- Ұнтақталған 15 грамм өсімдікті 300 мл қайнап тұрған суға салып, 20 минут тұндырады да, 1 ас қасықтан 3 мезгіл ішеді.
- Спиртті тұнба: өсімдіктің ұнтақталған 25 грамын 100 мл спиртке салып, 8-10 күн тұндырады да, 30 тамшыдан 1 мезгіл ішеді.
- Асқазанның қышқылы кемігенде өсімдіктің ұнтақталған 3 шай қасығын 2,5 стақан қайнап тұрған сыраға қосып 10 минут тұндырады да, жарты стақаннан күніне 5 рет ішеді.
Дереккөздер
- Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dәrilik shytyra lat Fumaria officinalis koknәrler tukymdasy shytyra tuysyna zhatatyn kolbej osetin bir zhyldyk shop tektes osimdik Dәrilik shytyraDүniesi Өsimdikter unranked Қos zharnaktylarTukymdasy Koknәrler tukymdasyTegi Shytyra Fumaria Tүri Dәrilik shytyraFumaria officinalis Botanikalyk sipaty Biiktigi 15 20 sm ge zhetedi Sabygynyn ishi kuys syrty kyrly tүri zhasyl Zhapyraktary kezektesip ornalaskan eki үsh salaly kauyrsyn tәrizdi eki bolimdi Gүlderinin tүsi kyzyl gүl sabaktary kyska butaktarynyn ushynda masak tәrizdenip shogyrlanyp turady Gүl zhapyrakshalary torteu olar gүl tostaganshasynyn bolikterinen 3 ese uzyn bolyp keledi Mamyr ajynan bastap kүzge dejin gүldejdi Ol aramshopter tәrizdi mәdeni dakyldardyn arasynda butalary kop zherlerde baktardyn ishinde kezdese beredi Қuramy zhәne emdik kasieti Dәrilik maksat үshin osimdiktin zher betindegi boligin gүldegen kezinde zhinap alady Қuramynda fumarin kritokrpin aurotepsin ashy zattar bar Halyk medicinasynda shytyrany keninen pajdalanady Suly tunbasyn gemorroj tүjinderin bauyr aurularyn okpe tuberkulezi men shemen aurruyn zhәne sary aurudy emdeu үshin kolanady Әjelderdin ak etekkiri kelgende ot kabynganda zhәne ish otkende koldanylgan zhagdajlarda shytyradan zhasalgan dәriler asa shipaly bolyp tabylady Bul osimdiktin kakyryk tүsireti kasieti bar Osygan bajlanysty bronh kabynganda da koldanuga bolady Askazanga zhara tүskende ish zheldengende emdeu үshin pajdalanady Dәrini dajyndau zhәne koldanu tәsili Ұntaktalgan 15 gramm osimdikti 300 ml kajnap turgan suga salyp 20 minut tundyrady da 1 as kasyktan 3 mezgil ishedi Spirtti tunba osimdiktin untaktalgan 25 gramyn 100 ml spirtke salyp 8 10 kүn tundyrady da 30 tamshydan 1 mezgil ishedi Askazannyn kyshkyly kemigende osimdiktin untaktalgan 3 shaj kasygyn 2 5 stakan kajnap turgan syraga kosyp 10 minut tundyrady da zharty stakannan kүnine 5 ret ishedi DerekkozderҚazakstannyn dәrilik osimdikteri Iskendirov Әbish Almaty Қazakstan 1982 188 bet Tagy karanyzDәrilik osimdikter