Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шымтезек (нем. Torf) — батпақ жерлерде толық ыдырамаған өсімдік қалдықтарынан түзілетін жанғыш, пайдалы қазбалар. Құрамының 50–60 -ы көміртек. Меншікті жану жылуы 24 МДж/кг. Ш-тің әлемдік қоры шамамен 500 млрд. т.
Шымтезектің ыдырау дəрежесі – гумин қышқылдарынан жəне қарашірікке айналмаған өсімдік қалдықтарының ұсақ бөлшектерінен тұратын шымтезектің құрылымы (толық ыдыраған) бөлігінің оның жалпы массасына қатынасын көрсететін сипатама.
Қалыптасуы
Өсімдіктердің, өмір сүру ұзақтығы шектеулі. Оның жапырақтары, гүлдері мен сабақтары құрғаған кезде олар жерге түседі, саңырауқұлақтар сияқты бірқатар микроорганизмдер оларды ыдыратады. Бұл батпақтарда, батпақтарда немесе батпақты жерлерде болған кезде, бұл жерлерде микробтардың белсенділігі өте төмен, сондықтан шымтезек бірнеше жылдар бойы қалыптасып, қалыңдығы бірнеше метрге жетеді.
Дереккөздер
- ҚР ҚҰРЫЛЫСТЫҚ НОРМАЛАРЫ ЖƏНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ ҚР ҚНжЕ 1.01-35-2005
 | Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shymtezek nem Torf batpak zherlerde tolyk ydyramagan osimdik kaldyktarynan tүziletin zhangysh pajdaly kazbalar Қuramynyn 50 60 y komirtek Menshikti zhanu zhyluy 24 MDzh kg Sh tin әlemdik kory shamamen 500 mlrd t Shymtezekti topyrak Shymtezektin ydyrau derezhesi gumin kyshkyldarynan zhene karashirikke ajnalmagan osimdik kaldyktarynyn usak bolshekterinen turatyn shymtezektin kurylymy tolyk ydyragan boliginin onyn zhalpy massasyna katynasyn korsetetin sipatama ҚalyptasuyӨsimdikterdin omir sүru uzaktygy shekteuli Onyn zhapyraktary gүlderi men sabaktary kurgagan kezde olar zherge tүsedi sanyraukulaktar siyakty birkatar mikroorganizmder olardy ydyratady Bul batpaktarda batpaktarda nemese batpakty zherlerde bolgan kezde bul zherlerde mikrobtardyn belsendiligi ote tomen sondyktan shymtezek birneshe zhyldar bojy kalyptasyp kalyndygy birneshe metrge zhetedi DerekkozderҚR ҚҰRYLYSTYҚ NORMALARY ZhENE EREZhELERI ҚR ҚNzhE 1 01 35 2005 Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz