Шақшақай тұқымдасы (лат. Motacillidae) - Қазақстандағы 23 торғай тұқымдастардың біреуі. Шақшақай тұқымдастардың 6- 7 туысында 50-53 түр бар.
Шақшақай тұқымдасы | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Buff-bellied pipit () | ||||||||||||
| ||||||||||||
Genera | ||||||||||||
|
Таралуы
Шақшақай тұқымдастардың барлығы көбінесе құрлықта мекендейді. Сондай-ақ жазықтықта ашық үлескілерге және тауларда - шабындықтар, далалар, суқойма жағалары, орман шеті және ірі орман алаңдарына орайлас өмір сүреді. Жерде секектемей жүреді, тез жүгіре алады.Антарктида және кейбір мұхит аралдарынан басқа жер шарының барлығына таралған.
Биологиялық сипаттама
Бұлар - шағын денелі (20-30 г), денесі созылыңқы сымбатты құстар. Басы - кішкене, тұмсығы - жіңішке және түзу - бастың ұзындығы шамалас. Жабын қауырсындарының реңі алуан түрлі, бірақ қанық емес. Аталықтары мен аналықтарының реңі көбінесе бірдей бола бермейді. Әуендері әжептәуір қарапайым, кейбір әуелеп жүріп ұзақ сайрайтын жадырақтарда ғана өте үнді және әдемі. Ұяларын әдетте жерге салады. Кейбір түрлері қалаларда өмір сүруге бейімделіп, ұяларды тұрғын үйлердің және басқа құрылыстардың шатыры астындағы қуыстарға салады. Салындыдағы 4-6 теңбілді жұмыртқаларды көбінесе аналығы 11-12 күн басады. Балапандарды ата-енелері ұяда 12-14 күнге дейін, ұядан ұшқан соң бірнеше күн қоректендіреді. Түрлердің көпшілігі бір жазда екі рет балапан өргізіп үлгереді. Бұл құстардың барлық түрі бунақденелілермен қоректенеді, өсімдіктекті азықтарды сирек пайдаланады. Қазақстанда 2 туыстан (жадырақтар және шақшақайлар) 15 түрдің өкілдерін кездестіруге болады.
Дереккөздер
- Құстар. Мектеп энциклопедиясы, 2010, Ковшарь Анатолий Федорович, ISBN 978-601-282-168-0, 352 бет, Алматы: Атамұра
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shakshakaj tukymdasy lat Motacillidae Қazakstandagy 23 torgaj tukymdastardyn bireui Shakshakaj tukymdastardyn 6 7 tuysynda 50 53 tүr bar Shakshakaj tukymdasyBuff bellied pipit Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarSaby Kishi saby PasseriTukymdasy Motacillidae 1821GeneraTaraluyShakshakaj tukymdastardyn barlygy kobinese kurlykta mekendejdi Sondaj ak zhazyktykta ashyk үleskilerge zhәne taularda shabyndyktar dalalar sukojma zhagalary orman sheti zhәne iri orman alandaryna orajlas omir sүredi Zherde sekektemej zhүredi tez zhүgire alady Antarktida zhәne kejbir muhit araldarynan baska zher sharynyn barlygyna taralgan Biologiyalyk sipattamaBular shagyn deneli 20 30 g denesi sozylynky symbatty kustar Basy kishkene tumsygy zhinishke zhәne tүzu bastyn uzyndygy shamalas Zhabyn kauyrsyndarynyn reni aluan tүrli birak kanyk emes Atalyktary men analyktarynyn reni kobinese birdej bola bermejdi Әuenderi әzheptәuir karapajym kejbir әuelep zhүrip uzak sajrajtyn zhadyraktarda gana ote үndi zhәne әdemi Ұyalaryn әdette zherge salady Kejbir tүrleri kalalarda omir sүruge bejimdelip uyalardy turgyn үjlerdin zhәne baska kurylystardyn shatyry astyndagy kuystarga salady Salyndydagy 4 6 tenbildi zhumyrtkalardy kobinese analygy 11 12 kүn basady Balapandardy ata eneleri uyada 12 14 kүnge dejin uyadan ushkan son birneshe kүn korektendiredi Tүrlerdin kopshiligi bir zhazda eki ret balapan orgizip үlgeredi Bul kustardyn barlyk tүri bunakdenelilermen korektenedi osimdiktekti azyktardy sirek pajdalanady Қazakstanda 2 tuystan zhadyraktar zhәne shakshakajlar 15 tүrdin okilderin kezdestiruge bolady DerekkozderҚustar Mektep enciklopediyasy 2010 Kovshar Anatolij Fedorovich ISBN 978 601 282 168 0 352 bet Almaty Atamura