Шалқар артезиан алабы — Арал теңізінің солтүстігіндегі жер асты суы бар өңір. Ол солтүстігінде Мұғалжардан басталып, оңтүстікте Арал мен Үстірт жотасына келіп тіреледі. Шалқар Артезиан Алабы ауылы ауылында әрқайсысының қалыңдығы 100 — 120 м-дей болатын және жоғарғысы полеогеннің, төменгісі бордың құмды шөгінділерінде қалыптасқан арынды және арыны төмен сулы қабаттар орналасқан. Үстіңгі (палеоген) сулы қабат 150 — 200 м, астыңғысы (бор) 300 — 600 м тереңдікте. Су арынының күші өте зор, қазылған ұңғымалардан су шапшып өздігінен төгіледі. Әр ұңғыманың тәуліктік су өнімі қабаттардың үстіңгісінде 500 — 1200 м³. Судың минералдылығы Мұғалжар маңында 1 — 2 г/л, алаптың ортаңғы жағында 2 — 3 г/л, Арал маңында 2 — 5 г/л. Үстіртке таяу жерде Базай, газ кендерінің маңында астыңғы сулы қабаттың минералдылығы 10 — 15 г/л, үстіңгі қабатта 60 — 75 г/л. Шалқар Артезиан Алабы ауылының тұщы және аздаған ашқылтым суының табиғи қоры 300 км³-ден астам. Одан жылына 450 — 480 миллион м³ су алып, жер суаруға, елді мекендерді тұщы сумен қамтамасыз етуге болады.
Сілтемелер
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы, 9 том 18 бөлім
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
![]() | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shalkar artezian alaby Aral tenizinin soltүstigindegi zher asty suy bar onir Ol soltүstiginde Mugalzhardan bastalyp ontүstikte Aral men Үstirt zhotasyna kelip tireledi Shalkar Artezian Alaby auyly auylynda әrkajsysynyn kalyndygy 100 120 m dej bolatyn zhәne zhogargysy poleogennin tomengisi bordyn kumdy shogindilerinde kalyptaskan aryndy zhәne aryny tomen suly kabattar ornalaskan Үstingi paleogen suly kabat 150 200 m astyngysy bor 300 600 m terendikte Su arynynyn kүshi ote zor kazylgan ungymalardan su shapshyp ozdiginen togiledi Әr ungymanyn tәuliktik su onimi kabattardyn үstingisinde 500 1200 m Sudyn mineraldylygy Mugalzhar manynda 1 2 g l alaptyn ortangy zhagynda 2 3 g l Aral manynda 2 5 g l Үstirtke tayau zherde Bazaj gaz kenderinin manynda astyngy suly kabattyn mineraldylygy 10 15 g l үstingi kabatta 60 75 g l Shalkar Artezian Alaby auylynyn tushy zhәne azdagan ashkyltym suynyn tabigi kory 300 km den astam Odan zhylyna 450 480 million m su alyp zher suaruga eldi mekenderdi tushy sumen kamtamasyz etuge bolady SiltemelerDerekkozderҚazak Enciklopediyasy 9 tom 18 bolimBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet