Цирроз (грек. cіrrhosіs; лат. kіrrhos — лимон түсті сары және osіs — жұрнағы) — органдарда дәнекер тінінің мөлшерден тыс өсуі салдарынан олардың құрылымының тығыздалып, өзгеріске ұшырауы.
Ашуды тарих
Бұл терминді 1819 ж. француз ғалымы Р. (1781 — 1826) ұсынған. Цирроздың ішінде жиі кездесетіні және ауыр өтетіні — бауыр циррозы. Бұл бауыр клеткаларының зақымдануынан және олардың өлуінен бауырдың қызметінің бұзылып, аурудың созылмалы түрге ауысуынан дамиды.
Этиология
Бауыр Циррозының дамуына вирусты гепатитті дер кезінде емдемеу әсер етеді (қ. Гепатит). Көп жағдайда бауырға аса қауіпті зиянды заттардың ( , хлороформ, мышьяк, фосфор, т.б.) әсері, кейбір дәрі-дәрмектерді (әр түрлі антибиотиктер, препараттар, т.б.) шамадан тыс ішу, өт жолдарының бітеліп қалуы және олардың қабынуы да аурудың асқынуына алып келеді. Сондай-ақ ішімдікті мөлшерден тыс қабылдау бауыр үшін өте қауіпті (қ. Маскүнемдік). Бауыр Циррозының білінуі аурудың формасы мен ауру дәрежесіне байланысты. Ауру адамды жылдар бойы мазаламауы мүмкін, бірақ бауырға мед. зерттеулер жүргізгенде, бауырдың тығыздалып және зақымдала бастағаны көрінеді. Кейін адамда әлсіздік пайда болып, жүдейді, дене температурасы көтеріліп, науқаста сары аурудың белгілері айқын біліне бастайды, құрсақ қуысына сұйықтықтың жиналуынан ауру адамның іші ісіп кетеді. Ауру асқынғанда жұтқыншақ пен асқазанның кеңейген веналарынан қан кетіп, бауыр комасы басталады (қ. Кома). Геморраг. синдромның өріс алуынан мұрыннан, әйелдерде жатырдан қан кетіп, қызыл иектің қанталауы мүмкін. Бауыр Циррозын емдеу өте ұзақ процесс, науқасты міндетті түрде ауруханада емдейді.
Параметр | Баллдар | ||
---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | |
Асцит | Жоқ | Жұмсағы, емдеуге оңай ерiксiз көнедi | Кернеулi, кiлегейлен емдеуге ерiксiз көнедi |
Жоқ | Жеңiлi (I—II) | Салмақты (III—IV) | |
, мкмоль/л(мг%) | аздау 34 (2,0) | 34—51 (2,0—3,0) | көбірек 51 (3,0) |
, г | көбірек 35 | 28—35 | аздау 28 |
, (сек) или ПТИ (%) | 1—4 (көбірек 60) | 4—6 (40—60) | көбірек 6 (аздау 40) |
Қоректену | Жақсы | Орташасы | Баяуланы |
Емделу
Дәрілік препараттармен қатар (, , , күніне 40 мг, т.б.). науқастың тамақ рационында ақуызды-витаминді қоректік заттар басым болып, майлы және тұзды тамақты рационнан мүлдем шығару керек. Науқасқа сүт тағамдары мен жеміс-жидектері пайдалы. Қшімдіктен аулақ болу қажет.
Дереккөздер
- О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
- "Қазақ Энциклопедиясы", 18 том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Cirroz grek cirrhosis lat kirrhos limon tүsti sary zhәne osis zhurnagy organdarda dәneker tininin molsherden tys osui saldarynan olardyn kurylymynyn tygyzdalyp ozgeriske ushyrauy iri preparat gepatocellyulyar karcinoma keltirgen bauyr cirrozyAshudy tarihBul termindi 1819 zh francuz galymy R 1781 1826 usyngan Cirrozdyn ishinde zhii kezdesetini zhәne auyr otetini bauyr cirrozy Bul bauyr kletkalarynyn zakymdanuynan zhәne olardyn oluinen bauyrdyn kyzmetinin buzylyp aurudyn sozylmaly tүrge auysuynan damidy Etiologiya100 000 turgyndagy bauyr cirrozy bar emdelushilerinin 2004 zhylynda enbekke zharamsyzdyktan tүzetilgen omirler zhyldar Mәlimetter zhok zhok kemirek 50 50 100 100 200 200 300 300 400 400 500 500 600 600 700 700 800 800 900 900 1000 kobirek1000 Bauyr Cirrozynyn damuyna virusty gepatitti der kezinde emdemeu әser etedi k Gepatit Kop zhagdajda bauyrga asa kauipti ziyandy zattardyn hloroform myshyak fosfor t b әseri kejbir dәri dәrmekterdi әr tүrli antibiotikter preparattar t b shamadan tys ishu ot zholdarynyn bitelip kaluy zhәne olardyn kabynuy da aurudyn askynuyna alyp keledi Sondaj ak ishimdikti molsherden tys kabyldau bauyr үshin ote kauipti k Maskүnemdik Bauyr Cirrozynyn bilinui aurudyn formasy men auru dәrezhesine bajlanysty Auru adamdy zhyldar bojy mazalamauy mүmkin birak bauyrga med zertteuler zhүrgizgende bauyrdyn tygyzdalyp zhәne zakymdala bastagany korinedi Kejin adamda әlsizdik pajda bolyp zhүdejdi dene temperaturasy koterilip naukasta sary aurudyn belgileri ajkyn biline bastajdy kursak kuysyna sujyktyktyn zhinaluynan auru adamnyn ishi isip ketedi Auru askynganda zhutkynshak pen askazannyn kenejgen venalarynan kan ketip bauyr komasy bastalady k Koma Gemorrag sindromnyn oris aluynan murynnan әjelderde zhatyrdan kan ketip kyzyl iektin kantalauy mүmkin Bauyr Cirrozyn emdeu ote uzak process naukasty mindetti tүrde auruhanada emdejdi Parametr Balldar1 2 3Ascit Zhok Zhumsagy emdeuge onaj eriksiz konedi Kerneuli kilegejlen emdeuge eriksiz konediZhok Zhenili I II Salmakty III IV mkmol l mg azdau 34 2 0 34 51 2 0 3 0 kobirek 51 3 0 g kobirek 35 28 35 azdau 28 sek ili PTI 1 4 kobirek 60 4 6 40 60 kobirek 6 azdau 40 Қorektenu Zhaksy Ortashasy BayaulanyEmdeluDәrilik preparattarmen katar kүnine 40 mg t b naukastyn tamak racionynda akuyzdy vitamindi korektik zattar basym bolyp majly zhәne tuzdy tamakty racionnan mүldem shygaru kerek Naukaska sүt tagamdary men zhemis zhidekteri pajdaly Қshimdikten aulak bolu kazhet DerekkozderO D Dajyrbekov B E Altynbekov B K Torgauytov U I Kenesariev T S Hajdarova Aurudyn aldyn alu zhәne saktandyru bojynsha oryssha kazaksha terminologiyalyk sozdik Shymkent Ғasyr Sh 2005 zhyl ISBN 9965 752 06 0 Қazak Enciklopediyasy 18 tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet