Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хризоберилл (грек. chrysos — алтын және берилл) — күрделі аралас тотықтар тобына жататын минерал. Химиялық формуласы: BeAҚ2O4, құрамы (%): BeO — 19,8, AҚ2 O3 — 80,2, қоспалары: Fe2O3, TіO, Cr2O3. Хромды хризоберилл александрит деп аталады. Ромбылық сингонияда кристалданады. Хризобериллдің кристалдық құрылымында бериллий иондары оттек иондарымен төрттік, ал алюминий иондарымен алтылық координацияда байланысады. Жеке кристалды қысқа призма, қалақ түрінде. Жасыл сары, жасыл, қоңыр, қызыл, кейде түссіз, шыныдай жылтыр, қатт. Моос шкаласы бойынша 8,5, тығызд. 3,5 — 3,8 грамм/куб сантиметр. Пегматиттерде, доломит мәрмәрлерінде, қорымдарда альмандин, берилл, биотит, т.б. минералдармен бірге кездеседі. Хризобериллден берилл алынады, александрит 1-кластық асыл тас саналады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Hrizoberill grek chrysos altyn zhәne berill kүrdeli aralas totyktar tobyna zhatatyn mineral Himiyalyk formulasy BeAҚ2O4 kuramy BeO 19 8 AҚ2 O3 80 2 kospalary Fe2O3 TiO Cr2O3 Hromdy hrizoberill aleksandrit dep atalady Rombylyk singoniyada kristaldanady Hrizoberilldin kristaldyk kurylymynda berillij iondary ottek iondarymen torttik al alyuminij iondarymen altylyk koordinaciyada bajlanysady Zheke kristaldy kyska prizma kalak tүrinde Zhasyl sary zhasyl konyr kyzyl kejde tүssiz shynydaj zhyltyr katt Moos shkalasy bojynsha 8 5 tygyzd 3 5 3 8 gramm kub santimetr Pegmatitterde dolomit mәrmәrlerinde korymdarda almandin berill biotit t b mineraldarmen birge kezdesedi Hrizoberillden berill alynady aleksandrit 1 klastyk asyl tas sanalady HrizoberillDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tom Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Қ 17 Geologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan tүsindirme sozdikter toptamasyn shygaru zhonindegi gylymi baspa bagdarlamasynyn gylymi zhetekshisi pedagogika gylymdarynyn doktory professor Қazakstan Respublikasy Memlekettik syjlygynyn laureaty A Қ Қusajyshov Almaty Mektep baspasy ZhAҚ 2003 248 bet ӀSVN 5 7667 8188 1 ӀSVN 9965 16 512 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz