Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хенрик (Генрик) Понтоппидан (дат. Henrik Pontoppidan; 24 шілде 1857 жыл – 21 тамыз 1943 жыл) — дат жазушысы, 1917 жылы «қазіргі Дания өмірін шынайы суреттегені үшін» әдебиет бойынша Нобель сыйлығын алған.
| Хенрик Понтоппидан | |
| дат. Henrik Pontoppidan | |
 1917 жылғы сурет | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Фредерисия, Дания |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | Шарлоттенлунд, (Копенгагеннің қасы), Дания |
| Жанры | проза |
Өмірбаяны
Хенрик Понтоппидан Ютландия түбегінің Фредерисия қаласында көп балалы отбасында дүниеге келген. Хенрик алты жаста болғанда, оның ата-анасы Ютландияның орталық бөлігіне, Рандерс қаласына көшті. Жазушының әкесі лютерандық діни қызметкер болған және теология мен дат ұлтшылдығы идеяларын біріктірген. Понтоппиданның өзі анасының демократиялық көзқарастарын көбірек қолдады.
Понтоппидан алты жаста болғанда, отбасы Рандерске (Ютландияның орталық бөлігі) көшті, бірақ бір жылдан кейін бүкіл Ютландияны австриялық әскерлер басып алды, бұл баланы уайымдатты.
Понтоппидандар отбасы өте қарапайым өмір сүрді, бірақ сонымен бірге қаражат тапшылығы болмады. Понтоппиданның өзі ұсақ дворяндар мен капиталистерге теріс көзқараста болды және шаруаларға жанашырлықты бөлісті. Сондықтан ол инженер болуды ұйғарып, мектепті бітіргеннен кейін Копенгаген политехникалық институтына түсті. Копенгагенде галереялар мен мұражайларды аралады, философиялық тақырыптарда лекциялар тыңдады, елдің саяси өмірін қадағалады. 1877 жылы Понтоппидан Швейцария арқылы саяхаттады. Осының бәрі оған мамандық таңдаудың дұрыстығына күмәндануға мүмкіндік берді және жазушы болуға шешім қабылдады.
1879 жылы институтты тастап, ағасы Мортен ашқан шаруалар мектебінде мұғалім болды. Ұстаздық қызметте ол көптеген философиялық және әдеби шығармаларды оқыды, оның ішінде Кьеркегор, Ницше және Достоевскийдің шығармалары болды.
1880 жылы ол әскерде қызмет етті, ал 1881 жылы ол ұстаздық ету кезінде танысқан жас шаруа әйел Метте Мари Хансенге үйленді, кейін олардың екі баласы болды. Сол 1881 жылы оның әдеби дебюті - «Шетелде және үйде» («Udeog Hjemme») апталығында оның «Өмірдің соңы» (Et Endeligt) әңгімесі жарияланды. Сол кезден бастап 1900 жылға дейін журналист болып жұмыс істеді.
1882 жылы Понтоппидан жұмыс істеген мектеп жабылып, оның ағасын саяси іріткі салушы әрекетке барды деп айыптады, бірақ Понтоппидан ауылдан кетпей, толығымен әдеби қызметпен айналыса бастайды. 1884 жылы ол ауылды тастап, Германия мен Италияны аралады, содан кейін ол Копенгагенге орналасып, қаланың мәдени өміріне араласа бастады.
1883 жылдан бастап Даниядағы протестанттық ағымдардағы діни бәсекелестік туралы романның үстінде жұмыс істеді.
1892 жылы Понтоппидан бірінші әйелімен ажырасып, Антуанетта Кофудқа үйленді. Олардың некелері баласыз болды, ол 1928 жылы қайтыс болды.
1893-1894 жылдар аралығында ол сегіз томдық «Бақытты Пер» романымен жұмыс істеді. Сыншылар бұл романды жоғары бағалады, онда кейіпкердің проблемалары дат қоғамының мәселелеріне аллегория болды.
1917 жылы Генрик Понтоппидан Нобель сыйлығын Карл Геллеруппен бөлісті, бірақ марапаттау рәсімі соғысқа байланысты өткізілмеді.
Одан кейінгі 20 жыл бойы жазушы жұмысын жалғастырып, бес кітаптан тұратын өмірбаянын жасады.
Өмірінің соңғы жылдары Понтоппидан Копенгагеннің шетінде тұрып, 1943 жылы 21 тамызда қайтыс болды.
Шығармашылығы
Понтоппиданның «Өмірдің ақыры» атты алғашқы шығармасы 1881 жылы жазушының әскери борышын өтеп жүрген кезінде жарық көрді, бірақ одан да күрделі шығармасы «Уәде етілген жер» 1891 жылы жарық көрді. Роман ауылға қоныстанып, шаруа әйеліне үйленіп, егіншілікпен айналысып, сонымен бірге демократиялық көзқарасты ұстанып, қоғамдағы теңдік үшін күресуге тырысатын діни қызметкер туралы баяндайды. Дегенмен ол сәтсіздікке ұшырайды. Бұл роман ХІХ ғасырдың ортасындағы дат қоғамының әртүрлі қабаттарының адамдарының өмірінің реалистік суреті. Понтоппидан бұл романнан басқа 1883 жылдан бастап ауылдар мен ауылдардың өмірінен сыр шертетін «Ауыл суреттері» (1883), «Үйлерден» (1887) және «Бұлттар» (1890) атты көптеген әңгімелерін жарыққа шығарады.
1890 жылдары Понтоппидан психологиялық, этикалық және моральдық мәселелерді қарастыратын бірнеше әңгіме жазды: «Түнгі күзет» (1894), «Кәрі Адам» (1895) және «Әндер әні» (1896).
«Бақытты Пер» - үлкен роман (сегіз томдық) (1893-1904), ол Понтоппиданның өзі сияқты діни қызметкердің отбасында өскен және ата-анасының үйін тастап, оқуға кеткен жас инженер Пер Сидениус туралы баяндайды. Копенгагенде. Жас ауылдан келген жігіт өзінің туған Ютландиясында канал және порт құрылысы туралы өршіл инженерлік жобасын жасайды және оны өмірге әкелудің жолын табуға тырысады. Оның жолында ірі кәсіпкерлер мен зиялы қауым өкілдерінің образында көптеген кедергілер кездеседі. Бірақ Пердің бақытты болуына ең үлкен кедергі – өзі. Бұл кең әлеуметтік-тарихи аяда өрбіген, жастық шақтағы үміт пен ащы түңілісті, өмірден өз орнын табуды, Құдаймен және отбасымен қарым-қатынасты, жалғыздық пен тамырға қайта оралу туралы баяндайтын үлкен роман.
«Өлілер патшалығы» роман-хроникасы жазушының негізгі үш шығармасының соңғысы. 1912-1916 жылдары құрылған. және бес томнан тұратын роман басты кейіпкерсіз Данияның кең әлеуметтік панорамасын ұсынады. Романның ортасында қоғамды өзгертіп, «оятқысы» келетін радикалды саясаткер тұр.
Жазушы өмірінің соңғы 20 жылында «Жасөспірімдік жылдар», «Тері ауыстыру», «Мұра мен парыз», «Отбасылық өмір», «Өзіме барар жолда» кітаптарынан тұратын бес томдық өмірбаянын жасады.
Өнер туындылары
Әңгімелер:
- «Ауыл өмірінің суреттері» (1883)
- «Лашаларда» (1887)
Повесть:
- «Сандинг приходында» (1883)
Романдар:
- «Түнгі күзет» (1894)
- ««Әндер әні» (1896) (трилогия)
- «Уәде етілген жер» (1891-1895)
- «Бақытты Пер» (1898-1904)
- «Өлілер патшалығы» (1912-1916)
Өмірбаяндық очерктер
- «Өзіме жету жолында» (1943)
Дереккөздер
Сыртқы сілтемелер
- Понтоппидан, Генрих // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Датский романист Хенрик Понтоппидан
- About Henrik Pontoppidan
- Books and Writers' article about the author
- Danish author, son of a pastor
- Henrik Pontoppidan nacque a Fredericia nel 1857
- Dinamarca, 1857—1943)
- Henrik Pontoppidan (1857—1943)
- Henrik Pontoppidan
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Henrik Genrik Pontoppidan dat Henrik Pontoppidan 24 shilde 1857 zhyl 21 tamyz 1943 zhyl dat zhazushysy 1917 zhyly kazirgi Daniya omirin shynajy surettegeni үshin әdebiet bojynsha Nobel syjlygyn algan Henrik Pontoppidandat Henrik Pontoppidan1917 zhylgy suretTugan kүni24 shilde 1857 1857 07 24 Tugan zheriFrederisiya DaniyaҚajtys bolgan kүni21 tamyz 1943 1943 08 21 86 zhas Қajtys bolgan zheriSharlottenlund Kopengagennin kasy DaniyaZhanryprozaӨmirbayanyHenrik Pontoppidan Yutlandiya tүbeginin Frederisiya kalasynda kop balaly otbasynda dүniege kelgen Henrik alty zhasta bolganda onyn ata anasy Yutlandiyanyn ortalyk boligine Randers kalasyna koshti Zhazushynyn әkesi lyuterandyk dini kyzmetker bolgan zhәne teologiya men dat ultshyldygy ideyalaryn biriktirgen Pontoppidannyn ozi anasynyn demokratiyalyk kozkarastaryn kobirek koldady Pontoppidan alty zhasta bolganda otbasy Randerske Yutlandiyanyn ortalyk boligi koshti birak bir zhyldan kejin bүkil Yutlandiyany avstriyalyk әskerler basyp aldy bul balany uajymdatty Pontoppidandar otbasy ote karapajym omir sүrdi birak sonymen birge karazhat tapshylygy bolmady Pontoppidannyn ozi usak dvoryandar men kapitalisterge teris kozkarasta boldy zhәne sharualarga zhanashyrlykty bolisti Sondyktan ol inzhener boludy ujgaryp mektepti bitirgennen kejin Kopengagen politehnikalyk institutyna tүsti Kopengagende galereyalar men murazhajlardy aralady filosofiyalyk takyryptarda lekciyalar tyndady eldin sayasi omirin kadagalady 1877 zhyly Pontoppidan Shvejcariya arkyly sayahattady Osynyn bәri ogan mamandyk tandaudyn durystygyna kүmәndanuga mүmkindik berdi zhәne zhazushy boluga sheshim kabyldady 1879 zhyly institutty tastap agasy Morten ashkan sharualar mektebinde mugalim boldy Ұstazdyk kyzmette ol koptegen filosofiyalyk zhәne әdebi shygarmalardy okydy onyn ishinde Kerkegor Nicshe zhәne Dostoevskijdin shygarmalary boldy 1880 zhyly ol әskerde kyzmet etti al 1881 zhyly ol ustazdyk etu kezinde tanyskan zhas sharua әjel Mette Mari Hansenge үjlendi kejin olardyn eki balasy boldy Sol 1881 zhyly onyn әdebi debyuti Shetelde zhәne үjde Udeog Hjemme aptalygynda onyn Өmirdin sony Et Endeligt әngimesi zhariyalandy Sol kezden bastap 1900 zhylga dejin zhurnalist bolyp zhumys istedi 1882 zhyly Pontoppidan zhumys istegen mektep zhabylyp onyn agasyn sayasi iritki salushy әreketke bardy dep ajyptady birak Pontoppidan auyldan ketpej tolygymen әdebi kyzmetpen ajnalysa bastajdy 1884 zhyly ol auyldy tastap Germaniya men Italiyany aralady sodan kejin ol Kopengagenge ornalasyp kalanyn mәdeni omirine aralasa bastady 1883 zhyldan bastap Daniyadagy protestanttyk agymdardagy dini bәsekelestik turaly romannyn үstinde zhumys istedi 1892 zhyly Pontoppidan birinshi әjelimen azhyrasyp Antuanetta Kofudka үjlendi Olardyn nekeleri balasyz boldy ol 1928 zhyly kajtys boldy 1893 1894 zhyldar aralygynda ol segiz tomdyk Bakytty Per romanymen zhumys istedi Synshylar bul romandy zhogary bagalady onda kejipkerdin problemalary dat kogamynyn mәselelerine allegoriya boldy 1917 zhyly Genrik Pontoppidan Nobel syjlygyn Karl Gelleruppen bolisti birak marapattau rәsimi sogyska bajlanysty otkizilmedi Odan kejingi 20 zhyl bojy zhazushy zhumysyn zhalgastyryp bes kitaptan turatyn omirbayanyn zhasady Өmirinin songy zhyldary Pontoppidan Kopengagennin shetinde turyp 1943 zhyly 21 tamyzda kajtys boldy ShygarmashylygyJohan Rodenin Henrik Pontoppidannyn portreti 1935 zhyldan keshiktirmej Pontoppidannyn Өmirdin akyry atty algashky shygarmasy 1881 zhyly zhazushynyn әskeri boryshyn otep zhүrgen kezinde zharyk kordi birak odan da kүrdeli shygarmasy Uәde etilgen zher 1891 zhyly zharyk kordi Roman auylga konystanyp sharua әjeline үjlenip eginshilikpen ajnalysyp sonymen birge demokratiyalyk kozkarasty ustanyp kogamdagy tendik үshin kүresuge tyrysatyn dini kyzmetker turaly bayandajdy Degenmen ol sәtsizdikke ushyrajdy Bul roman HIH gasyrdyn ortasyndagy dat kogamynyn әrtүrli kabattarynyn adamdarynyn omirinin realistik sureti Pontoppidan bul romannan baska 1883 zhyldan bastap auyldar men auyldardyn omirinen syr shertetin Auyl suretteri 1883 Үjlerden 1887 zhәne Bulttar 1890 atty koptegen әngimelerin zharykka shygarady 1890 zhyldary Pontoppidan psihologiyalyk etikalyk zhәne moraldyk mәselelerdi karastyratyn birneshe әngime zhazdy Tүngi kүzet 1894 Kәri Adam 1895 zhәne Әnder әni 1896 Bakytty Per үlken roman segiz tomdyk 1893 1904 ol Pontoppidannyn ozi siyakty dini kyzmetkerdin otbasynda osken zhәne ata anasynyn үjin tastap okuga ketken zhas inzhener Per Sidenius turaly bayandajdy Kopengagende Zhas auyldan kelgen zhigit ozinin tugan Yutlandiyasynda kanal zhәne port kurylysy turaly orshil inzhenerlik zhobasyn zhasajdy zhәne ony omirge әkeludin zholyn tabuga tyrysady Onyn zholynda iri kәsipkerler men ziyaly kauym okilderinin obrazynda koptegen kedergiler kezdesedi Birak Perdin bakytty boluyna en үlken kedergi ozi Bul ken әleumettik tarihi ayada orbigen zhastyk shaktagy үmit pen ashy tүnilisti omirden oz ornyn tabudy Қudajmen zhәne otbasymen karym katynasty zhalgyzdyk pen tamyrga kajta oralu turaly bayandajtyn үlken roman Өliler patshalygy roman hronikasy zhazushynyn negizgi үsh shygarmasynyn songysy 1912 1916 zhyldary kurylgan zhәne bes tomnan turatyn roman basty kejipkersiz Daniyanyn ken әleumettik panoramasyn usynady Romannyn ortasynda kogamdy ozgertip oyatkysy keletin radikaldy sayasatker tur Zhazushy omirinin songy 20 zhylynda Zhasospirimdik zhyldar Teri auystyru Mura men paryz Otbasylyk omir Өzime barar zholda kitaptarynan turatyn bes tomdyk omirbayanyn zhasady Өner tuyndylaryӘngimeler Auyl omirinin suretteri 1883 Lashalarda 1887 Povest Sanding prihodynda 1883 Romandar Tүngi kүzet 1894 Әnder әni 1896 trilogiya Uәde etilgen zher 1891 1895 Bakytty Per 1898 1904 Өliler patshalygy 1912 1916 Өmirbayandyk ocherkter Өzime zhetu zholynda 1943 DerekkozderSyrtky siltemelerPontoppidan Genrih Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Datskij romanist Henrik Pontoppidan About Henrik Pontoppidan Books and Writers article about the author Danish author son of a pastor Henrik Pontoppidan nacque a Fredericia nel 1857 Dinamarca 1857 1943 Henrik Pontoppidan 1857 1943 Henrik Pontoppidan