Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хандақ ar:غزوة الخندق немесе Ахзаб ar:غزوة الأحزاب шайқасы.
| Хандақ шайқасы | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Part of Мұсылман-Құрайыш соғыстары | |||||||
| |||||||
| Belligerents | |||||||
| Мұсылмандар | конфедерация
| ||||||
| Commanders and leaders | |||||||
 | |||||||
| Strength | |||||||
| 3,000 | 10,000 | ||||||
| Casualties and losses | |||||||
| Жеңіл | Өте ауыр | ||||||
Хандақ араб тілінде ор, қазылған шұңқыр деген мағына береді. Бұл Медине қаласының айналасында мұсылмандар мен Меккеліктер және арасында болған соғыстың аты. Хандақ соғысы Медине қаласын қоршаумен басталады. Бану Надир, құрайштар, Ғатафан тайпасы және Бану Қурайза руларының мұсылмандарға қарсы шығуы. Олар Медине қаласына 627 жылы 31 наурызда келіп, қаланы екі аптаға қоршауға алады.
Шайқастың басталуы
627 жылы Хайбарға көшіп келген яһудилер мұсылмандарға соғыс ашамыз деп Меккеліктермен байланыс орнатады. Олар мұсылмандарға қарсы күш біріктіріп, он мыңдық әскермен Мәдинаға жорыққа аттанады. Мұны естіген Мұхаммед пайғамбар сахабаларымен ақылдасады. Нәтижеде Салман әл-Фарисидің пікірін мақұл көріп, қаланы айналдыра ор қазады. Мүшріктер қалаға жақындағанда ор қазылып бітеді.
Шайқастың болған жері
Шайқастың алдында әдеттегіше мұсылмандар жекпе-жек күш сынасады. Мүшріктер жағынан батырлығымен танымал Амр ибн Абди Уәдд ортаға шығады. Әуелгіде онымен шайқасуға ешкімнің батылы жете қоймады. Сол кезде қаһарман Әли Аллаһ елшісінен рұқсат сұрап онымен жекпежек шайқасады. Шайқас Әлидің жеңісімен аяқталады. Амрдің өлі денесін көрген дұшпан мұсылмандардан кәдімгідей сескеніп қалады. Меккеліктердің Мәдинаға шабуылы кезінде мұсылмандарға қарсы әркетке бармаймыз деп ант-су ішкен Құрайза тайпасының яһудилері арадағы келісімді бұзып, мұсылмандарға қарсы жақтың қатарын толықтыра түсті.
Екі жақ та бір-бірін ала алмай, шайқас ұзаққа созылады. Бұл шайқастан меккеліктер мезі болады. Бұл кезде Ғатафан руынан Нуайм өз еркімен мұсылмандықты қабылдайды. Ол Мұхаммед пайғамбармен жасырын кездесіп, жауды ішінен ірітіп бір-біріне қарсы қоя алатындығын айтады. Пайғамбардан келісім алған соң құрайза яһудилеріне келіп былай дейді: "Меккеліктер бұл жерде ұзақ қалмайды. Олар кетісімен Мұхаммед сендерді өлтіреді. Сондықтан сақтық үшін құрайыштан кепілдікке адам сұраңдар. Кепілдер қастарыңда болса, олар оңайлықпен кете алмайды".
Содан кейін құрайштарға жолығып: "Құрайзалықтар Мұхаммедпен арадағы ынтымағын бұзғанына өкініш білдіруде. Қайтадан сол бірлікті сақтау үшін сендерден бірнеше адамды кепілдікке сұрамақшы. Мұхаммедпен қайтадан одақтасу үшін кепілге алған адамдарды өлтіріп пайғамбардың сеніміне кірмекші" дейді.
Келесі күні яһудилер мен Меккеліктер Нуаймның сөзіне сеніп, бір-бірімен сөзге келіп қалады. Мұндай соғыс тәсілі арабтарға жат болатын. Әдетте шайқас көпке созылмайтын. Жеңген жақ жеңіп, жеңілген жақ өз жөніне кететін. Әрі қыс мезгілі де таяп қалған еді. Осыны ескерген Әбу Суфиян жаппай шабуылға шығуға бұйрық береді. Алайдаәскері ордан өте алмай тұмсығы тасқа тірелді.сөйтсе де шайқас қас қарайғанша жалғасты. Бірмезет төңіректіқою қараңғылық басып, демарасында мүшіріктер тұрған аумақта дауыл көтеріледі. Мүшіріктер алай-дүлей дауылдан дал болып тұрғанда, сарбаздарынан бұрын қимылдаған Әбу Суфиян өз басын сауғалап майдан даласын тастай қашады. Оны көрген мүшіріктер де кері қайтады. Мұсылмандардың Мәдинағакіргені сол еді, Пайғамбарға Жебрейіл періште: "Уа, Аллаһтың елшісі! Ұлы Аллаһ тағала саған құрайзалықтарға майдан ашуды бұйырды" дейді.
Ахзап шайқасы жайлы Құран кәрімде
9. Ей, момындар, Аллаһтың сендерге берген нығметiн--сендерге (қарсы түрлi топтардан құрылған) әскерлер келген кезiнде, Бiз олардың үстiне самал-жел және сендер көрмеген әскерлердi (яғни, перiштелердi) жiбергенiмiздi еске алыңдар! Аллаһ iстеп жатқан амалдарыңды Көрiп тұрушы.
10. Сол кезде, олар сендердiң жоғары жоқтарыңнан да, сендерден төменiрек жақтан да (бастырып) келген едi. Сол кезде, көздер қарауытып, жүректер алқымдарға тығылып қалған және сендер Аллаһ туралы (әртүрлi) күмандар жасай бастаған едiңдер.
11. Мiне, сол Жерде момындар (тағы бiр рет) сыналды және (бұл қорқыныштан) қатты теңселген едi.
12. Сол кезде мұнафықтар және жүректерiнде дерт болғандар (яғни, сенiмдерi әлсiз болғандар):"Аллаһ және Оның пайғамбары бiздерге тек қана жалған уәде берген екен - дей бастады.
13. Сол кезде, олардан бiр топ адам айтты:"Ей, Ясриб (яғни, Медине) халқы, сендер үшiн (бұл дәрежеде көп санақты жауға қарсы) тұру мүмкiншiлiгi жоқ, сондықтан (өз үйлерiңе) қайтып кетiңдер". Олардан мұнафықтардан және бір тобы болса үйлеріміз ашық-шашық (қалған деп) рұқсат сұрайтын едi. Негiзiнен, (үйлерi) ашық-шашық емес едi. Олар тек қана (соғыс майданынан) қашуды ғана қалайтын едi.
14. Егер, олардың (мұнафықтардың) үстiне (Мединенiң жан) жағынан (бастырып) кiрiлсе де, сосын, олардан пiтна (яғни, мұсылмандарға) қарсы (алдау қиянат-опасыздық жасау) талап етiлсе шәк-шүбәсiз олар көп (ойланып) тұрмастан (қиянат-опасыздық жасап, момындарды алдауға разылық) берген болар едi.
15. Негiзiнен, олар бұрын артқа шегiнбеулерi туралы Аллаһқа уәде-серт берген. Аллаһқа берген уәде-серт болса, (Ақырет Күнiнде) сұралушы едi.
16. (Ей Мухаммед алейһис-сәлем), айтыңыз: "Егер, сендер өлуден не өлтiрiлуден қашсаңдар, бұл қашу сендерге ешбiр пайда бермейдi, демек, сендер өте аз (яғни ажалдарың жеткенше) пайдаланасыңдар",
17. Айтыңыз:"Егер, Аллаһ сендерге жаманшылықты қаласа қайсы бiр адам сендердi одан қорғай алады немесе Ол сендерге мәрхаматты-жақсылықты қаласа, (кiм оны тоса-қайтара алады)?! Олар өздерi үшiн Аллаһтан басқа бiр дос та, немесе бiр жәрдемшi де таба алмайды.
18-19. Аллаһ сендердiң араларыңыздағы (жиһадқа-соғысқа) тосқауылдық қылатын және өз достарына "бiз жаққа өтiңдер"- дейтiндердi анық бiледi. Олар соғысқа кемден-кем, сендерге (яғни, сендердiң жеңiске жетiп, олжаларға ие болуларыңа) iштарлық-сарандықтары ұстаған күйде ғана шығады. Ал, ендi, қашан, (дұшпан жақтан) қауiп келсе, Сiз оларды өлiм орап (шайтан тиiп) қалған сияқты көздерi ойнап, Сiз жаққа қарап жатқанын көресiз. Ендi, қашан, қауiп кетсе, олар игiлiк (яғни олжалар туралы) ашкөздiк жасап, сендердi өткiр тiлдерiмен ренжiтедi. Олар (шын жүректен) иман келтiрмеген, сондықтан, Аллаһ олардың амалдарын зая кеткiздi. Бұл - Аллаһқа жеңiл болған iс.
20. Олар (яғни, мұнапықтар қорқақтықтары себептi, кәпiр топтар Медине айналасынан таралып кеткендерiнен кейiн де), ол топтарды кетпеген деп ойлайды, ендi егер ол топтар (тағы қайтадан) келiп қалса, (мұнафықтар қалада, сендердiң араларында емес, керісінше шөлде) көшпеншi бәдеуилердiң арасында болып, сендердiң хал-хабарларың жайлы сұрап бiлiп тұруды тәуiр көредi. Егер, олар сендердiң араларыңда болған кездерiнде де, кемнен-кем соғысқан болар едi.
21. (Ей момындар) сендер үшiн-Аллаһ және Акырет Күнiнен үмiткер болған және де Аллаһты көп еске алғандар үшiн Аллаһтың пайғамбарының (иман-сенiмiнде және мiнiз-құлқында) көркем үлгi-өрнек бар.
22. Момындар ол (жау) топтарды көрген кездерінде :"Бұл Аллаһ және (оның) Пайғамбары бiздерге уәде еткен нәрсе (яғни, сынақ). Аллаһтың және(оның) Пайғамбарының сөзi шын", дестi. Және (үстерiне бастырып келе жатқан жаулардың сан-санақсыз көптiгi қорқытпауы) олардың (Аллаһқа деген) иман және итағаттарын тағы да арттырды.
Құран аятына түсініктеме
Түсiнiк: Жоғарыдағы (9-20) аяттарда һижраттың (Меккеден Мединеге көшудiң) бесiншi жылында болып өткен және Ислам тарихында "қандақ соғысы" деген ат пенен қалған бiр соғыс толық баян етiлдi. Тәпсiршi ғұламалардың жазуларына қарағанда, окиға былай болған екен: Мекке және Медине маңайындағы бiрнеше ру-тайпалар мұсылмандарды жоқ ету үшiн тiл бiрiктiрiп он екi мыңнан астам әскер жинайды және Мединеге жорық жасайды. Бұл жаман хабар мәлiм болған соң , пайғамбар алейһис-сәлем үш мыңдай әскерiмен Мединенiң сыртына шығып, сахабалардан Салман парсының кеңестерiне сай, теңдiкпен қаланың төрт жағынан хандақ-ор қазады және өздерiн қорғауға әзiр болып турады. Сол арада, әр жақтан жетiп келген әртүрлi топтардың жолын осы уақытқа дейiн араб соғыстарында қолданылмаған бiр тәсiл-хандақ тосады, сонда, олар Мединенi төрт жағынан қоршап қамал жасайды, бiрақ, қала iшiне кiру шарасын таба алмайды. Қала халқы болса, қоршап қамал жасап тұрған дұшпанның айбатынан қорқуға түседi, сонда, кiм момын, кiм мұнафық екендiгi ажыралып қалады: момындар Аллаһ тағаланың жәрдемiне көз тұтып, пайғамбар алейһис-сәлемнiң айналасына бұрынғыдан тығыз бiрiгiп алады),мунафықтар болса, мүлдем, үмiтсiздiкке түсiп, басқаларды да опасыздыққа азғыра бастайды. Мiне, сол хәлде бiр айға жақын уақыт өткеннен кейiн, бiр күнi кенеттен ауа-райы суып, қатты боран тұрады да, қамал, жасап - қоршап тұрғандардың жаққан оттарын өшiрiп, тiккен шатыр-отауларын ұшырып кетедi. Сонда, олар Мединеге кiруден үмiттерi үзiлiп, арттарына қайтып кетуден басқа шара таба алмай қалады. Сөйтiп "Аллаһ тағала осы ауыр сәттерде момындардың имандарын тағы бiр рет сынақ қылады және тiл ұшында иман келтiрсе де, жүректерiнде дерт-екi жүздiлiк болғандардың қылмыстарын ашып тастайды. Осы оқиға, айтып өткеніміздей, осыдан он төрт ғасыр ілгері өткен болса да, сол хизб-топтардың құйрықтары, бүгінгі күнде де бар екендігі ешкімге сыр емес. Демек, әр уақытта міне осындай хизбтар-топтар әр түрлі жалтырақ ұрандар менен мусылмандардың арасына кіріп, оларды бөліп жіберуге, бір-бірлеріне дұшпан етіп қоюға ұрынғандарында, шынайы иманды мусылмандар өз айналасына Пайғамбар алейһис-сәлемнен мирас болып қалған мағнауи хандақ-ор қазып алулары яғни, Құрани Кәрім және хадис шәріптің мағыналарынан жақсы хабардар болып, олардағы Илаһи көрсетпелерге ізшіл амал етулері нәтижесінде ондай шайтани хизбтарды өздеріне жақындатпауы керек болады. Сонда ол қылмыскер хизбтар мусылмандарға ешбір зиян жеткізе алмай жоқ болып кетеді.Бірақ исламнан хабарсыз, білімсіз кісілер және мұнафықтар қалай хизбтың сырнайына ойнағандарын білмей қалады. Әлбетте мұнда ақыл иелері үшін ғибраттар бар.
Дереккөздер
- Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>тегі; no text was provided for refs namedWatt 1956 - [1]
- Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>тегі; no text was provided for refs namedRodinson 208 - Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>тегі; no text was provided for refs namedstatesman - Ибн Хишам. 725—740; al-Waqidi. Kitab al-Maghazi, tr. J. Wellhausen . Berlin. 1882. 175—190
- Орыс википедиясы
- Пайғамбарлар тарихы, Қалмахан Сейтұлы, Алматы 2011. 314-бет.
- Құран кәрім Ахзаб сүресі, 9-22 аяттар
- Құран кәрімнің қазақша мағына және-түсінігі, Қазақ тіліне аударған Әбсаттар Сманов.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Handak ar غزوة الخندق nemese Ahzab ar غزوة الأحزاب shajkasy Handak shajkasyPart of Musylman Қurajysh sogystaryDate nauryz 31 sәuir 627 shәuuәl 5 һizhra Location Medine kalasynyn manajyResult Musylmandardyn zhenisiBelligerentsMusylmandar konfederaciya Қurajyshtar pagandary Evrej Arab tajpalary zhәne Өzge pagandyk arab tajpalary Hajbar zhәne ozgelerCommanders and leadersStrength3 000 10 000Casualties and lossesZhenil Өte auyrHandak shajkasyHandak shajkasy otken zher MedineSalman parsy meshiti Handak shajkasy Medine Handak arab tilinde or kazylgan shunkyr degen magyna beredi Bul Medine kalasynyn ajnalasynda musylmandar men Mekkelikter zhәne arasynda bolgan sogystyn aty Handak sogysy Medine kalasyn korshaumen bastalady Banu Nadir kurajshtar Ғatafan tajpasy zhәne Banu Қurajza rularynyn musylmandarga karsy shyguy Olar Medine kalasyna 627 zhyly 31 nauryzda kelip kalany eki aptaga korshauga alady Shajkastyn bastaluy627 zhyly Hajbarga koship kelgen yaһudiler musylmandarga sogys ashamyz dep Mekkeliktermen bajlanys ornatady Olar musylmandarga karsy kүsh biriktirip on myndyk әskermen Mәdinaga zhorykka attanady Muny estigen Muhammed pajgambar sahabalarymen akyldasady Nәtizhede Salman әl Farisidin pikirin makul korip kalany ajnaldyra or kazady Mүshrikter kalaga zhakyndaganda or kazylyp bitedi Shajkastyn bolgan zheriShajkastyn aldynda әdettegishe musylmandar zhekpe zhek kүsh synasady Mүshrikter zhagynan batyrlygymen tanymal Amr ibn Abdi Uәdd ortaga shygady Әuelgide onymen shajkasuga eshkimnin batyly zhete kojmady Sol kezde kaһarman Әli Allaһ elshisinen ruksat surap onymen zhekpezhek shajkasady Shajkas Әlidin zhenisimen ayaktalady Amrdin oli denesin korgen dushpan musylmandardan kәdimgidej seskenip kalady Mekkelikterdin Mәdinaga shabuyly kezinde musylmandarga karsy әrketke barmajmyz dep ant su ishken Қurajza tajpasynyn yaһudileri aradagy kelisimdi buzyp musylmandarga karsy zhaktyn kataryn tolyktyra tүsti Eki zhak ta bir birin ala almaj shajkas uzakka sozylady Bul shajkastan mekkelikter mezi bolady Bul kezde Ғatafan ruynan Nuajm oz erkimen musylmandykty kabyldajdy Ol Muhammed pajgambarmen zhasyryn kezdesip zhaudy ishinen iritip bir birine karsy koya alatyndygyn ajtady Pajgambardan kelisim algan son kurajza yaһudilerine kelip bylaj dejdi Mekkelikter bul zherde uzak kalmajdy Olar ketisimen Muhammed senderdi oltiredi Sondyktan saktyk үshin kurajyshtan kepildikke adam surandar Kepilder kastarynda bolsa olar onajlykpen kete almajdy Sodan kejin kurajshtarga zholygyp Қurajzalyktar Muhammedpen aradagy yntymagyn buzganyna okinish bildirude Қajtadan sol birlikti saktau үshin senderden birneshe adamdy kepildikke suramakshy Muhammedpen kajtadan odaktasu үshin kepilge algan adamdardy oltirip pajgambardyn senimine kirmekshi dejdi Kelesi kүni yaһudiler men Mekkelikter Nuajmnyn sozine senip bir birimen sozge kelip kalady Mundaj sogys tәsili arabtarga zhat bolatyn Әdette shajkas kopke sozylmajtyn Zhengen zhak zhenip zhenilgen zhak oz zhonine ketetin Әri kys mezgili de tayap kalgan edi Osyny eskergen Әbu Sufiyan zhappaj shabuylga shyguga bujryk beredi Alajdaәskeri ordan ote almaj tumsygy taska tireldi sojtse de shajkas kas karajgansha zhalgasty Birmezet tonirektikoyu karangylyk basyp demarasynda mүshirikter turgan aumakta dauyl koteriledi Mүshirikter alaj dүlej dauyldan dal bolyp turganda sarbazdarynan buryn kimyldagan Әbu Sufiyan oz basyn saugalap majdan dalasyn tastaj kashady Ony korgen mүshirikter de keri kajtady Musylmandardyn Mәdinagakirgeni sol edi Pajgambarga Zhebrejil perishte Ua Allaһtyn elshisi Ұly Allaһ tagala sagan kurajzalyktarga majdan ashudy bujyrdy dejdi Ahzap shajkasy zhajly Қuran kәrimde9 Ej momyndar Allaһtyn senderge bergen nygmetin senderge karsy tүrli toptardan kurylgan әskerler kelgen kezinde Biz olardyn үstine samal zhel zhәne sender kormegen әskerlerdi yagni perishtelerdi zhibergenimizdi eske alyndar Allaһ istep zhatkan amaldaryndy Korip turushy 10 Sol kezde olar senderdin zhogary zhoktarynnan da senderden tomenirek zhaktan da bastyryp kelgen edi Sol kezde kozder karauytyp zhүrekter alkymdarga tygylyp kalgan zhәne sender Allaһ turaly әrtүrli kүmandar zhasaj bastagan edinder 11 Mine sol Zherde momyndar tagy bir ret synaldy zhәne bul korkynyshtan katty tenselgen edi 12 Sol kezde munafyktar zhәne zhүrekterinde dert bolgandar yagni senimderi әlsiz bolgandar Allaһ zhәne Onyn pajgambary bizderge tek kana zhalgan uәde bergen eken dej bastady 13 Sol kezde olardan bir top adam ajtty Ej Yasrib yagni Medine halky sender үshin bul dәrezhede kop sanakty zhauga karsy turu mүmkinshiligi zhok sondyktan oz үjlerine kajtyp ketinder Olardan munafyktardan zhәne bir toby bolsa үjlerimiz ashyk shashyk kalgan dep ruksat surajtyn edi Negizinen үjleri ashyk shashyk emes edi Olar tek kana sogys majdanynan kashudy gana kalajtyn edi 14 Eger olardyn munafyktardyn үstine Medinenin zhan zhagynan bastyryp kirilse de sosyn olardan pitna yagni musylmandarga karsy aldau kiyanat opasyzdyk zhasau talap etilse shәk shүbәsiz olar kop ojlanyp turmastan kiyanat opasyzdyk zhasap momyndardy aldauga razylyk bergen bolar edi 15 Negizinen olar buryn artka sheginbeuleri turaly Allaһka uәde sert bergen Allaһka bergen uәde sert bolsa Akyret Kүninde suralushy edi 16 Ej Muhammed alejһis sәlem ajtynyz Eger sender oluden ne oltiriluden kashsandar bul kashu senderge eshbir pajda bermejdi demek sender ote az yagni azhaldaryn zhetkenshe pajdalanasyndar 17 Ajtynyz Eger Allaһ senderge zhamanshylykty kalasa kajsy bir adam senderdi odan korgaj alady nemese Ol senderge mәrhamatty zhaksylykty kalasa kim ony tosa kajtara alady Olar ozderi үshin Allaһtan baska bir dos ta nemese bir zhәrdemshi de taba almajdy 18 19 Allaһ senderdin aralarynyzdagy zhiһadka sogyska toskauyldyk kylatyn zhәne oz dostaryna biz zhakka otinder dejtinderdi anyk biledi Olar sogyska kemden kem senderge yagni senderdin zheniske zhetip olzhalarga ie bolularyna ishtarlyk sarandyktary ustagan kүjde gana shygady Al endi kashan dushpan zhaktan kauip kelse Siz olardy olim orap shajtan tiip kalgan siyakty kozderi ojnap Siz zhakka karap zhatkanyn koresiz Endi kashan kauip ketse olar igilik yagni olzhalar turaly ashkozdik zhasap senderdi otkir tilderimen renzhitedi Olar shyn zhүrekten iman keltirmegen sondyktan Allaһ olardyn amaldaryn zaya ketkizdi Bul Allaһka zhenil bolgan is 20 Olar yagni munapyktar korkaktyktary sebepti kәpir toptar Medine ajnalasynan taralyp ketkenderinen kejin de ol toptardy ketpegen dep ojlajdy endi eger ol toptar tagy kajtadan kelip kalsa munafyktar kalada senderdin aralarynda emes kerisinshe sholde koshpenshi bәdeuilerdin arasynda bolyp senderdin hal habarlaryn zhajly surap bilip turudy tәuir koredi Eger olar senderdin aralarynda bolgan kezderinde de kemnen kem sogyskan bolar edi 21 Ej momyndar sender үshin Allaһ zhәne Akyret Kүninen үmitker bolgan zhәne de Allaһty kop eske algandar үshin Allaһtyn pajgambarynyn iman seniminde zhәne miniz kulkynda korkem үlgi ornek bar 22 Momyndar ol zhau toptardy korgen kezderinde Bul Allaһ zhәne onyn Pajgambary bizderge uәde etken nәrse yagni synak Allaһtyn zhәne onyn Pajgambarynyn sozi shyn desti Zhәne үsterine bastyryp kele zhatkan zhaulardyn san sanaksyz koptigi korkytpauy olardyn Allaһka degen iman zhәne itagattaryn tagy da arttyrdy Қuran ayatyna tүsinikteme Tүsinik Zhogarydagy 9 20 ayattarda һizhrattyn Mekkeden Medinege koshudin besinshi zhylynda bolyp otken zhәne Islam tarihynda kandak sogysy degen at penen kalgan bir sogys tolyk bayan etildi Tәpsirshi gulamalardyn zhazularyna karaganda okiga bylaj bolgan eken Mekke zhәne Medine manajyndagy birneshe ru tajpalar musylmandardy zhok etu үshin til biriktirip on eki mynnan astam әsker zhinajdy zhәne Medinege zhoryk zhasajdy Bul zhaman habar mәlim bolgan son pajgambar alejһis sәlem үsh myndaj әskerimen Medinenin syrtyna shygyp sahabalardan Salman parsynyn kenesterine saj tendikpen kalanyn tort zhagynan handak or kazady zhәne ozderin korgauga әzir bolyp turady Sol arada әr zhaktan zhetip kelgen әrtүrli toptardyn zholyn osy uakytka dejin arab sogystarynda koldanylmagan bir tәsil handak tosady sonda olar Medineni tort zhagynan korshap kamal zhasajdy birak kala ishine kiru sharasyn taba almajdy Қala halky bolsa korshap kamal zhasap turgan dushpannyn ajbatynan korkuga tүsedi sonda kim momyn kim munafyk ekendigi azhyralyp kalady momyndar Allaһ tagalanyn zhәrdemine koz tutyp pajgambar alejһis sәlemnin ajnalasyna buryngydan tygyz birigip alady munafyktar bolsa mүldem үmitsizdikke tүsip baskalardy da opasyzdykka azgyra bastajdy Mine sol hәlde bir ajga zhakyn uakyt otkennen kejin bir kүni kenetten aua rajy suyp katty boran turady da kamal zhasap korshap turgandardyn zhakkan ottaryn oshirip tikken shatyr otaularyn ushyryp ketedi Sonda olar Medinege kiruden үmitteri үzilip arttaryna kajtyp ketuden baska shara taba almaj kalady Sojtip Allaһ tagala osy auyr sәtterde momyndardyn imandaryn tagy bir ret synak kylady zhәne til ushynda iman keltirse de zhүrekterinde dert eki zhүzdilik bolgandardyn kylmystaryn ashyp tastajdy Osy okiga ajtyp otkenimizdej osydan on tort gasyr ilgeri otken bolsa da sol hizb toptardyn kujryktary bүgingi kүnde de bar ekendigi eshkimge syr emes Demek әr uakytta mine osyndaj hizbtar toptar әr tүrli zhaltyrak urandar menen musylmandardyn arasyna kirip olardy bolip zhiberuge bir birlerine dushpan etip koyuga uryngandarynda shynajy imandy musylmandar oz ajnalasyna Pajgambar alejһis sәlemnen miras bolyp kalgan magnaui handak or kazyp alulary yagni Қurani Kәrim zhәne hadis shәriptin magynalarynan zhaksy habardar bolyp olardagy Ilaһi korsetpelerge izshil amal etuleri nәtizhesinde ondaj shajtani hizbtardy ozderine zhakyndatpauy kerek bolady Sonda ol kylmysker hizbtar musylmandarga eshbir ziyan zhetkize almaj zhok bolyp ketedi Birak islamnan habarsyz bilimsiz kisiler zhәne munafyktar kalaj hizbtyn syrnajyna ojnagandaryn bilmej kalady Әlbette munda akyl ieleri үshin gibrattar bar DerekkozderDerekkoz katesi Zharamsyz lt ref gt tegi no text was provided for refs named Watt 1956 1 Derekkoz katesi Zharamsyz lt ref gt tegi no text was provided for refs named Rodinson 208 Derekkoz katesi Zharamsyz lt ref gt tegi no text was provided for refs named statesman Ibn Hisham 725 740 al Waqidi Kitab al Maghazi tr J Wellhausen Berlin 1882 175 190 Orys vikipediyasy Pajgambarlar tarihy Қalmahan Sejtuly Almaty 2011 314 bet Қuran kәrim Ahzab sүresi 9 22 ayattar Қuran kәrimnin kazaksha magyna zhәne tүsinigi Қazak tiline audargan Әbsattar Smanov