Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Успен соборы (орыс. Успенский собор) – Атырау облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген сәулет өнері ескерткіші, орыс православ шіркеуі.
| Успен соборы | |
 | |
| Жалпы мәлімет | |
|---|---|
| Статусы | Атырау облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші |
| Түрі | діни мекеме, діни зиярат орны |
| Сәулет стилі | қала құрылысы және сәулет |
| Орналасуы | Атырау облысы |
| Мекен жайы | Атырау қаласы |
| Жөнделген уақыты | 2000 жыл |
| Техникалық сипаттамасы | |
| Басқа да өлшемдері | Жалпы алаңы 230 шаршы м. |
| Картада орналасуы | |
| | |
Координаттар: 47°06′50″ с. е. 51°54′13″ ш. б. / 47.11389° с. е. 51.90361° ш. б. (G) (O) (Я)
Орналасқан жері
Атырау қаласы, Тайманов пен Гагарин көшелерінің қиылысында орналасқан. Жары тастан қаланған. Мөлшері 4500 м/куб. Жалпы алаңы 230 шаршы м. Сыйымдылығы - 900 адам. Негізгі күмбезінің биіктігі 40 м. Ал басқа күмбездері – 10 м. Жіңішке.
Осы собор Қазақстанда әрекеттегі ең ежелгі ғибадатханалардың ішіне кіреді және республикалық маңызындағы сәулет өнерінің ескерткіштер тізіміне қосылған.
Тарихы
Успен соборы Атырауда (ол кезде Гурьев) Ф. Тудаков есімді көпес пен оның әйелінің қаражатына салынған. Құрылыс 10 жылға созылып, 1888 жылы пайдалануға берілген.
Собор ғимараты сол кезге лайық болған жалған орыс стилінде салынып, ежелгі орыс пен орыс сәулет өнер дәстүрлерінің, сонымен қатар олармен бірге орайластыратын византиялық сәулет өнерінің элементтерінің синтезін көрсетеді. Әйткенмен, 19 ғасырда сол үлгімен салынған көптеген ғибадатханалардан ерекшеленетіні - Успен соборы ғимараттың жалпы құрылысының әлдебір қарапайымдылығы мен жеңілдігі сай болатын ерекше жергілікті сәулет мектебі болып табылады. Ф. Тудаковтың байлығына байланысты қызықты аңыз бар. Оған сәйкес саудагердің әкесі Иван Тудаков көптеген орыс-түрік соғыстардың біріне қатысты. Дәл орыстар жеңген ірі ұрыстардың бірінен кейін ол соғыстан бай адам болып оралды. Аңыз бойынша байлығының көбісін Қара теңіз суына кеткен алтынды тасымалдаған түрік кемесін тауып, алды. Кейін оның ұлы Ф. Тудаков сауданы сәтті жүргізіп, кәсіпшілікке ие болып, әкесінің мүлкін арттыра түсті. Құрылыс пен жарықтандырудан кейін Успен соборы Гурьев (Атырау) қаласының орталық ғибадатханасы болды, бірақ төңкерістен кейін собор жабылды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде КСРО-да дінге қатысты мемлекеттің саясаты жұмсарды, елдің барлық түкпірлерінде ғибадатханалар ашылып, қайта салынды. Успен соборы КСРО-да ашылған ғибадатханалардың алғашқы 10000 кірді, кейін ғибадатхананың діни маңызы өсіп, оған екінші Кафедралы собордың мәртебесіне ие болды. Жүз жылдан артық уақыт бойы соборда маңызды қалпына келтіру жұмыстары жүргізілмеген және ғимарат құлдырап кеткен.
2000 жылы Атырау облысының әкімі И. Н. Тасмағамбетовтың бұйрығы бойынша Успен соборы толығымен қайта салынды. Негізгі ғимараттың іргетасын күшейту бойынша үлкен жұмыс жасалған, собордың қасбеті мен күмбезі қайта салынды. Қалпына келтіру жұмыстардың зор ауқымына қарамастан, мамандар сәулет ескерткішінің тарихи бейнесін толығымен сақтай алды.
Бүгінде Қасиетті Успения шіркеуі – Атыраудағы ең үлкен және өзіндік ерекше ғимараттардың бірі. Мұнда қасиетті мәскеулік Тихон Патриархтың, Қасиетті Дивеев монахиняларының, қасиетті Алматылық Николай митрополиттің мүрделері; сонымен қатар аса қадірлі иконалар - "Құдай- Ана Успения", "Құдай-Ана Тихвиндік иконасы", "қасиетті Алматылық Николай митрополиттің иконасы" сақтаулы.
Дереккөздер
- http://www.atyrau-city.kz/index.php?uid=religion&l=r#main-container Мұрағатталған 11 наурыздың 2016 жылы.
- http://culturemap.kz/kk/object/uspenskiiy-sobor
- Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Uspen sobory orys Uspenskij sobor Atyrau oblysynyn zhergilikti manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishteri tizimine engen sәulet oneri eskertkishi orys pravoslav shirkeui Uspen soboryZhalpy mәlimetStatusyAtyrau oblysynyn respublikalyk manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishiTүridini mekeme dini ziyarat ornySәulet stilikala kurylysy zhәne sәuletOrnalasuyAtyrau oblysyMeken zhajyAtyrau kalasyZhondelgen uakyty2000 zhylTehnikalyk sipattamasyBaska da olshemderiZhalpy alany 230 sharshy m Kartada ornalasuyUspen sobory Koordinattar 47 06 50 s e 51 54 13 sh b 47 11389 s e 51 90361 sh b 47 11389 51 90361 G O Ya Ornalaskan zheriAtyrau kalasy Tajmanov pen Gagarin koshelerinin kiylysynda ornalaskan Zhary tastan kalangan Molsheri 4500 m kub Zhalpy alany 230 sharshy m Syjymdylygy 900 adam Negizgi kүmbezinin biiktigi 40 m Al baska kүmbezderi 10 m Zhinishke Osy sobor Қazakstanda әrekettegi en ezhelgi gibadathanalardyn ishine kiredi zhәne respublikalyk manyzyndagy sәulet onerinin eskertkishter tizimine kosylgan TarihyUspen sobory Atyrauda ol kezde Gurev F Tudakov esimdi kopes pen onyn әjelinin karazhatyna salyngan Қurylys 10 zhylga sozylyp 1888 zhyly pajdalanuga berilgen Sobor gimaraty sol kezge lajyk bolgan zhalgan orys stilinde salynyp ezhelgi orys pen orys sәulet oner dәstүrlerinin sonymen katar olarmen birge orajlastyratyn vizantiyalyk sәulet onerinin elementterinin sintezin korsetedi Әjtkenmen 19 gasyrda sol үlgimen salyngan koptegen gibadathanalardan erekshelenetini Uspen sobory gimarattyn zhalpy kurylysynyn әldebir karapajymdylygy men zhenildigi saj bolatyn erekshe zhergilikti sәulet mektebi bolyp tabylady F Tudakovtyn bajlygyna bajlanysty kyzykty anyz bar Ogan sәjkes saudagerdin әkesi Ivan Tudakov koptegen orys tүrik sogystardyn birine katysty Dәl orystar zhengen iri urystardyn birinen kejin ol sogystan baj adam bolyp oraldy Anyz bojynsha bajlygynyn kobisin Қara teniz suyna ketken altyndy tasymaldagan tүrik kemesin tauyp aldy Kejin onyn uly F Tudakov saudany sәtti zhүrgizip kәsipshilikke ie bolyp әkesinin mүlkin arttyra tүsti Қurylys pen zharyktandyrudan kejin Uspen sobory Gurev Atyrau kalasynyn ortalyk gibadathanasy boldy birak tonkeristen kejin sobor zhabyldy Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde KSRO da dinge katysty memlekettin sayasaty zhumsardy eldin barlyk tүkpirlerinde gibadathanalar ashylyp kajta salyndy Uspen sobory KSRO da ashylgan gibadathanalardyn algashky 10000 kirdi kejin gibadathananyn dini manyzy osip ogan ekinshi Kafedraly sobordyn mәrtebesine ie boldy Zhүz zhyldan artyk uakyt bojy soborda manyzdy kalpyna keltiru zhumystary zhүrgizilmegen zhәne gimarat kuldyrap ketken 2000 zhyly Atyrau oblysynyn әkimi I N Tasmagambetovtyn bujrygy bojynsha Uspen sobory tolygymen kajta salyndy Negizgi gimarattyn irgetasyn kүshejtu bojynsha үlken zhumys zhasalgan sobordyn kasbeti men kүmbezi kajta salyndy Қalpyna keltiru zhumystardyn zor aukymyna karamastan mamandar sәulet eskertkishinin tarihi bejnesin tolygymen saktaj aldy Bүginde Қasietti Uspeniya shirkeui Atyraudagy en үlken zhәne ozindik erekshe gimarattardyn biri Munda kasietti mәskeulik Tihon Patriarhtyn Қasietti Diveev monahinyalarynyn kasietti Almatylyk Nikolaj mitropolittin mүrdeleri sonymen katar asa kadirli ikonalar Қudaj Ana Uspeniya Қudaj Ana Tihvindik ikonasy kasietti Almatylyk Nikolaj mitropolittin ikonasy saktauly Derekkozderhttp www atyrau city kz index php uid religion amp l r main container Muragattalgan 11 nauryzdyn 2016 zhyly http culturemap kz kk object uspenskiiy sobor Қazakstannyn tarihi mәdeni nysandarynyn zhәne zhappaj ziyarat etu oryndarynyn albomy ҚR Mәdeniet zhәne sport ministrligi Қazak gylymi zertteu mәdeniet instituty zhoba avtory T Bekbergenov bas red A R Hazbulatov Astana b zh 2018 495 b suretti Bibliogr 490 b 100 dana ISBN 978 9961 23 485 9