Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Уақытша Сібір үкіметі, қаласында 1918 жылы 27 қаңтарда кеңестік билікке қарсы облыстық дума жиналысында құрылған.
Оған негізінен эсерлер (социал-революционерлер) партиясының мүшелері енді. Бастапқы кезде Уақытша Сібір үкіметі мүшелері арасында ауызбірлік болмады. Соның салдарынан П.Я. Дербер бастаған үкімет мүшелерінің бір тобы Харбинге, кейіннен Владивостокқа қоныс аударды. Уақытша Сібір үкіметінің тез арада қаладағы билікті өз қолына алуға жасаған әрекеті нәтижелі болмады. 1918 жылы мамырда чехословак корпусының бүлігі нәтижесінде Томскіде кеңестік билік құлатылды. Осыны пайдаланған Уақытша Сібір үкіметі мүшелері 1 маусымда Томскідегі билікті өз қолдарына алып, Уақытша Сібір үкіметінің Батыс Сібірлік комиссариатының құрылғандығын жариялады. Бұл комиссариат көп ұзамай Омбыға көшіп келді. 23 маусымда Уақытша Сібір үкіметінің Томскіде қалған тобы П.В. Вологодский басқарған үкіметтің жаңа құрамы құрылғандығын хабарлады. Уақытша Сібір үкіметінің Владивостоктағы Дербер басқарған негізгі тобы қаланы 29 маусымда ақ чехтар басып алысымен өздерін “Сібірдегі орталық үкімет” деп жариялады. Алашорда үкіметі Томскідегі Вологодский басқарған Уақытша Сібір үкіметімен және оның Омбыдағы комиссариатымен байланыс орнатып, кеңестік билікке қарсы бірлесе күресуге әрекеттенді. Уақытша Сібір үкіметі Алашорда үкіметін өзіне бағындыруды көздеді. Бұл өз кезегінде екі үкімет арасындағы байланысты әлсірете түсті.
Уақытша Сібір үкіметі шілдеде “Сібірдегі ұлттардың мәдени автономиясының шекарасы туралы негізгі ереже” атты қаулысын жариялады. Бұл қаулы бойынша Сібірдегі ұлттарға мәдени автономия берілетін болды. Мәдени автономия идеясына Сібірдегі орыс емес халықтардың қайраткерлері қолдау танытпай, ұлттық аумақтық автономия идеясын жақтады. Уақытша Сібір үкіметі 1918 жылы 3 қарашада Сібір аумағындағы өкімет билігін Уфа директориясына беру туралы декларация қабылдады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Uakytsha Sibir үkimeti kalasynda 1918 zhyly 27 kantarda kenestik bilikke karsy oblystyk duma zhinalysynda kurylgan Ogan negizinen eserler social revolyucionerler partiyasynyn mүsheleri endi Bastapky kezde Uakytsha Sibir үkimeti mүsheleri arasynda auyzbirlik bolmady Sonyn saldarynan P Ya Derber bastagan үkimet mүshelerinin bir toby Harbinge kejinnen Vladivostokka konys audardy Uakytsha Sibir үkimetinin tez arada kaladagy bilikti oz kolyna aluga zhasagan әreketi nәtizheli bolmady 1918 zhyly mamyrda chehoslovak korpusynyn bүligi nәtizhesinde Tomskide kenestik bilik kulatyldy Osyny pajdalangan Uakytsha Sibir үkimeti mүsheleri 1 mausymda Tomskidegi bilikti oz koldaryna alyp Uakytsha Sibir үkimetinin Batys Sibirlik komissariatynyn kurylgandygyn zhariyalady Bul komissariat kop uzamaj Ombyga koship keldi 23 mausymda Uakytsha Sibir үkimetinin Tomskide kalgan toby P V Vologodskij baskargan үkimettin zhana kuramy kurylgandygyn habarlady Uakytsha Sibir үkimetinin Vladivostoktagy Derber baskargan negizgi toby kalany 29 mausymda ak chehtar basyp alysymen ozderin Sibirdegi ortalyk үkimet dep zhariyalady Alashorda үkimeti Tomskidegi Vologodskij baskargan Uakytsha Sibir үkimetimen zhәne onyn Ombydagy komissariatymen bajlanys ornatyp kenestik bilikke karsy birlese kүresuge әrekettendi Uakytsha Sibir үkimeti Alashorda үkimetin ozine bagyndyrudy kozdedi Bul oz kezeginde eki үkimet arasyndagy bajlanysty әlsirete tүsti Uakytsha Sibir үkimeti shildede Sibirdegi ulttardyn mәdeni avtonomiyasynyn shekarasy turaly negizgi erezhe atty kaulysyn zhariyalady Bul kauly bojynsha Sibirdegi ulttarga mәdeni avtonomiya beriletin boldy Mәdeni avtonomiya ideyasyna Sibirdegi orys emes halyktardyn kajratkerleri koldau tanytpaj ulttyk aumaktyk avtonomiya ideyasyn zhaktady Uakytsha Sibir үkimeti 1918 zhyly 3 karashada Sibir aumagyndagy okimet biligin Ufa direktoriyasyna beru turaly deklaraciya kabyldady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tom Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet