Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Төбе би - негізгі шешімді айтатын басты би.
«...жауаптылықты арнаулы төбе биге беретін» (С. Бегалин, Замана.). Ертедегі жазба ескерткіштерде «төпү» сөзінің адам басының төбесінен басқа, «шың», «шоқы» сияқты мағыналары кездеседі. «Төбе би» -дегі «төбе» сөзін бұл мағыналармен жанастыру ыңғайсыз. Алайда, ерте кездегі «төпү» тұлғасының үшінші мағынасы — «бас». «Бас» сөзінің көп мағыналығын ескерсек, «төбе би» тіркесіне жуық болуы заңды. Қазіргі түркі тілдері ішінде якуттарда да «төбе» сөзі біздің түсінігіміздегі «бас» мағынасында қолданылады. Бұдан әрегірек барсақ, моңғол тілінде «тойв», бурят тілінің бір диалектісінде «томо» дыбыстық құрамдағы сөздер «үлкен», «ірі» ұғымдарында айтылады. Деректерде келтірілген «бас, үлкен, ірі» мағыналарын беретін «төпү», «төбе», «томо» сөздерінің бірімен «би» сөзі тіркеске түсіп, «төбе би» тұрақты тіркесі қалыптасқан.
Дереккөздер
- Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tobe bi negizgi sheshimdi ajtatyn basty bi zhauaptylykty arnauly tobe bige beretin S Begalin Zamana Ertedegi zhazba eskertkishterde topү sozinin adam basynyn tobesinen baska shyn shoky siyakty magynalary kezdesedi Tobe bi degi tobe sozin bul magynalarmen zhanastyru yngajsyz Alajda erte kezdegi topү tulgasynyn үshinshi magynasy bas Bas sozinin kop magynalygyn eskersek tobe bi tirkesine zhuyk boluy zandy Қazirgi tүrki tilderi ishinde yakuttarda da tobe sozi bizdin tүsinigimizdegi bas magynasynda koldanylady Budan әregirek barsak mongol tilinde tojv buryat tilinin bir dialektisinde tomo dybystyk kuramdagy sozder үlken iri ugymdarynda ajtylady Derekterde keltirilgen bas үlken iri magynalaryn beretin topү tobe tomo sozderinin birimen bi sozi tirkeske tүsip tobe bi turakty tirkesi kalyptaskan DerekkozderBes zhүz bes soz Almaty Rauan 1994 zhyl ISBN 5 625 02459 6Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz