Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тіршілігі және сыртқы құрылысы
Гидра суы таза, оттегіне бай баяу ағатын өзендерде, көлдерде, тоғандарда мекендейді. Ол көбінесе су өсімдіктерінің сынып түскен бұтақтарында мекендейді. Гидра өсімдікке ұқсас келеді. Оның қимылдайтын қармалауыштары бар денесі, сабақшасы және бір нәрсеге бекінетін табаны болады. Гидраның 5-8 салалы қармалауыштары ауыз қуысының айналасына орналасады. Гидраның аузы ішек қуысына жалғасады, сондықтан ол- .
Нашар қозғалатын гидра -жан-жаққа сәулелерше таралған бөліктерге тең бөлінетін сәулелі симметриялы жәндік.
Гидраның қапшық тәрізді денесі жасушалардың екі қабатынан:сыртқы қабаты-эктодерма, ал ішкі қабаты энтодермадан құралады. Сыртқы қабатында тері-бұлшықет, жүйке және атпа жасушалар орналасады. Тері-бұлшықет жасушалары- гидра денесіндегі ең көп кездесетін жасушалар. Олар бірімен-бірі жанасып, гидраның жабынын түзеді. Жасушалардың әрқайсысының түбінде жиырыла алатын бұлшықетті талшық болғандықтан, гидра табанымен және қармауыштарымен бір жерден екінші жерге адымдап, "тоңқаңдай" қозғалады. Егер гидраның барлық бұлшықетті талшықтары бір мезгілде жиырылса, гидраның денесі тартылып, қысқарады.
Атпа немесе қалақай жасушалар гидраның сыртқы қабатында орналасады. Атпа жасушалар гидраның бүкіл денесінде,әсіресе қармалауыштарда өте көп болады. Атпа жасушалар гидраны жауынан қорғайдыжәне сол арқылы жемін аулайды.
Гидраның сыртқы қабатынан аралық және сезімтал жасушалар кездеседі. Гидра сыртқы қабаттағы безді жасушадан бөлінетін желім тәрізді зат арқылы қимылдайтын табанымен қармалауыштарын нәрсеге уақытша орнықтыра алады.
гидраның сыртқы қабаты мен ішкі қабатының аралығында ұзынынан созылған тірек тақташасы болады, мұны гидраның қаңқасы дейді.
Тыныс алуы және зәр шығаруы
Гидрада арнаулы тыныс алу және зәр шығару мүшелері болмайды. Ол бүкіл денесі арқылы суда еріген оттегін ішке сіңіріп, қажетсіз көмірқышқыл газды сыртқа шығарады. Зәр шығаруы бүкіл денесімен жүзеге асады.
Дереккөздер
- Қ.Қайым,Б.Муханов,Р.Сәтімбекұлы,М.Шаймарданқызы, "Жануартану"(1998), 31 б., ISBN 5-625-03599-7
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tirshiligi zhәne syrtky kurylysyGidra suy taza ottegine baj bayau agatyn ozenderde kolderde togandarda mekendejdi Ol kobinese su osimdikterinin synyp tүsken butaktarynda mekendejdi Gidra osimdikke uksas keledi Onyn kimyldajtyn karmalauyshtary bar denesi sabakshasy zhәne bir nәrsege bekinetin tabany bolady Gidranyn 5 8 salaly karmalauyshtary auyz kuysynyn ajnalasyna ornalasady Gidranyn auzy ishek kuysyna zhalgasady sondyktan ol Nashar kozgalatyn gidra zhan zhakka sәulelershe taralgan bolikterge ten bolinetin sәuleli simmetriyaly zhәndik Gidranyn kapshyk tәrizdi denesi zhasushalardyn eki kabatynan syrtky kabaty ektoderma al ishki kabaty entodermadan kuralady Syrtky kabatynda teri bulshyket zhүjke zhәne atpa zhasushalar ornalasady Teri bulshyket zhasushalary gidra denesindegi en kop kezdesetin zhasushalar Olar birimen biri zhanasyp gidranyn zhabynyn tүzedi Zhasushalardyn әrkajsysynyn tүbinde zhiyryla alatyn bulshyketti talshyk bolgandyktan gidra tabanymen zhәne karmauyshtarymen bir zherden ekinshi zherge adymdap tonkandaj kozgalady Eger gidranyn barlyk bulshyketti talshyktary bir mezgilde zhiyrylsa gidranyn denesi tartylyp kyskarady Atpa nemese kalakaj zhasushalar gidranyn syrtky kabatynda ornalasady Atpa zhasushalar gidranyn bүkil denesinde әsirese karmalauyshtarda ote kop bolady Atpa zhasushalar gidrany zhauynan korgajdyzhәne sol arkyly zhemin aulajdy Gidranyn syrtky kabatynan aralyk zhәne sezimtal zhasushalar kezdesedi Gidra syrtky kabattagy bezdi zhasushadan bolinetin zhelim tәrizdi zat arkyly kimyldajtyn tabanymen karmalauyshtaryn nәrsege uakytsha ornyktyra alady gidranyn syrtky kabaty men ishki kabatynyn aralygynda uzynynan sozylgan tirek taktashasy bolady muny gidranyn kankasy dejdi Tynys aluy zhәne zәr shygaruyGidrada arnauly tynys alu zhәne zәr shygaru mүsheleri bolmajdy Ol bүkil denesi arkyly suda erigen ottegin ishke sinirip kazhetsiz komirkyshkyl gazdy syrtka shygarady Zәr shygaruy bүkil denesimen zhүzege asady DerekkozderҚ Қajym B Muhanov R Sәtimbekuly M Shajmardankyzy Zhanuartanu 1998 31 b ISBN 5 625 03599 7