Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тұрхан Қадиша сұлтан (түр. Turhan Hatice Sultan; 1627/1628 — 5 шілде 1683) — Ибраһимнің әйелі (хасеки сұлтан), IV Мехметтің анасы (уәлиде сұлтан), ұлының биліктегі алғашқы жылдарында Осман империясының регенті; "қатындар сұлтанаты" дәуірінің соңғы өкілі.
| Тұрхан Қадиша сұлтан түр. Turhan Hatice Sultan | |||
 | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 18 тамыз 1648 - 5 шілде 1683 | |||
| Монарх | IV Мехмет | ||
| Ізашары | Көсем сұлтан | ||
| Ізбасары | |||
| |||
| 3 қыркүйек 1651 - 1656 | |||
| Ізашары | Көсем сұлтан | ||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | христиандық, кейін ислам | ||
| Дүниеге келуі | 1627/1628 | ||
| Қайтыс болуы | 5 шілде 1683 Эдирне, Осман империясы | ||
| Жерленді | Жаңа Мешіт, Ыстанбұл | ||
| Жұбайы | Ибраһим | ||
| Балалары | ұлдары: IV Мехмет Ахмет шаһзада қыздары: Гауһархан сұлтан Әтике сұлтан | ||
өңдеу  | |||
Өмірбаяны
Тұрхан Қадиша сұлтан 1627 немесе 1628 жылдары дүниеге келген, туған есімі - Надя, шығу тегі - орыс. Басқа деректер бойынша ол қазіргі Украина территориясында дүниеге келген. Татарлардың шабуылы кезінде тұтқынға алынып, құлдыққа сатылды. Шамамен 12-14 жасында Тұрхан Ибраһимнің анасы Көсем сұлтанға сыйы ретінде Топқапы сарайына жеткізілді. Энтони Алдерсонның сөзі бойынша, Тұрхан сұлтанның 1689 жылдың қаңтарында қайтыс болған ағасы - Юсуф аға болған, алайда, оның Ыстанбұлға қалай келгені белгісіз.
Көсем қызды гаремде жақсы болашақ күтіп тұр деп санап, оны тәрбиелеу үшін кіші қызы Әтике сұлтанның сарайына жібереді. Ол Әтике сарайында жақсы білім алып, Топқапыға қайтады. Өзінің сұлулығы мен ақылымен ерекшеленген Тұрхан Ибраһимнің жүрегін тез жаулап алып, хасеки титулын алады. 1642 жылдың 2 қаңтарында Тұрхан Қадиша өзінің үлкен ұлын, болашақ сұлтан IV Мехметті туды. Тұрхан мен Ибраһимнің тағы екі қызы - Гауһархан сұлтан мен Әтике сұлтан болды. Екінші ұлы Ахметтің сәби кезінде қайтыс болғанынан кейін, ол сұлтанға ықпалын жоғалтты.
Ибраһимнің психикалық жағдайымен бірге мемлекеттің жағдайы нашарлайды. 1648 жылы сарайдағылар мен сұлтан анасы оны дереу тақтан құлату керек деген шешімге келеді. Тұрханның 6 жасар ұлы Мехмет сұлтан атанады. Баланың әжесі Көсем сұлтан билікті өз қолына алады.
1651 жылы Тұрхан сұлтан янычарлардың Көсемнің келісімі бойынша IV Мехметті улап, таққа оның басқа немересі II Сүлейменді отырғызғысы келгенін білді. Бұл ақпаратты Тұрханға уәлиде сұлтан қызметшілерінің бірі - Мелеки қатын жеткізді. 2 қыркүйекте Көсем сұлтан Тұрхан сұлтан жақтастарымен өлтірілді.
Тұрхан өзінің бас бәсекелесінің өлімінен кейін биліктен барлық бас уәзірлерді аластатты. Абаза Сиявуш паша бас уәзір, Абусаид эфенди шейх әл-ислам атанды. Тұрхан мемлекетті баласымен бірге басқарды: осының арқасында жас сұлтан қажет тәжірибені жинай алды.
Сол кездері жүргізілген соғыстар үлкен қаражат талап етті. Уәзірлер бірінен кейін бірі ауысып отырды, Тұрхан билігін жоғалта бастады. Янычарлар бастаған бүлік кезінде Көсем сұлтанды сатқан Мелеки қатын өлтірілді.
Мемлекет ісін бас уәзір реттегесін, Тұрхан құрылыс және қайырымдылықпен айналысты.
Өнерде
![image]()
« фильмі (2010 жылы, Тұрхан сұлтан рөлінде — Башак Парлак)![image]()
«Ғаламат ғасыр: Көсем дәуірі» телехикаясы (2015 жылы, Тұрхан сұлтан рөлінде — Ханде Догандемир)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Turhan Қadisha sultan tүr Turhan Hatice Sultan 1627 1628 5 shilde 1683 Ibraһimnin әjeli haseki sultan IV Mehmettin anasy uәlide sultan ulynyn biliktegi algashky zhyldarynda Osman imperiyasynyn regenti katyndar sultanaty dәuirinin songy okili Turhan Қadisha sultan tүr Turhan Hatice SultanLauazymyTu18 tamyz 1648 5 shilde 1683Monarh IV MehmetIzashary Kosem sultanIzbasaryTu IV Mehmettin regenti3 kyrkүjek 1651 1656Izashary Kosem sultanӨmirbayanyDini hristiandyk kejin islamDүniege kelui 1627 1628Қajtys boluy 5 shilde 1683 1683 07 05 Edirne Osman imperiyasyZherlendi Zhana Meshit YstanbulZhubajy IbraһimBalalary uldary IV Mehmet Ahmet shaһzada kyzdary Gauһarhan sultan Әtike sultanondeu ӨmirbayanyTurhan Қadisha sultan 1627 nemese 1628 zhyldary dүniege kelgen tugan esimi Nadya shygu tegi orys Baska derekter bojynsha ol kazirgi Ukraina territoriyasynda dүniege kelgen Tatarlardyn shabuyly kezinde tutkynga alynyp kuldykka satyldy Shamamen 12 14 zhasynda Turhan Ibraһimnin anasy Kosem sultanga syjy retinde Topkapy sarajyna zhetkizildi Entoni Aldersonnyn sozi bojynsha Turhan sultannyn 1689 zhyldyn kantarynda kajtys bolgan agasy Yusuf aga bolgan alajda onyn Ystanbulga kalaj kelgeni belgisiz Kosem kyzdy garemde zhaksy bolashak kүtip tur dep sanap ony tәrbieleu үshin kishi kyzy Әtike sultannyn sarajyna zhiberedi Ol Әtike sarajynda zhaksy bilim alyp Topkapyga kajtady Өzinin sululygy men akylymen erekshelengen Turhan Ibraһimnin zhүregin tez zhaulap alyp haseki titulyn alady 1642 zhyldyn 2 kantarynda Turhan Қadisha ozinin үlken ulyn bolashak sultan IV Mehmetti tudy Turhan men Ibraһimnin tagy eki kyzy Gauһarhan sultan men Әtike sultan boldy Ekinshi uly Ahmettin sәbi kezinde kajtys bolganynan kejin ol sultanga ykpalyn zhogaltty Ibraһimnin psihikalyk zhagdajymen birge memlekettin zhagdajy nasharlajdy 1648 zhyly sarajdagylar men sultan anasy ony dereu taktan kulatu kerek degen sheshimge keledi Turhannyn 6 zhasar uly Mehmet sultan atanady Balanyn әzhesi Kosem sultan bilikti oz kolyna alady 1651 zhyly Turhan sultan yanycharlardyn Kosemnin kelisimi bojynsha IV Mehmetti ulap takka onyn baska nemeresi II Sүlejmendi otyrgyzgysy kelgenin bildi Bul akparatty Turhanga uәlide sultan kyzmetshilerinin biri Meleki katyn zhetkizdi 2 kyrkүjekte Kosem sultan Turhan sultan zhaktastarymen oltirildi Turhan ozinin bas bәsekelesinin oliminen kejin bilikten barlyk bas uәzirlerdi alastatty Abaza Siyavush pasha bas uәzir Abusaid efendi shejh әl islam atandy Turhan memleketti balasymen birge baskardy osynyn arkasynda zhas sultan kazhet tәzhiribeni zhinaj aldy Sol kezderi zhүrgizilgen sogystar үlken karazhat talap etti Uәzirler birinen kejin biri auysyp otyrdy Turhan biligin zhogalta bastady Yanycharlar bastagan bүlik kezinde Kosem sultandy satkan Meleki katyn oltirildi Memleket isin bas uәzir rettegesin Turhan kurylys zhәne kajyrymdylykpen ajnalysty Өnerde filmi 2010 zhyly Turhan sultan rolinde Bashak Parlak Ғalamat gasyr Kosem dәuiri telehikayasy 2015 zhyly Turhan sultan rolinde Hande Dogandemir