Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Туыс (лат. genus) — филогенетикалық тұрғыдан бір-біріне туыстығы жақын түрлерді біріктіретін, түрден жоғары болатын негізгі таксономиялық санат. Кейбір туыстың оншақты, кейде жүздеген, мыңдаған (кейбір жәндіктер, өсімдіктер туысы), болмаса 2-4, тіпті бір түрі де болады.
Туыстың ғылыми атауы латынша бір сөзбен белгіленеді, мысалы мысық туысы — Felis. Биномдық номенклатурада тектік атау тектегі әрбір түр үшін биномдық түр атауының бірінші бөлігін құрайды. Мысалы Panthera leo (арыстан) және Panthera onca (ягуар) - пантера туысының екі түрі.
Туыс құрамын таксономистер анықтайды. Туыстарды классификациялау стандарттары қатаң кодификацияланбаған, сондықтан әртүрлі тұлғалар туыстарды әртүрлі классификациялауы мүмкін. Алайда кейбір жалпы тәжірибелер қолданылады, оның ішінде жаңадан анықталған тұқымдас төмендегі үш өлшемге сай болуы керек:
- (ағылш. monophyly) – тектік таксонның барлық ұрпақтары біріктірілген (яғни филогенетикалық талдау монофилді де, жеке тектік ретінде жарамдылығын да анық көрсетуі керек).
- пайымды жинақылық – туысты қажетсіз кеңейтуге болмайды.
- анықтылық – эволюциялық сәйкес өлшемдерге қатысты, яғни экология, морфология немесе биогеография; ДНҚ тізбегі гендердің ағынын тікелей тежейтін жағдайларды қоспағанда (мысалы, постзиготикалық тосқауылдар) эволюциялық линиялардың шарты емес, салдары болып табылады.
Дереккөздер
- Қазақ совет энциклопедиясы, 11-том.
- Sigward, J. D.; Sutton, M. D.; Bennett, K. D. (2018). "How big is a genus? Towards a nomothetic systematics". Zoological Journal of the Linnean Society 183 (2): 237–252. :10.1093/zoolinnean/zlx059. 0024-4082. https://pure.qub.ac.uk/portal/en/publications/how-big-is-a-genus-towards-a-nomothetic-systematics(939fc3e3-9067-4729-bd2a-23b32adfd556).html.
- Gill, F. B.; Slikas, B.; Sheldon, F. H. (2005). "Phylogeny of titmice (Paridae): II. Species relationships based on sequences of the mitochondrial cytochrome-b gene". Auk 122 (1): 121–143. :[[doi:10.1642/0004-8038(2005)122[0121:POTPIS]2.0.CO;2|10.1642/0004-8038(2005)122[0121:POTPIS]2.0.CO;2]].
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tuys lat genus filogenetikalyk turgydan bir birine tuystygy zhakyn tүrlerdi biriktiretin tүrden zhogary bolatyn negizgi taksonomiyalyk sanat Kejbir tuystyn onshakty kejde zhүzdegen myndagan kejbir zhәndikter osimdikter tuysy bolmasa 2 4 tipti bir tүri de bolady Tuystyn gylymi atauy latynsha bir sozben belgilenedi mysaly mysyk tuysy Felis Binomdyk nomenklaturada tektik atau tektegi әrbir tүr үshin binomdyk tүr atauynyn birinshi boligin kurajdy Mysaly Panthera leo arystan zhәne Panthera onca yaguar pantera tuysynyn eki tүri Tuys kuramyn taksonomister anyktajdy Tuystardy klassifikaciyalau standarttary katan kodifikaciyalanbagan sondyktan әrtүrli tulgalar tuystardy әrtүrli klassifikaciyalauy mүmkin Alajda kejbir zhalpy tәzhiribeler koldanylady onyn ishinde zhanadan anyktalgan tukymdas tomendegi үsh olshemge saj boluy kerek agylsh monophyly tektik taksonnyn barlyk urpaktary biriktirilgen yagni filogenetikalyk taldau monofildi de zheke tektik retinde zharamdylygyn da anyk korsetui kerek pajymdy zhinakylyk tuysty kazhetsiz kenejtuge bolmajdy anyktylyk evolyuciyalyk sәjkes olshemderge katysty yagni ekologiya morfologiya nemese biogeografiya DNҚ tizbegi genderdin agynyn tikelej tezhejtin zhagdajlardy kospaganda mysaly postzigotikalyk toskauyldar evolyuciyalyk liniyalardyn sharty emes saldary bolyp tabylady DerekkozderҚazak sovet enciklopediyasy 11 tom Sigward J D Sutton M D Bennett K D 2018 How big is a genus Towards a nomothetic systematics Zoological Journal of the Linnean Society 183 2 237 252 10 1093 zoolinnean zlx059 0024 4082 https pure qub ac uk portal en publications how big is a genus towards a nomothetic systematics 939fc3e3 9067 4729 bd2a 23b32adfd556 html Gill F B Slikas B Sheldon F H 2005 Phylogeny of titmice Paridae II Species relationships based on sequences of the mitochondrial cytochrome b gene Auk 122 1 121 143 doi 10 1642 0004 8038 2005 122 0121 POTPIS 2 0 CO 2 10 1642 0004 8038 2005 122 0121 POTPIS 2 0 CO 2