Тиристор (грек thyra – есік, кіру және ағылш resіstor – кедергі) – көп қабатты құрылымды шалаөткізгіштің негізінде жасалған шалаөткізгіштік аспап; үш немесе одан да көп электрон-кемтіктік ауысуы бар р-п-р-п типті аспап. Тиристор электрлік вентильдің қасиеттеріне ие. Тиристордың әдетте үш шықпасы, оның екеуі (А анод пен К катод) монокристалдың шеткі облыстарымен түйіседі. Мұндай басқарылатын тиристорды триодтық тиристор немесе деп, ал тек екі шықпасы бар басқарылмайтын тиристорды диодтық тиристор немесе деп атайды. Тиристорлар бірнеше мА-ден ондаған (күштік тиристорлар) кА-ге дейін және кернеуі бірнеше В-тан 10 кВ-қа дейін, кейде одан да жоғары етіп шығарылады. Олардағы тура токтың өсу жылд. 109 А/с-қа, кернеудікі 109 В/с-қа жетеді; ПӘК-і 99%-ды құрайды. Тиристордың сенімділігі жоғары, жұмыс істеу мерзімі ұзақ. Жұмыс істеу принципіне байланысты тиристорлар жабылатын (басқару электроды тізбегі бойынша қосылатын), тез әрекетті, импульстік, , бинисторлар, т.б. түрлерге бөлінеді. Тиристорлар түрлендіргіш техникада, қуатты импульстер генераторларында, автоматты басқару жүйелерінде, т.б. қолданылады.
Дереккөздер
- Қазақ ұлттық энциклопедиясы, 18 том
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tiristor grek thyra esik kiru zhәne agylsh resistor kedergi kop kabatty kurylymdy shalaotkizgishtin negizinde zhasalgan shalaotkizgishtik aspap үsh nemese odan da kop elektron kemtiktik auysuy bar r p r p tipti aspap Tiristor elektrlik ventildin kasietterine ie Tiristordyn әdette үsh shykpasy onyn ekeui A anod pen K katod monokristaldyn shetki oblystarymen tүjisedi Mundaj baskarylatyn tiristordy triodtyk tiristor nemese dep al tek eki shykpasy bar baskarylmajtyn tiristordy diodtyk tiristor nemese dep atajdy Tiristorlar birneshe mA den ondagan kүshtik tiristorlar kA ge dejin zhәne kerneui birneshe V tan 10 kV ka dejin kejde odan da zhogary etip shygarylady Olardagy tura toktyn osu zhyld 109 A s ka kerneudiki 109 V s ka zhetedi PӘK i 99 dy kurajdy Tiristordyn senimdiligi zhogary zhumys isteu merzimi uzak Zhumys isteu principine bajlanysty tiristorlar zhabylatyn baskaru elektrody tizbegi bojynsha kosylatyn tez әreketti impulstik binistorlar t b tүrlerge bolinedi Tiristorlar tүrlendirgish tehnikada kuatty impulster generatorlarynda avtomatty baskaru zhүjelerinde t b koldanylady TiristorDerekkozderҚazak ulttyk enciklopediyasy 18 tom Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Fizika Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar S Torajgyrov atyndagy Pavlodar memlekettik universiteti 2006 ISBN 9965 808 88 0Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet