Таяу

Таяу. Жақындау, жету сөздерінің синонимі ретінде қолданылады. «Жаудың алды бізге таяп қалды» ( Қарулас.). Қазіргі түсінігімізде «таяп қалды», «таяу келді» сияқты тіркестер біз үшін жалпы ұғым. Өйткені «таяу келді» дегенде ешқандай өлшем, мөлшер жоқ. Ал ертедегі түркі тайпаларының тілінде «таяп қалды» десе, санауға боларлықтай белгілі бір қашықтық елшемін ұғынған. М. Қашқари заманында «тада» тұлғалы сөз «он қадам алыстық» мағынасында қолданған. Ертедегі «тада» сөзінің біздің тілімізде «тайа» тұлғасына жетуі көп дәлелді тілеп жатпайды. Өйткені түркі тілдері заңдылығында «д», «т», «з», «й» дыбыстары бірін-бірі алмастыра береді (біздегі «айақ» басқа түркі тілдерінін; бірінде — адақ, екіншісінде — атақ, үшіншісінде — азақ). Сөйтіп, «таяу» дегеніміз бүгінгі түсінігіміз бойынша, «он метр жақындық» екен.

Дереккөздер

1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6