Татарстан әкімшілік-аумақтық бөлінісі

Әкімшілік-аумақтық құрылым

Татарстан Республикасы Конституциясының 65-бабының 2-бөлігіне және «Татарстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылымы туралы» заңға сәйкес РФ субъектісіне келесі әкімшілік-аумақтық бірліктер кіреді:

• 43 аудан
• 14 республикалық маңызы бар қалалар
  • республикалық маңызы бар қаланың аумағы Қазан тұрады.

Татарстанның әкімшілік-аумақтық бірліктері мен елді мекендерінің толық тізбесінде Татарстан Республикасындағы әкімшілік-аумақтық бірліктер мен елді мекендердің тізілімі бар.

Республикалық маңызы бар қалалар

1. Әлмет
2. Бүгілме
3. Қазан — Татарстан Республикасының астанасы

Республикалық маңызы бар қалалар Қазан және Яр Чаллы муниципалды аудандар құрамына кірмейтін қалалық округ мәртебесі бар муниципалитет құрлымдарын құрайды. Татарстанның қалған республикалық маңызы бар қалалары қалалық елді мекен мәртебесі бойынша тиісті муниципалды аудандардың құрамына кіреді.

Аудандар

№	Аудан	Орталығы
1	Әгерже ауданы	қаласы
2		қаласы
3		кенті
4		ауылы
5
6		ауылы
7		Әлмет қаласы
8		кенті
9		қаласы
10		ауылы
11		қаласы
12		кенті
13		Бүгілме қаласы
14		қаласы
15		ауылы
16		ауылы
17		ауылы
18		қаласы
19		қаласы
20		қаласы
21		ауылы
22		кенті
23		қаласы
24		қаласы
25		қаласы
26		қаласы
27		қаласы
28		қаласы
29		ауылы
30		қаласы
31		ауылы
32		қаласы
33		ауылы
34		кенті
35		кенті
36		ауылы
37		қаласы
38		қаласы
39		қаласы
40		ауылы
41		ауылы
42		қаласы
43		кенті

Қаладағы аудандар

Қазан - Татарстандағы республикалық маңызы бар қала, ол әкімшілік-аумақтық бірліктерге бөлінеді - аудандар:

2010 жылдың соңынан бастап келесі аудандардың әкімшіліктері біріктірілді:

• Жаңа Савин және Авиатөзелеш
• Еділ бойы және Вахитов
• Мәскеу және Киров

Сондай-ақ Яр Чаллыда аумақтық бөлініс бар, оның 3 ауданы әкімшілік-аумақтық бірліктер де, муниципалитеттер де емес.

Республиканың әкімшілік-аумақтық бөліну тарихы

Кеңестік уақыт

Муниципалдық құрылым

Татарстан Республикасының заманауи муниципалдық құрылымы «Ресей Федерациясындағы жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастырудың жалпы қағидалары туралы» 2003 жылғы 6 қазандағы № 131-ФЗ Федералдық заңына сәйкес құрылды.

Республиканың муниципалдық құрылымы шеңберінде Татарстанның әкімшілік-аумақтық бірліктері шегінде муниципалитеттер құрылды:

• 2 қалалық аймақ
• 43 муниципалды аудан,
  • 39 қалалық қоныс
  • 872 ауылдық қоныс

Муниципалитетті құрылымдар саны

жыл	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018
қалалық аймақтар	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2
муниципалды аудандар	43	43	43	43	43	43	43	43	43	43	43
қалалық қоныстар	38	38	38	38	38	38	38	38	39	39	39
ауылдық қоныстар	916	916	916	906	891	891	872	872	872	872	872
барлығы	999	999	999	989	974	974	955	955	956	956	956

Муниципалды аудандар және қалалық аймақтар

№	Қазақша атауы	Татарша атауы	Туы	Елтаңбасы	Әкімшілік орталық	Ауданы, км²	Тұрғындары	Тығыздығы, адам/км²
1e-06	Муниципалды аудандар (аудандар)
1	Әгерже ауданы	тат. Әгерҗе районы			қ.	1 796,62	35 081	19.5
2		тат. Азнакай районы			қ.	2 168,65	↘61 069	28.2
3		тат. Аксубай районы			кенті	1 439,16	↘28 421	19.7
4		тат. Актаныш районы			ауылы	2 034,00	↘29 836	14.7
5		тат. Алексеевск районы			кенті	2 074,41	↘25 198	12.1
6		тат. Әлки районы			ауылы	1 726,76	↘18 863	10.9
7		тат. Әлмәт районы			Әлмет қ.	2 542,93	↗208 046	81.8
8		тат. Апас районы			кенті	1 047,52	↘19 649	18.8
9		тат. Арча районы			қ.	1 843,65	↘51 832	28.1
10		тат. Әтнә районы			ауылы	681,36	↘13 002	19.1
11		тат. Баулы районы			қ.	1 222,85	↘34 690	28.4
12		тат. Балтач районы			кенті	1 094,50	↘33 294	30.4
13		тат. Бөгелмә районы			Бүгілме қ.	1 433,07	↘104 416	72.9
14		тат. Буа районы			г.	1 543,57	↘42 341	27.4
15		тат. Югары Ослан районы			ауылы	1 302,82	↘16 216	12.4
16		тат. Биектау районы			ауылы	1 574,25	↗50 526	32.1
17		тат. Чүпрәле районы			ауылы	1 029,54	↘21 836	21.2
18		тат. Алабуга районы			қ.	1 401,41	↘85 596	61.1
19		тат. Зәй районы			қ.	1 900,78	↘54 377	28.6
20		тат. Зеленодол районы, сондай-ақ Яшел Үзән районы			қ.	1 439,72	↗165 681	115.1
21		тат. Кайбыч районы			ауылы	995,36	↘13 671	13.7
22		тат. Кама Тамагы районы			кенті	1 198,80	↘14 945	12.5
23		тат. Кукмара районы			қ.	1 490,00	↘50 852	34.1
24		тат. Лаеш районы			қ.	2 094,43	↗44 458	21.2
25		тат. Лениногорск районы			қ.	1 843,22	↘81 697	44.3
26		тат. Мамадыш районы			қ.	2 612,52	↘42 021	16.1
27		тат. Менделеевск районы			г.	744,90	↘30 264	40.6
28		тат. Минзәлә районы			қ.	1 919,75	↘28 001	14.6
29		тат. Мөслим районы			ауылы	1 464,31	↘19 523	13.3
30		тат. Түбән Кама районы			қ.	1 733,54	↗275 520	158.9
31		тат. Яңа Чишмә районы			ауылы	1 317,52	↘13 045	9.9
32		тат. Нурлат районы			қ.	2 308,95	↘56 068	24.3
33		тат. Питрәч районы			ауылы	1 339,54	↗40 170	30
34		тат. Балык Бистәсе районы			кенті	2 041,41	↘25 052	12.3
35		тат. Саба районы			кенті	1 097,74	↘31 041	28.3
36		тат. Сарман районы			ауылы	1 385,56	↘34 592	25
37		тат. Спас районы			қ.	2 022,14	↘19 001	9.4
38		тат. Тәтеш районы			қ.	1 638,42	↘22 042	13.5
39		тат. Тукай районы			қ.	1 729,49	↗41 348	23.9
40		тат. Теләче районы			ауылы	844,08	↘13 841	16.4
41		тат. Чирмешән районы			ауылы	1 364,28	↘18 921	13.9
42		тат. Чистай районы			қ.	1 818,27	↘76 393	42
43		тат. Ютазы районы			кенті	760,57	↘20 316	26.7
43.000002	Қалалық аймақтар (республикалық маңызы бар қалалар)
44	Қазан	тат. Казан			Қазан қ.	614,16	↗1 251 969	2038.5
45		тат. Яр Чаллы			қ.	160,91	↗533 907	3318

Муниципалды құрылымдарға айналу

Дереккөздер

1. Республикалық маңызы бар 14 қаланың (, Әлмет, , Бүгілме, , , , , Қазан, , , , , ) тек 2 қала ғана қалалық аймақ мәртебесіне ие (Қазан және Яр Чаллы), ал қалғандары тиісті (ұқсас атаулы) муниципалды аудандардың құрамында қалалық қоныс мәртебесіне ие.