Табақат

Табақат-(көпше түрі табақа, «топ», «дәреже», «ұрпақ») - «ұрпақтар өмірбаяны», белгілі бір мерзім кезеңінде өмір сүрген адамдар. (1181 - 1245) мұхаддисі бойынша бір «дәрежеге» бір-бірімен ұқсас (әл-қаум әл-му-ташабихун) адамдар біріктіріледі. Сонда Табақат бірін-бірі алмастыратын адамдар «дәрежесі» мен «ұрпағының» жиынтығы болып шығады.

Араб тарихнамасы бойынша Табақат өмірбаяндық жанрдың айрықша тармағы. Онда материалдар ерте кезеңдегі ұрпақтардан бастап, соңғыларына дейін қамтитын хронологиялық тәртіп бойынша орналастырылады (Мұхаммедтің серіктері асхабтар ұрпағынан бастап, олардың шәкіртгеріне қарай тізіледі, т.б.). Аймақтық ерекшеліктерде сақталып отырды: материалдар қала, жекелеген елді мекендер және халифаттың шет аймақтары бойынша (кейде әлемдегі бүкіл Ислам шеңберінде) тізілген.

Табақатқа қатысты әдебиеттер хадистер туралы ғылымның сұранысын қанағаттандыруға бағытталды. Ол иснадтық тізбектің негізін анықтау үшін қажетті анықтамалық рөлін атқарды. Өте ертеде жазылып, қазіргі заманға дейін жеткен Т. тұрпаттағы шығармалардың бірі - (784 - 845) « деген еңбегі. Онда хадистерді бірден бірге ұластырушы (асхабтардан бастап) 4250 адамның есімі аталады. Исламның ертеректегі кезеңін- де Табақат, негізінен, хадис білгірлеріне және кұқықтанушыларға арналды. Мәдени және ғылыми дамудан туындаған сұраныс мөлшері түрлі мамандық пен білім бағытында еңбек еткен ақындар, әдебиетшілер, хатшылар, уәзірлер, тіл мамандары, дәрігерлер, даналар, уағызшылар, Құранды жасаушылар, факихтер, сопылар, т.б. ұрпақтары жөнінде хронологиялық сериялар шығара беруге әсерін тигізді.

Дереккөздер

1. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1