Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Иммундық жауап лимфоидты жүйе иммунитет жүйесімен қамтамасыз етіледі.Лимфоидты жүйеде орталық және шеткері мүшелер ерекшеленді.Орталық мүшелерге сүйек кемігімен тимус жатады.Ал шеткері мүшелерге көк бауыр,лимфа түйіні,ішектің пейер табақшалары,аппендикс,бадамшалар,басқа лимфоидты түзілістер жатады.Антидене өндірілу және сенсибилирзерленген лимфоциттер жиыны шеткері мүшелерде жүреді.Олардың дамуы және функционерленуі орталық мүшелерге тәуелді.Иммунды реакцияларды қамтамасыз ететін жасушалар жалпы түрде иммуноциттер немесе иммунокомпетентті жасушалар деп аталады.1969ж И.Роид иммунологиялық әдебиетке Т және В символдарын енгізді.Тимус тәуелді жүйе эффекторлы лимфоциттердің жиналуымен жасушалы типтің иммунды жауапты жүргізеді.Бұл жүйе гуморалды иммунитет жауабына жауапты болады.Т-жүйе В-жүйенің жұмысын бақылайды.
Адамдарда иммунитеттің екі жасушалық иммунитет жүйесінің болуының дәлелі туа пайда болған иммунологиялық жетіспеушілік болады.Бұл генетикалық қамтамасызданған даму ақаулары біріншілік иммунодефицит деп аталады.
Айырша без
Айырша безді (тимус)-Д.Ж Миллер 1961ж П Фернет 1964ж және т б жұмыстары арқасында иммунитетте және лимфоидты жүйелердің түзілуінде айырша бездің маңызды рөлі анықталған.Айырша без біріншілік лимфоидты жүйе болып табылады (орталық).Ол екі үлкен үлестен тұрады. Бұл үлестер өзара ұсақ үлесшелерге бөлінеді.Әрбір үлес қыртысты және милы қабаттан тұрады. Айырша без стромасы өсімді формалы спецификалық эпителиалды жасушалармен көрініс табады.Қыртысты қабаты жоғары метотикалық активтілігімен ерекшелінетін кіші лимфоциттермен толтырылған (тимоциттер).
Морфологиясы жағынан басқа ұлпалардың кіші лимфоциттерімен олар ерекшеленбейді.Милы қабатта тимоциттер аз болады.Айырша безде ұйымдастырылған бастама орталықтар жоқ. Милы қабаттың эпителиалды жасушалары компакты аралшалар – айырша без денешіктерін түзеді.
Афферентті лимфо түйіндері мүшелерде жоқ. Қыртысты қабатта тимоциттердің белсенді дамуы жүреді.Бұл жерде митоз темпі өте жоғары жасушалы цикл 3-6 сағат жүреді.Кортикалды лимфоциттер дамымағанымен ерекшеленеді және прогрессивті жетілген Т- лимфоциттерге дифференцирленеді.Мұндайда олар милы қабатқа одан қанға мигрейленеді.Т-лимфоциттерден басқа айырша без қанға Т- лимфоциттердің жетілуіне қатысатын активті гормон тәрізді заттарды тастайды.
Тимоциттер.
Тимоциттер бір-бірінен эпителиалды жасушалармен шектелетін үлкен емес аралшықтарда орналасады.Бұл жиындарды кларк- пакеті деп аталады. Әрбір пакетте міндетті түрде 1-2 макрофактар болады. Пайда болатын тимустық лимфоциттердің жарты бөлігі осы жерде бұзылады, басқа бөлігі циркуляцияға ұшырайды.
Айырша без эмбриогенездік дамудың алғашқы кезеңінде яғни алғашқы айында да бронх қалтасының 2-3 энтодермасынан бастама алады.Лимфо түйіндері тек 3 айдан соң түзіледі.Лимфо түйіндерінің синустарымен стромалық түзілуі туғаннан кейін аяқталады.Лимфоидты фолликулалар өмірінің алғашқы айында дамиды, ал лимфоидты ұлпа толығымен 5 жасқа толғанда толығымен дамиды.Айырша без біртіндеп атрофирленеді.Бұл мүшелердің абсалютті массасы жыныстық жетілу кезеңіне дейін жоғарлайды, содан соң төмендейді. Толығымен мүше ешқашан жойылмайды.Айырша бездің лимфоидты паренхимасы 17 жаста барлық ағза салмағының 50-50% , 60 жаста 10% құрайды.Жаңа туған жануарларда безді алып тастау 1,5-3 айдан кейін ауыр трофикалық иммунды бұзылыстарға әкеледі.(Wasting-синдромы) Бұл күрт ауырумен кішкентай бойлықпен, жүндердің түсуімен диарея, дерматитпен сипатталады.Көк бауыр операциясынан кейін алғашқы күндері лимфоидты элементтің түзілуінің тежелуімен эмбрионалды қан айналым жалғасады. Кеш мерзімінде көк бауырдың лимфоидты ұлпасы ретикулоэндотелиалды элементтің активті өсуінде атрофияланады, лимфоидты фолликула және лимфоциттер деструкциясы басқа лимфотүйіндерінде лимфоидты элементтер ретикулоэндотелиалды және плазмалық жасушалармен ауысуы жүреді.Түйіндер атрофирленеді перифериялық қанда лимфопения,нейтрофиллез байқалады. Көк бауырмен лимфотүйінде атрофияға тимус тәуелді аймақтар ұшырайды.Айырша безді алып тастағанда иммуиды реакция төмендейді баяу типті гипер сезімталдық реакциясы тежеледі.
Дереккөздер
“Жалпы иммунология”, Ә.Ә. Шортанбаев, С.В. Қожанова. Алматы 2008жыл
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Immundyk zhauap limfoidty zhүje immunitet zhүjesimen kamtamasyz etiledi Limfoidty zhүjede ortalyk zhәne shetkeri mүsheler erekshelendi Ortalyk mүshelerge sүjek kemigimen timus zhatady Al shetkeri mүshelerge kok bauyr limfa tүjini ishektin pejer tabakshalary appendiks badamshalar baska limfoidty tүzilister zhatady Antidene ondirilu zhәne sensibilirzerlengen limfocitter zhiyny shetkeri mүshelerde zhүredi Olardyn damuy zhәne funkcionerlenui ortalyk mүshelerge tәueldi Immundy reakciyalardy kamtamasyz etetin zhasushalar zhalpy tүrde immunocitter nemese immunokompetentti zhasushalar dep atalady 1969zh I Roid immunologiyalyk әdebietke T zhәne V simvoldaryn engizdi Timus tәueldi zhүje effektorly limfocitterdin zhinaluymen zhasushaly tiptin immundy zhauapty zhүrgizedi Bul zhүje gumoraldy immunitet zhauabyna zhauapty bolady T zhүje V zhүjenin zhumysyn bakylajdy Isik zhasushasyn korshagan T limfocitter Adamdarda immunitettin eki zhasushalyk immunitet zhүjesinin boluynyn dәleli tua pajda bolgan immunologiyalyk zhetispeushilik bolady Bul genetikalyk kamtamasyzdangan damu akaulary birinshilik immunodeficit dep atalady Ajyrsha bezAjyrsha bezdi timus D Zh Miller 1961zh P Fernet 1964zh zhәne t b zhumystary arkasynda immunitette zhәne limfoidty zhүjelerdin tүziluinde ajyrsha bezdin manyzdy roli anyktalgan Ajyrsha bez birinshilik limfoidty zhүje bolyp tabylady ortalyk Ol eki үlken үlesten turady Bul үlester ozara usak үlesshelerge bolinedi Әrbir үles kyrtysty zhәne mily kabattan turady Ajyrsha bez stromasy osimdi formaly specifikalyk epitelialdy zhasushalarmen korinis tabady Қyrtysty kabaty zhogary metotikalyk aktivtiligimen erekshelinetin kishi limfocittermen toltyrylgan timocitter Morfologiyasy zhagynan baska ulpalardyn kishi limfocitterimen olar erekshelenbejdi Mily kabatta timocitter az bolady Ajyrsha bezde ujymdastyrylgan bastama ortalyktar zhok Mily kabattyn epitelialdy zhasushalary kompakty aralshalar ajyrsha bez deneshikterin tүzedi Afferentti limfo tүjinderi mүshelerde zhok Қyrtysty kabatta timocitterdin belsendi damuy zhүredi Bul zherde mitoz tempi ote zhogary zhasushaly cikl 3 6 sagat zhүredi Kortikaldy limfocitter damymaganymen erekshelenedi zhәne progressivti zhetilgen T limfocitterge differencirlenedi Mundajda olar mily kabatka odan kanga migrejlenedi T limfocitterden baska ajyrsha bez kanga T limfocitterdin zhetiluine katysatyn aktivti gormon tәrizdi zattardy tastajdy Timocitter Timocitter bir birinen epitelialdy zhasushalarmen shekteletin үlken emes aralshyktarda ornalasady Bul zhiyndardy klark paketi dep atalady Әrbir pakette mindetti tүrde 1 2 makrofaktar bolady Pajda bolatyn timustyk limfocitterdin zharty boligi osy zherde buzylady baska boligi cirkulyaciyaga ushyrajdy Ajyrsha bez embriogenezdik damudyn algashky kezeninde yagni algashky ajynda da bronh kaltasynyn 2 3 entodermasynan bastama alady Limfo tүjinderi tek 3 ajdan son tүziledi Limfo tүjinderinin sinustarymen stromalyk tүzilui tugannan kejin ayaktalady Limfoidty follikulalar omirinin algashky ajynda damidy al limfoidty ulpa tolygymen 5 zhaska tolganda tolygymen damidy Ajyrsha bez birtindep atrofirlenedi Bul mүshelerdin absalyutti massasy zhynystyk zhetilu kezenine dejin zhogarlajdy sodan son tomendejdi Tolygymen mүshe eshkashan zhojylmajdy Ajyrsha bezdin limfoidty parenhimasy 17 zhasta barlyk agza salmagynyn 50 50 60 zhasta 10 kurajdy Zhana tugan zhanuarlarda bezdi alyp tastau 1 5 3 ajdan kejin auyr trofikalyk immundy buzylystarga әkeledi Wasting sindromy Bul kүrt auyrumen kishkentaj bojlykpen zhүnderdin tүsuimen diareya dermatitpen sipattalady Kok bauyr operaciyasynan kejin algashky kүnderi limfoidty elementtin tүziluinin tezheluimen embrionaldy kan ajnalym zhalgasady Kesh merziminde kok bauyrdyn limfoidty ulpasy retikuloendotelialdy elementtin aktivti osuinde atrofiyalanady limfoidty follikula zhәne limfocitter destrukciyasy baska limfotүjinderinde limfoidty elementter retikuloendotelialdy zhәne plazmalyk zhasushalarmen auysuy zhүredi Tүjinder atrofirlenedi periferiyalyk kanda limfopeniya nejtrofillez bajkalady Kok bauyrmen limfotүjinde atrofiyaga timus tәueldi ajmaktar ushyrajdy Ajyrsha bezdi alyp tastaganda immuidy reakciya tomendejdi bayau tipti giper sezimtaldyk reakciyasy tezheledi Derekkozder Zhalpy immunologiya Ә Ә Shortanbaev S V Қozhanova Almaty 2008zhyl Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet