Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сұраныс және ұсыныс заңы бойынша тауардың бағасы неғұрлым төмендеген сайын тұтынушының сатып алатын тауарларының саны көбейеді немесе керісінше. Бұл заң нақты ақиқаттармен дәлелденген гипотеза болып табылады.
Мысалы:
1) күнделікті өмірде адамдар тауарды төмен бағамен және көп мөлшерде алғысы келеді. Бірақ тауарларды сатып алу кезінде тұтынушыға ең басты кедергі болатын көрсеткіш- баға. Жоғары деңгейдегі баға сатып алушыға үлкен кедергі болады да, ол өнімді көп алғысы келмейді, ал төмен деңгейдегі баға оның сатып алу қабілетін күшейтеді.
2) әр уақытта да тұтынушы өнімнің алғашқы бірлігінен көп қанағат алады. Мысалы: сіздің бірінші жеген бауырсағыңыз өте тәтті болып көрінеді, ал екіншісі ондай тәтті болмайды, үшіншісі екіншіден де аз қанағат әкеледі. Бұл жағдайда тауардың шекті пайдалылығының азаю принципі тұтынуға әсер етеді. Сондықтан тұтынушы тауардың әрбір келесі бірлігін тек қана баға төмендеген жағдайда ғана алады.
3) сұраныс заңын табыс әсері және ауыстыру тиімділігі арқылы түсіндіруге де болады.
Ұсыныс және сұраныс
Сұраныс және ұсыныс-микроэкономикадағы нарықтың бағасын белгілейтін экономикалық үлгі. Ол бойынша,бәсекелестік нарықта тауар өлшемінің бағасы бір нақты тауар үшін немесе өзге де сауда элементтеріне( мысалы жұмыс немесе қаржы активтер сияқты) сұраным мөлшері мен (ағымдағы бағамен) ұсыныс мөлшері(ағымдағы бағамен) тең болғанша өзгереді.Бұл нәтижесінде баға және транзакция санының экономикалық тепе-теңдігіне жеткізеді.
Ұсыныс кестесі
Ұсыныс кестесі тауардың бағасы мен оның ұсынылған санының арасындағы қарым-қатынасты көрсететін кесте болып табылады. Тамаша бәсекелестік болжамымен, ұсыныстың шекті құны арқылы анықталады. Яғни, өнімінің қосымша бірлігін өндіретін құны олардың тауар алған бағасынан кем болса, фирмалар қосымша шығысын өндіретін болады. Шикізат тауарларының құнының артуы ұсынысты төменге шығарады, ал жеңілдік ұсынысты арттырады. Соңғысы тауардың бағасын төмендетеді. Ол өндірушінің профицитін азаюына келтіреді. Экономисттер жеке фирманың жабдықтау қисығы мен нарықтық жабдықтау қисығын ажыратады. Нарықтық жабдықтау қисығы барлық жеткізушілер ұсынатын көлемдерінің әрбір әлеуетті бағаларында жиынтықтау жолымен алынады. Осылайша, жабдықтау қисық диаграммасында, нарықтық жабдықтау қисығын жасауға жеке фирмалардың ұсыныс қисықтары көлденен қосылады. Экономисттер, сондай-ақ ұзақ мерзімді нарықтық жабдықтау қисығы мен қысқа мерзімді нарықтық жабдықтау қисығын ажыратады. Осы орайда, екі нәрсе қысқа мерзімді анықтау бойынша тұрақты болжанады: біреу немесе одан да көп енгізулердің болуы (әдетте физикалық капитал), және өнеркәсіп фирмалар саны. Ұзақ мерзімді перспективада, фирмалар өздерінің физикалық капиталдарының қорларын реттеуге мүмкіндіктері болады, ол оларға ұсыныс сандарын әрбір бағада жақсырақ үйлестіруге себептеседі. Сонымен қатар, ұзақ мерзімді перспективада әлеуетті бәсекелестерге нарықтық жағдайларға байланысты енуге немесе шығуға болады. Осы екі себептерден, ұзақ-мерзімді нарықтық жабдықтау қисықтары қысқа-мерзімді қисықтарыменен салыстырғанда, әдетте, тегіс болып табылады.
Ұсыныстың анықтаушылары:
1.Өндірістік шығындар: тауар өндірілуінің бағасы. Өндірістік шығындар – ол ең алдымен еңбекке, капиталға, энергия мен материалдарға арналған шығындар. Олар өндірісте пайдаланылатын технологияға , және / немесе техникалық прогресске байланысты өзгереді.
2.Фирмалардың болашақтағы бағалар жайлы болжалы
3.Ұсынушылардың саны
Сұраныс кестесі
Cұраныс кестесі графикалық түрде қисық ретінде бейнеленеді. Ол сатып алушылардың әр түрлі бағамен сатып алуға дайын тауарлардың сомасын білдіреді. Сұраныс кестесінде сұраныстың барлық детерминанттары, тауардың бағасынан басқа, өзгеріссіз қалуы қажет. Сұраныстың өзгеріссіз болатын детерминанттары: кіріс, талғамдар және преференциялар, алмастыратын тауарлардың бағасы, және толықтыратын тауарлардың бағасы. Сұраныстың Заңы бойынша сұраныс қисығы төмен қарай жантайма ретінде ұсынылады,яғни әрдайым дерлік бағасы төмендегенмен, тұтынушылар тауарды көбірек сатып алады. Ұсыныс қисықтары шекті шығындар қисықтарды көрсетедіндей сияқты, сұраныс қисықтары шекті пайдалық қисықтары арқылы анықталады. [2] Баламалы тұтынудың шекті пайдалығы қосымша тұтынудың шекті коммуналдық бағасына тең болса, тұтынушылар берілген тауарды сатып алуға дайын болады. Сұраныс кестесі тұтынушының берілген уақыт шеңберінде берілген өнімді сатып алу үшін дайындығы және қабілеті ретінде анықталады. Көбінесе сұраныстың қисықтары төмен қарай-көлбеу сызық ретінде болады, бірақ жоғары жантайма сұраныс қисықтары бар тауарлардың сирек мысалдары да болуы мүмкін. Жоғарғы жантайма сұраныс қисықтары бар тауар екі гипотетикалық түрлерге бөлінеді. Олар: Гиффен тауарлары (тұрақты сұранысы бар тауарлар) және Веблен тауарлары (жоғары бағада сәнді жасалған тауарлар) болып табылады. Ұсыныс қисығы сияқты, экономисттер жеке сұраныс қисықты және нарықтық сұраныс қисықты ажыратады. Нарықтық сұраныс қисығы әрбір әлеуетті бағадағы барлық тұтынушылардың талап мөлшерін қосу арқылы құрылады. Осылайша, сұраныс қисық диаграммасында нарықтық сұраныс қисығы жеке тұлғалардың сұраныс қисықтарын көлденең қосу арқылы жасалады.
Сұраныстың анықтаушылары:
1.Табыс
2.Талғам мен преференциялар.
3.Байланысты тауарлар мен қызметтер бағасы.
4.Тұтынушылардың болашақ бағалар және табыстар туралы күтуі.
5.Әлеуетті тұтынушылардың саны.
Тарихы
Хамид С. Хоссейни айтуы бойынша, сұраныс пен ұсыныс концепциясын ерте замандағы мұсылман ғалымдары белгілі бір дәрежеде түсінген болатын.Мысалы, он төртінші ғасырғы Сирия ғалымы Ибн Taймиях жазды: “ Тауарларға тілек ұлғайтылса, ал оның қолдағысы төмендесе, оның бағасы өседі.Дегенмен, тауардың қолдағысы өсіп, ал сатылушылардың тауарға ұмтылысы азайса, сол тауардың бағасы төмендейді.”[3] Джон Локктың 1691-шы жылы жазылған «Пайыздар мен ақша құны төмендеу салдары туралы кейбір ойлар» жұмысында [4] ерте және нақты сұраныс пен ұсыныстың сипаттамасы және олардың қарым-қатынасы қамтылады. Бұл сипаттамасында былай деп жазылады: «Кез келген тауардың бағасы сатып алушы мен сатушылардың санының үлесімен көтеріледі немесе төмендейді». «Ұсыныс және сұраныс» фразасын бірінші рет Джеймс Дэнхам-Стюарт өзінің 1767-ші жылы жазылған кітабында қолданды. Адам Смит осы сөз тіркесін 1776-шы жылы «Ұлттар әл-ауқаты» кітабында пайдаланды,ал Дэвид Рикардо өзінің 1817-ші жазылған «Саяси экономика және салық салу принциптері» жұмысының бір тарауының атын «Сұраныс пен ұсыныстың бағаға әсері туралы» деп жариялаған. [5] «Ұлттар әл-ауқатында», Смит, әдетте ұсыныс бағасы өзгеріссіз болатының белгіледі, бірақ оның «құны» төмендегенімен оның «тапшылығы» өседі. Сондай-ақ, кейін, бұл қатынас сұраныстың заңы деп аталды. Рикардо, өзінің «Саяси экономика және салық салу принциптерінде», сұраныс пен ұсыныс идеяларын салуға қолданылған болжамдарын қатаң баяндаған. 1838-шы жылы Антуан Августин Курно «Әл-ауқат математикалық принциптерінің зерттеулері» деген кітабында бірінші сұраныс пен ұсыныстың математикалық моделін жасады, оның ішінде диаграммалар да болды.
Тепе-теңдік
Жалпы айтқанда, бұл тепе-теңдік ұсыныс саны мен бағадан тұратын жұп арқылы анықталады. Ол сұраныс пен ұсыныс қисық қиылысында ұсынылады[6]. Түрлі тепені талдау микроэкономиканың іргелі аспекті болып табылады.
Нарықтық тепе: Тұтынушылардың тауарға талап саны мен фирмалардың жеткізуге ниет саны теңдестірілген кезде болатын нарықтық жағдай [7].
Нарықтық тепе-теңдіктегі өзгерістер: жиі ұсыныс пен сұраныс талдау практикалық қолданыстары тепе бағасын және бағаны өзгертетін түрлі айнымалыларды зерттейді. Сол өзгерістер тиісті қисық жылжыуы ретінде ұсынылады. Мұндай бастапқы тепе-теңдіктен жаңа тепе-теңдікке ауысымдарды салыстырмалы статика арқылы әсерлерін қадағалайды.
Ішінара тепе
Атауынан-ақ, ішінара тепе- тепе-теңдікке жету үшін тек нарықтың бір қатысты бөлімін ғана назарға алады. Джеордж Стиглердің айтуы бойынша: «Ішінара тепе-теңдік тек шектеулі деректер спектрінен негізденетін анализдің бір түрі. Мысалы, бір өнімнің бағасы талданса,барлық басқа өнімдердің бағасы өзгеріссіз бағада болулары қажет.» [8] Ұсыныс және сұраныс -кейбір нақты тауарлардың нарықта ресімдеуі басқа нарықтардың бағасына және мөлшеріне тәуелсіз алынған экономикалық ішінара тепе-теңдік моделі болып табылады. Басқаша айтқанда, барлық алмастырғыштар мен толықтырулардың бағасы, сондай-ақ тұтынушылардың салымдарының деңгейі тұрақты болып табылады. Сонымен, бүкіл экономиканы қамтитын жалпы тепе-теңдік моделіне қарағанда әлдеқайда қарапайым талдау жасауға мұмкіндік береді. Осы модель бойынша, динамикалық процесс ретінде ұсыныс пен сұраныс сандары тең болған кезге дейін, тауардың бағасы реттеле береді. Бұл қуатты қарапайым әдістеме тепе-теңдікті, тиімділікті және салыстырмалы статиканы зерделеуге мүмкіндік береді. Осы тәсілдің жорамалдарының жетіспеушілігі -нәтижесінде нақты әлемдік экономикалық құбылыстарды ұсына алмайтындығы. Қорыта айтқанда,ішінара тепе талдауы тек бір нақты нарықтармен айналысады.
Эмпирикалық бағалау
Сұраныс пен ұсыныс қатынастары бағасынан, моделдің жеткілікті ақпаратынан және тағыда басқа деректерден статистикалы бағалануы мүмкін. Бұл эконометрикадағы бағалауы бір мезгілде теңдеу әдістеріменен жүзеге асырылуы мүмкін. Мұндай әдістер моделге тиісті «құрылымдық коэффициенттерді» шешуге мүмкіндік береді. Параметр сәйкестендіру проблемасы «құрылымдық бағалауда» ортақ мәселе болып табылады. Әдетте, экзогенді айнымалылар(баға мен саннан басқа айнымалылар) туралы деректер осындай бағалау орындау үшін қажет. Баға мен санның айнымалылары эндогендік айнымалылар болып табылады. «Құрылымдық бағалаудың» баламасы қысқартылған бағалау нысаны болып табылады. Ол әрбір эндогенді айнымалыларды тиісті экзогенді айнымалыларға қысқартады.
Cілтемелер
1. "Marginal Utility and Demand". Retrieved 2007-02-09.
2. Hosseini, Hamid S. (2003). "Contributions of Medieval Muslim Scholars to the History of Economics and their Impact: A Refutation of the Schumpeterian Great Gap". In Biddle, Jeff E.; Davis, Jon B.; Samuels, Warren J. A Companion to the History of Economic Thought. Malden, MA: Blackwell. pp. 28–45 [28 & 38]. doi:10.1002/9780470999059.ch3. ISBN 0-631-22573-0. (citing Hamid S. Hosseini, 1995. "Understanding the Market Mechanism Before Adam Smith: Economic Thought in Medieval Islam," History of Political Economy, Vol. 27, No. 3, 539–61).
3. Thomas M. Humphrey, 1992. "Marshallian Cross Diagrams and Their Uses before Alfred Marshall," Economic Review, Mar/Apr, Federal Reserve Bank of Richmond, pp. 3–23.
4. A.D. Brownlie and M. F. Lloyd Prichard, 1963. "Professor Fleeming Jenkin, 1833–1885 Pioneer in Engineering and Political Economy," Oxford Economic Papers, NS, 15(3), p. 211.
5. "Microeconomics - Supply and Demand". Retrieved 2014-12-31.
6. Mankiw, N.G.; Taylor, M.P. (2011). Economics (2nd ed., revised ed.). Andover: Cengage Learning.
7. Jain, T.R. (2006–2007). Microeconomics and Basic Mathematics. New Delhi: VK Publications. p. 28. ISBN 81-87140-89-5.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Suranys zhәne usynys zany bojynsha tauardyn bagasy negurlym tomendegen sajyn tutynushynyn satyp alatyn tauarlarynyn sany kobejedi nemese kerisinshe Bul zan nakty akikattarmen dәleldengen gipoteza bolyp tabylady Mysaly 1 kүndelikti omirde adamdar tauardy tomen bagamen zhәne kop molsherde algysy keledi Birak tauarlardy satyp alu kezinde tutynushyga en basty kedergi bolatyn korsetkish baga Zhogary dengejdegi baga satyp alushyga үlken kedergi bolady da ol onimdi kop algysy kelmejdi al tomen dengejdegi baga onyn satyp alu kabiletin kүshejtedi 2 әr uakytta da tutynushy onimnin algashky birliginen kop kanagat alady Mysaly sizdin birinshi zhegen bauyrsagynyz ote tәtti bolyp korinedi al ekinshisi ondaj tәtti bolmajdy үshinshisi ekinshiden de az kanagat әkeledi Bul zhagdajda tauardyn shekti pajdalylygynyn azayu principi tutynuga әser etedi Sondyktan tutynushy tauardyn әrbir kelesi birligin tek kana baga tomendegen zhagdajda gana alady 3 suranys zanyn tabys әseri zhәne auystyru tiimdiligi arkyly tүsindiruge de bolady Ұsynys zhәne suranys Suranys zhәne usynys mikroekonomikadagy naryktyn bagasyn belgilejtin ekonomikalyk үlgi Ol bojynsha bәsekelestik narykta tauar olsheminin bagasy bir nakty tauar үshin nemese ozge de sauda elementterine mysaly zhumys nemese karzhy aktivter siyakty suranym molsheri men agymdagy bagamen usynys molsheri agymdagy bagamen ten bolgansha ozgeredi Bul nәtizhesinde baga zhәne tranzakciya sanynyn ekonomikalyk tepe tendigine zhetkizedi Ұsynys kestesi Ұsynys kestesi tauardyn bagasy men onyn usynylgan sanynyn arasyndagy karym katynasty korsetetin keste bolyp tabylady Tamasha bәsekelestik bolzhamymen usynystyn shekti kuny arkyly anyktalady Yagni oniminin kosymsha birligin ondiretin kuny olardyn tauar algan bagasynan kem bolsa firmalar kosymsha shygysyn ondiretin bolady Shikizat tauarlarynyn kunynyn artuy usynysty tomenge shygarady al zhenildik usynysty arttyrady Songysy tauardyn bagasyn tomendetedi Ol ondirushinin proficitin azayuyna keltiredi Ekonomistter zheke firmanyn zhabdyktau kisygy men naryktyk zhabdyktau kisygyn azhyratady Naryktyk zhabdyktau kisygy barlyk zhetkizushiler usynatyn kolemderinin әrbir әleuetti bagalarynda zhiyntyktau zholymen alynady Osylajsha zhabdyktau kisyk diagrammasynda naryktyk zhabdyktau kisygyn zhasauga zheke firmalardyn usynys kisyktary koldenen kosylady Ekonomistter sondaj ak uzak merzimdi naryktyk zhabdyktau kisygy men kyska merzimdi naryktyk zhabdyktau kisygyn azhyratady Osy orajda eki nәrse kyska merzimdi anyktau bojynsha turakty bolzhanady bireu nemese odan da kop engizulerdin boluy әdette fizikalyk kapital zhәne onerkәsip firmalar sany Ұzak merzimdi perspektivada firmalar ozderinin fizikalyk kapitaldarynyn korlaryn retteuge mүmkindikteri bolady ol olarga usynys sandaryn әrbir bagada zhaksyrak үjlestiruge sebeptesedi Sonymen katar uzak merzimdi perspektivada әleuetti bәsekelesterge naryktyk zhagdajlarga bajlanysty enuge nemese shyguga bolady Osy eki sebepterden uzak merzimdi naryktyk zhabdyktau kisyktary kyska merzimdi kisyktarymenen salystyrganda әdette tegis bolyp tabylady Ұsynystyn anyktaushylary 1 Өndiristik shygyndar tauar ondiriluinin bagasy Өndiristik shygyndar ol en aldymen enbekke kapitalga energiya men materialdarga arnalgan shygyndar Olar ondiriste pajdalanylatyn tehnologiyaga zhәne nemese tehnikalyk progresske bajlanysty ozgeredi 2 Firmalardyn bolashaktagy bagalar zhajly bolzhaly 3 Ұsynushylardyn sany Suranys kestesi Curanys kestesi grafikalyk tүrde kisyk retinde bejnelenedi Ol satyp alushylardyn әr tүrli bagamen satyp aluga dajyn tauarlardyn somasyn bildiredi Suranys kestesinde suranystyn barlyk determinanttary tauardyn bagasynan baska ozgerissiz kaluy kazhet Suranystyn ozgerissiz bolatyn determinanttary kiris talgamdar zhәne preferenciyalar almastyratyn tauarlardyn bagasy zhәne tolyktyratyn tauarlardyn bagasy Suranystyn Zany bojynsha suranys kisygy tomen karaj zhantajma retinde usynylady yagni әrdajym derlik bagasy tomendegenmen tutynushylar tauardy kobirek satyp alady Ұsynys kisyktary shekti shygyndar kisyktardy korsetedindej siyakty suranys kisyktary shekti pajdalyk kisyktary arkyly anyktalady 2 Balamaly tutynudyn shekti pajdalygy kosymsha tutynudyn shekti kommunaldyk bagasyna ten bolsa tutynushylar berilgen tauardy satyp aluga dajyn bolady Suranys kestesi tutynushynyn berilgen uakyt shenberinde berilgen onimdi satyp alu үshin dajyndygy zhәne kabileti retinde anyktalady Kobinese suranystyn kisyktary tomen karaj kolbeu syzyk retinde bolady birak zhogary zhantajma suranys kisyktary bar tauarlardyn sirek mysaldary da boluy mүmkin Zhogargy zhantajma suranys kisyktary bar tauar eki gipotetikalyk tүrlerge bolinedi Olar Giffen tauarlary turakty suranysy bar tauarlar zhәne Veblen tauarlary zhogary bagada sәndi zhasalgan tauarlar bolyp tabylady Ұsynys kisygy siyakty ekonomistter zheke suranys kisykty zhәne naryktyk suranys kisykty azhyratady Naryktyk suranys kisygy әrbir әleuetti bagadagy barlyk tutynushylardyn talap molsherin kosu arkyly kurylady Osylajsha suranys kisyk diagrammasynda naryktyk suranys kisygy zheke tulgalardyn suranys kisyktaryn koldenen kosu arkyly zhasalady Suranystyn anyktaushylary 1 Tabys 2 Talgam men preferenciyalar 3 Bajlanysty tauarlar men kyzmetter bagasy 4 Tutynushylardyn bolashak bagalar zhәne tabystar turaly kүtui 5 Әleuetti tutynushylardyn sany Tarihy Hamid S Hossejni ajtuy bojynsha suranys pen usynys koncepciyasyn erte zamandagy musylman galymdary belgili bir dәrezhede tүsingen bolatyn Mysaly on tortinshi gasyrgy Siriya galymy Ibn Tajmiyah zhazdy Tauarlarga tilek ulgajtylsa al onyn koldagysy tomendese onyn bagasy osedi Degenmen tauardyn koldagysy osip al satylushylardyn tauarga umtylysy azajsa sol tauardyn bagasy tomendejdi 3 Dzhon Lokktyn 1691 shy zhyly zhazylgan Pajyzdar men aksha kuny tomendeu saldary turaly kejbir ojlar zhumysynda 4 erte zhәne nakty suranys pen usynystyn sipattamasy zhәne olardyn karym katynasy kamtylady Bul sipattamasynda bylaj dep zhazylady Kez kelgen tauardyn bagasy satyp alushy men satushylardyn sanynyn үlesimen koteriledi nemese tomendejdi Ұsynys zhәne suranys frazasyn birinshi ret Dzhejms Denham Styuart ozinin 1767 shi zhyly zhazylgan kitabynda koldandy Adam Smit osy soz tirkesin 1776 shy zhyly Ұlttar әl aukaty kitabynda pajdalandy al Devid Rikardo ozinin 1817 shi zhazylgan Sayasi ekonomika zhәne salyk salu principteri zhumysynyn bir tarauynyn atyn Suranys pen usynystyn bagaga әseri turaly dep zhariyalagan 5 Ұlttar әl aukatynda Smit әdette usynys bagasy ozgerissiz bolatynyn belgiledi birak onyn kuny tomendegenimen onyn tapshylygy osedi Sondaj ak kejin bul katynas suranystyn zany dep ataldy Rikardo ozinin Sayasi ekonomika zhәne salyk salu principterinde suranys pen usynys ideyalaryn saluga koldanylgan bolzhamdaryn katan bayandagan 1838 shy zhyly Antuan Avgustin Kurno Әl aukat matematikalyk principterinin zertteuleri degen kitabynda birinshi suranys pen usynystyn matematikalyk modelin zhasady onyn ishinde diagrammalar da boldy Tepe tendikZhalpy ajtkanda bul tepe tendik usynys sany men bagadan turatyn zhup arkyly anyktalady Ol suranys pen usynys kisyk kiylysynda usynylady 6 Tүrli tepeni taldau mikroekonomikanyn irgeli aspekti bolyp tabylady Naryktyk tepe Tutynushylardyn tauarga talap sany men firmalardyn zhetkizuge niet sany tendestirilgen kezde bolatyn naryktyk zhagdaj 7 Naryktyk tepe tendiktegi ozgerister zhii usynys pen suranys taldau praktikalyk koldanystary tepe bagasyn zhәne bagany ozgertetin tүrli ajnymalylardy zerttejdi Sol ozgerister tiisti kisyk zhylzhyuy retinde usynylady Mundaj bastapky tepe tendikten zhana tepe tendikke auysymdardy salystyrmaly statika arkyly әserlerin kadagalajdy Ishinara tepeAtauynan ak ishinara tepe tepe tendikke zhetu үshin tek naryktyn bir katysty bolimin gana nazarga alady Dzheordzh Stiglerdin ajtuy bojynsha Ishinara tepe tendik tek shekteuli derekter spektrinen negizdenetin analizdin bir tүri Mysaly bir onimnin bagasy taldansa barlyk baska onimderdin bagasy ozgerissiz bagada bolulary kazhet 8 Ұsynys zhәne suranys kejbir nakty tauarlardyn narykta resimdeui baska naryktardyn bagasyna zhәne molsherine tәuelsiz alyngan ekonomikalyk ishinara tepe tendik modeli bolyp tabylady Baskasha ajtkanda barlyk almastyrgyshtar men tolyktyrulardyn bagasy sondaj ak tutynushylardyn salymdarynyn dengeji turakty bolyp tabylady Sonymen bүkil ekonomikany kamtityn zhalpy tepe tendik modeline karaganda әldekajda karapajym taldau zhasauga mumkindik beredi Osy model bojynsha dinamikalyk process retinde usynys pen suranys sandary ten bolgan kezge dejin tauardyn bagasy rettele beredi Bul kuatty karapajym әdisteme tepe tendikti tiimdilikti zhәne salystyrmaly statikany zerdeleuge mүmkindik beredi Osy tәsildin zhoramaldarynyn zhetispeushiligi nәtizhesinde nakty әlemdik ekonomikalyk kubylystardy usyna almajtyndygy Қoryta ajtkanda ishinara tepe taldauy tek bir nakty naryktarmen ajnalysady Empirikalyk bagalauSuranys pen usynys katynastary bagasynan modeldin zhetkilikti akparatynan zhәne tagyda baska derekterden statistikaly bagalanuy mүmkin Bul ekonometrikadagy bagalauy bir mezgilde tendeu әdisterimenen zhүzege asyryluy mүmkin Mundaj әdister modelge tiisti kurylymdyk koefficientterdi sheshuge mүmkindik beredi Parametr sәjkestendiru problemasy kurylymdyk bagalauda ortak mәsele bolyp tabylady Әdette ekzogendi ajnymalylar baga men sannan baska ajnymalylar turaly derekter osyndaj bagalau oryndau үshin kazhet Baga men sannyn ajnymalylary endogendik ajnymalylar bolyp tabylady Қurylymdyk bagalaudyn balamasy kyskartylgan bagalau nysany bolyp tabylady Ol әrbir endogendi ajnymalylardy tiisti ekzogendi ajnymalylarga kyskartady Ciltemeler 1 Marginal Utility and Demand Retrieved 2007 02 09 2 Hosseini Hamid S 2003 Contributions of Medieval Muslim Scholars to the History of Economics and their Impact A Refutation of the Schumpeterian Great Gap In Biddle Jeff E Davis Jon B Samuels Warren J A Companion to the History of Economic Thought Malden MA Blackwell pp 28 45 28 amp 38 doi 10 1002 9780470999059 ch3 ISBN 0 631 22573 0 citing Hamid S Hosseini 1995 Understanding the Market Mechanism Before Adam Smith Economic Thought in Medieval Islam History of Political Economy Vol 27 No 3 539 61 3 Thomas M Humphrey 1992 Marshallian Cross Diagrams and Their Uses before Alfred Marshall Economic Review Mar Apr Federal Reserve Bank of Richmond pp 3 23 4 A D Brownlie and M F Lloyd Prichard 1963 Professor Fleeming Jenkin 1833 1885 Pioneer in Engineering and Political Economy Oxford Economic Papers NS 15 3 p 211 5 Microeconomics Supply and Demand Retrieved 2014 12 31 6 Mankiw N G Taylor M P 2011 Economics 2nd ed revised ed Andover Cengage Learning 7 Jain T R 2006 2007 Microeconomics and Basic Mathematics New Delhi VK Publications p 28 ISBN 81 87140 89 5