Сүзек

Сүзек — бұл ішек инфекциясы, ол бүкіл денені жайлайды. Ол нәжістен ауызға түседі, зақымданған тамақ, су арқылы тарайды және көбіне індет сипатында болады (бірден көптеген адам ауырады). Қызба деп аталатын аурулардың ішінде сүзек анағұрлым қауіпті.

Белгілері

Алғашқы аптада

• Ол салқын тию немесе тымау түрінде басталады
• Бас ауырады тамақ ауырады, құрғақ жөтел болады
• Ыстық бірде түсіп, бірде көтеріледі, бірақ әр күн сайын аздап-аздап, қашан 40°-қа және одан да жоғарыға жеткенше көтеріле береді.
• Адам бойындағы ыстықпен салыстырғанда тамыр біршама жай соғады.
• Әр жарты сағат сайын тамырдың соғысы мен температураны өлшеп отырыңыз. Егер ыстық көтерілген кезде тамырдың соғысы жиілей бастаса, онда адам сүзекпен ауыруы мүмкін.

Кейде айтылған жағдайларға құсу, іш ету немесе іш қату қосылады.

Екінші аптада

• Ыстық жоғарылайды, тамыр жиі соғады.
• Денеде біраз қызғылт дақтар пайда болады.
• Дене қалтырайды.
• Сандырақтай бастайды (адам ақылынан адасып, ретсіз сейлеп, ретсіз істер істейді).
• Әлсізденеді, салмағын жоғалтады, сұйық азаяды.

Үшінші аптада

• Егер ауру асқынбаса, қызу түсіп, аурудың басқа да белгілері қайта бастайды.

Емдеу жолдары

• Білікті медициналық көмек керсетудің мүмкіндіктерін іздестіріңіз.
• Егер сүзек болса, ол мен ампициллинге тез-ақ бейімделіп үлгіреді, сондықтан ең аз дегенде екі апта бойы ко-тримоксазол беріңіз.
• Немесе беріп көріңіз; ересектерге әрқайсысы 250 мг-дық 3 капсулды күніне 4 рет ең кем дегенде екі апта бойы беріңіз. Егер хлорамфеникол табылмаса, ампициллин немесе тетрациклин ішкізіңіз.
• Қызуды ылғалды түсіріңіз.
• Организмде сұйықтың азаюын болдырмау үшін мейлінше көп сұйық: сорпа, шырын, сусын-регидрат беріңіз.
• Науқасқа мүмкіндігінше сұйық түрінде нәрлі тамақ беріңіз.
• Науқас қызу толық қалпына түскенше, төсекте жатуға тиіс.
• Үлкен дәретте қан немесе перитонит немесе өкпе қабынуы белгілері байқалған жағдайда науқасты жедел түрде емдеу мекемесіне жеткізіңіз.

Алдын алу

• Іш сүзегін болдырмау үшін су мен тағамның ластануына жол бермеңіз. Жеке гигиена мен санитария ережелерін сақтаңыз. Әжетхана жасап, пайдаланыңыз. Оны судан алыс жерге орналастырыңыз.
• Сүзек көбіне су тасқынынан немесе басқа да апатты жағдайлардан кейін пайда болады, мұндай жағдайларда тазалыққа айырықша мән берген жен. Өзіңіз ішетін судың тазалығына көз жеткізгенде ғана пайдаланыңыз. Сіздің ауылда сүзек шыға қалған жағдайда барлық ауыз су қайнатылуға тиіс. Су мен тағамның ластану себептерін анықтаңыз.
• Сүзекпен ауыратын адам жеке бөлмеде жатып, бөлек ыдыстан тамақтануға тиіс Оның үлкен дәретін жағып жіберу немесе терең етіп көміп тастау керек. Мұндай науқаспен әр қатысқан сайын қолыңызды мұқият жуыңыз.
• Көп адамдар тәуір болғаннан кейін де бұл ауруды балаларға таратуы мүмкін. Сондықтан сүзекпен ауырған әрбір адам жеке гигиена ережелерін қатаң сақтауға және дәмханаларда немесе басқа да қоғамдық тамақтану кәсіпорындарында жұмыс істемеуге тиіс Кейде сүзекті таратушыны ампициллинмен емдеп жазуға болады.

Дереккөздер

1. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
2. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
3. Вернер, Дэвид. Халыққа медициналық жәрдем көрсету жөніндегі (Анықтамалық). Қазақ тіліне аударғандар: Айымбетов М, Бермаханов А.—Алматы: "Демалыс", "Қазақстан", 1994— 506 бет. ISBN 5-615-01453-9

Осы кітаптың кез келген бөлігін коммерциялық емес мақсатта көшіруге және таратуға басып шығарушылар арнайы рұқсат берген. Сол үшін оларға көп-көп рақмет!