Сыншыл реализм – әдебиеттегі көркемдік әдіс.
Өмірді сан қырынан зерттеп, қоғамның адамзаттық нормаларға қайшы келетін кемшіліктерін сынға алады. Типтік жағдайда типтік образдар жасау арқылы өмірді неғұрлым шынайы суреттеуге ұмтылып, адамдар тағдырын, олардың мінез-бітімін, қоғамдағы қайшылықтарды сынайды. Адам мен қоғам ара-қатынасын, адамзаттың қоғамдағы жасампаздық, белсенділік қызметін, олардың ғасырлар бойы қалыптасқан адамгершілік қалыптарын сақтай отырып, бақытты өмір сүру жолындағы ұмтылысын, күресін бейнелейді. Қоғамдық дамудың дұрыс жолды таңдауында сынның рөлі қаншалықты болса, Сыншыл реализм де өнер құдіретімен өмірдің көлеңкелі тұстарын шынайы бейнелеуге ұмтылып, оны жою мен әділетті қоғам орнатуға үндейді. Қоғамда белең алған кемшіліктер мен әділетсіздікті сынап, оны болдырмауға шақыру Сыншыл реализмнің басты сипаты саналады.
Орыс әдебиетінде
Орыс әдебиетінде 19 ғасырда А.С. Пушкин, М.Ю. Лермонтов, Н.В. Гоголь, Салтыков-Щедрин, А.П. Чехов, А.Достоевский, Л.Н. Толстой, И.А. Гончаров, И.С. Тургенев, Н.А. Некрасов, А.С. Грибоедов, тағы басқа қаламгерлер шығармаларында сыншыл реализм жаңа сипат алып, сыншылдық сарын мен өмірдің көлеңке жақтарын ашып көрсету басым көрінді.
Қазақ әдебиетінде
Қазақ әдебиетінде жыраулар поэзиясында қоғамға деген сыни көзқарас, халықтың арман-мұратын ел билеушілерден қаймықпастан жыр өрнектерімен жеткізу негізгі сарынды құрады. Бұқараның мұңын жоқтап, билеуші топтың елге жасаған әділетсіздігін әшкерелей жырлау қазақ әдебиеті дамуының басты бағытына айналды. Сыншыл реализм әдісі жыраулар поэзиясы мен әлем классиктері дәстүрлерін үлгі-өнеге тұтқан Абай шығармаларында берік орын алды. 20 ғасырдың басындағы қазақ әдебиетінде өмір құбылыстарын көркем бейнелеудің бір тәсілі ретінде сыншыл сарын А.Байтұрсынов, М.Дулатов, С.Торайғыров] тағы басқа шығармаларында өрісті арна болды.
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Synshyl realizm әdebiettegi korkemdik әdis Өmirdi san kyrynan zerttep kogamnyn adamzattyk normalarga kajshy keletin kemshilikterin synga alady Tiptik zhagdajda tiptik obrazdar zhasau arkyly omirdi negurlym shynajy suretteuge umtylyp adamdar tagdyryn olardyn minez bitimin kogamdagy kajshylyktardy synajdy Adam men kogam ara katynasyn adamzattyn kogamdagy zhasampazdyk belsendilik kyzmetin olardyn gasyrlar bojy kalyptaskan adamgershilik kalyptaryn saktaj otyryp bakytty omir sүru zholyndagy umtylysyn kүresin bejnelejdi Қogamdyk damudyn durys zholdy tandauynda synnyn roli kanshalykty bolsa Synshyl realizm de oner kudiretimen omirdin kolenkeli tustaryn shynajy bejneleuge umtylyp ony zhoyu men әdiletti kogam ornatuga үndejdi Қogamda belen algan kemshilikter men әdiletsizdikti synap ony boldyrmauga shakyru Synshyl realizmnin basty sipaty sanalady Orys әdebietindeOrys әdebietinde 19 gasyrda A S Pushkin M Yu Lermontov N V Gogol Saltykov Shedrin A P Chehov A Dostoevskij L N Tolstoj I A Goncharov I S Turgenev N A Nekrasov A S Griboedov tagy baska kalamgerler shygarmalarynda synshyl realizm zhana sipat alyp synshyldyk saryn men omirdin kolenke zhaktaryn ashyp korsetu basym korindi Қazak әdebietindeҚazak әdebietinde zhyraular poeziyasynda kogamga degen syni kozkaras halyktyn arman muratyn el bileushilerden kajmykpastan zhyr ornekterimen zhetkizu negizgi saryndy kurady Bukaranyn munyn zhoktap bileushi toptyn elge zhasagan әdiletsizdigin әshkerelej zhyrlau kazak әdebieti damuynyn basty bagytyna ajnaldy Synshyl realizm әdisi zhyraular poeziyasy men әlem klassikteri dәstүrlerin үlgi onege tutkan Abaj shygarmalarynda berik oryn aldy 20 gasyrdyn basyndagy kazak әdebietinde omir kubylystaryn korkem bejneleudin bir tәsili retinde synshyl saryn A Bajtursynov M Dulatov S Torajgyrov tagy baska shygarmalarynda oristi arna boldy Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz