Сумо, жапондардың ұлттық күресі. Жапондардың арасында кең тараған күрес түрлерінің негізінде дамыған. Негізінен мұнда салмағы өте ауыр балуандар кілемге шығады. Сондықтан да күрескердің бойы ұзын, денелі және ауыр болса сол көбірек жеңіске жетеді. Тарихи құжаттарда 1650 ж. биіктігі 225 см. , салмағы 115 кг. келетін Девагтаке есімді балуанның белдескені жазылған. Сумо күресінде мамандар небәрі 48 әдіс бар деп есептейді. Олар 12 лақтырудан, 12 ұстаудан, 12 бұраудан, 12 итеруден тұрады. Сумо күресінде балуандардың шеберлігі 11 дәрежеге белінген. Күрес болатын кундері Кодакан спорт сарайына ондаған мың жанкүйерлер жиналады. Балуандар шеберліктеріне қарай 3 дәрежеге бөлінген. 1-дәреже - Макуучи, мұнда 20 балуан бар. 2-дәреже - Дзю-ре, мұнда 30 балуанға дейін татамиге шығады. Келесі 3-дәрежеде 80 балуанға дейін күресіп, ең күштілерін анықтайды. Калғандары 700 адамға дейінгі саны бар ең төменгі бұқаралық топ болып есептелінеді. Белдесу көлемі 9x4,5 м. келетін кілем үстінде өтеді. Мұны деп атайды. Татами орнатылатын тұғыр еденнен 4 см. биік болуы керек. Күрес басталар алдында "рицзю-рей" және "тиру-тозу" деп аталатын ұлттық рәсімдер орындалады. Сумо күресінен әрбір елде езіндік және халықаралық бірлестіктер бар. Мұнда 4 салмақ дәрежесі бойынша бәсекелер өтеді. Кіші салмақтар 85-115 кг. арасы, ал 115 кг. жоғарылар ауыр салмақ болып есептелінеді.
Дереккөздер
- Қазақстан - спортшылар елі. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: "Сөздік-Словарь". ISBN 9965-822-57-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
![]() | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sumo zhapondardyn ulttyk kүresi Zhapondardyn arasynda ken taragan kүres tүrlerinin negizinde damygan Negizinen munda salmagy ote auyr baluandar kilemge shygady Sondyktan da kүreskerdin bojy uzyn deneli zhәne auyr bolsa sol kobirek zheniske zhetedi Tarihi kuzhattarda 1650 zh biiktigi 225 sm salmagy 115 kg keletin Devagtake esimdi baluannyn beldeskeni zhazylgan Sumo kүresinde mamandar nebәri 48 әdis bar dep eseptejdi Olar 12 laktyrudan 12 ustaudan 12 buraudan 12 iteruden turady Sumo kүresinde baluandardyn sheberligi 11 dәrezhege belingen Kүres bolatyn kunderi Kodakan sport sarajyna ondagan myn zhankүjerler zhinalady Baluandar sheberlikterine karaj 3 dәrezhege bolingen 1 dәrezhe Makuuchi munda 20 baluan bar 2 dәrezhe Dzyu re munda 30 baluanga dejin tatamige shygady Kelesi 3 dәrezhede 80 baluanga dejin kүresip en kүshtilerin anyktajdy Kalgandary 700 adamga dejingi sany bar en tomengi bukaralyk top bolyp eseptelinedi Beldesu kolemi 9x4 5 m keletin kilem үstinde otedi Muny dep atajdy Tatami ornatylatyn tugyr edennen 4 sm biik boluy kerek Kүres bastalar aldynda riczyu rej zhәne tiru tozu dep atalatyn ulttyk rәsimder oryndalady Sumo kүresinen әrbir elde ezindik zhәne halykaralyk birlestikter bar Munda 4 salmak dәrezhesi bojynsha bәsekeler otedi Kishi salmaktar 85 115 kg arasy al 115 kg zhogarylar auyr salmak bolyp eseptelinedi DerekkozderҚazakstan sportshylar eli Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Sozdik Slovar ISBN 9965 822 57 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet