Қызамық (лат. rubeola) — А тобының стрептококк (лат. Streptococcus pyogenes) арқылы тарайтын тез (жедел) жұғатын .
Қызамықпен ересек адамдардан гөрі балалар (әсіресе 2 — 10 жас аралығында) жиі ауырады. Ауру науқас адамнан сау адамға жөтелгенде, сөйлегенде, түшкіру кезінде қақырық, түкірік шашырағанда жұғады. Сондай-ақ, науқас баланың ойыншығы, , т.б. арқылы да таралады. Қызамықпен бір рет ауырған адам екінші рет ауырмайды. Қызамықпен бұрын ауырмаған жүкті әйелдер сақтануы керек (әсіресе, алғашқы 3 айда), жұқтырған жағдайда құрсақтағы нәрестенің өміріне зиян келуі, не әйел түсік тастауы мүмкін.
Аурудың жасырын кезеңі 11-21 (орта есеппен 16-21) күнге дейін созылады. Алғашқы кезде жөтеліп, тұмауратқан сияқты болады. Сонан кейін желке тұсында, , лимфа түйіндері ісіне бастайды. Басы, тамағы ауырып (баспа), асқа тәбеті болмай, құсады. 1 — 2 күннен кейін алдымен бетке, сонан соң қолтық, шапқа бозғылт-қызғылт майда дақты бөртпелер шығады. Бұл кезде дене қызуы 38 — 39С-қа дейін көтеріледі. Науқас баланың екі беті, көмекейі қызарып, ісінеді, қан қысымы көтеріліп, қанның ақ түйіршіктері (лейкоциттер) көбейеді, зәрінде белок пайда болады. Ауру асқынғанда дене қызуы 40С-тан асып, науқас сандырақтап, іші өте бастайды. Қан қысымы төмендеп, тамыр соғуы нашарлайды, тамақ асты және жақ асты безі ісініп, құлағынан іріңді бұлық ағады. Сондай-ақ, ол асқынып науқас менингит, мастоидит, гайморит, , нефрит, т.б. ауруларға шалдығуы мүмкін. Қызамықтың жоғарыда айтылған белгілері 4 — 5 күннен кейін басылады. Дене қызуы қайтып, бөртпелер азайып, қабыршақтанып терісі түсе бастайды. Баланың көңіл күйі жақсарып, асқа тәбеті ашылады.
Емі — ауру білінісімен балаға витамині мол тағамдар беру, антибиотиктер ішіп, қан құю керек. Аурумен бірге болған жүкті әйелдерге егеді. Науқас жатқан бөлме таза ұсталып, гигиеналық талап қатаң сақталуы керек.
Дереккөздер
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, I том
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Scarlet fever |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қyzamyk lat rubeola A tobynyn streptokokk lat Streptococcus pyogenes arkyly tarajtyn tez zhedel zhugatyn Қyzamykpen eresek adamdardan gori balalar әsirese 2 10 zhas aralygynda zhii auyrady Auru naukas adamnan sau adamga zhotelgende sojlegende tүshkiru kezinde kakyryk tүkirik shashyraganda zhugady Sondaj ak naukas balanyn ojynshygy t b arkyly da taralady Қyzamykpen bir ret auyrgan adam ekinshi ret auyrmajdy Қyzamykpen buryn auyrmagan zhүkti әjelder saktanuy kerek әsirese algashky 3 ajda zhuktyrgan zhagdajda kursaktagy nәrestenin omirine ziyan kelui ne әjel tүsik tastauy mүmkin Aurudyn zhasyryn kezeni 11 21 orta eseppen 16 21 kүnge dejin sozylady Algashky kezde zhotelip tumauratkan siyakty bolady Sonan kejin zhelke tusynda limfa tүjinderi isine bastajdy Basy tamagy auyryp baspa aska tәbeti bolmaj kusady 1 2 kүnnen kejin aldymen betke sonan son koltyk shapka bozgylt kyzgylt majda dakty bortpeler shygady Bul kezde dene kyzuy 38 39S ka dejin koteriledi Naukas balanyn eki beti komekeji kyzaryp isinedi kan kysymy koterilip kannyn ak tүjirshikteri lejkocitter kobejedi zәrinde belok pajda bolady Auru askynganda dene kyzuy 40S tan asyp naukas sandyraktap ishi ote bastajdy Қan kysymy tomendep tamyr soguy nasharlajdy tamak asty zhәne zhak asty bezi isinip kulagynan irindi bulyk agady Sondaj ak ol askynyp naukas meningit mastoidit gajmorit nefrit t b aurularga shaldyguy mүmkin Қyzamyktyn zhogaryda ajtylgan belgileri 4 5 kүnnen kejin basylady Dene kyzuy kajtyp bortpeler azajyp kabyrshaktanyp terisi tүse bastajdy Balanyn konil kүji zhaksaryp aska tәbeti ashylady Emi auru bilinisimen balaga vitamini mol tagamdar beru antibiotikter iship kan kuyu kerek Aurumen birge bolgan zhүkti әjelderge egedi Naukas zhatkan bolme taza ustalyp gigienalyk talap katan saktaluy kerek DerekkozderShanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9 Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 I tom Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Scarlet feverBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet