ЧЕЛЮСКИН Семен Иванович (шамамен 1700 — 1760) — орыс поляр зерттеушісі, теңіз офицері. Мәскеу навигация (кеме жүргізу) мектебінде білім алған. 1726 — 43 ж. Балтық флотында қызмет атқарған. 1733 — 43 ж. Ұлы Солт. экспед-на қатысқан. Алдымен А.Прончищев, кейінірек Х.Лаптев отрядтарының құрамында зерттеу жұмыстарымен айналысты. 1741 ж. көктемде Хатанга өз-нен Пясина өз-не дейін құрлықпен жүріп өтіп, Таймыр түбегінің батыс жағасын картаға түсірді. Онан әрі Пясина өз-нің сағасынан Енисейдің сағасына дейін барлап шықты. 1741 — 42 ж. Туруханнан шығып, Хатанга өз-нің сағасына өтті. Бұл жолы Таймыр түбегенің бүкіл солт. жағалауын барлап, құрлықтың солт. нүктесін (7642` с.е.). анықтап, оны “Шығыс-солтүстік” мүйісі деп атады. Кейінірек Еуразияның ең солт. нүктесіне Ч. есімі берілді. Ч. Таймыр түбегінің өзендерін, Таймыр к-н, Ленадан Енисейге дейінгі теңіз жағалауларын, түбекті қоныстаған солт. халықтарының тіршілігі мен тұрмысын зерттеді. Ч-нің Азияның солт. мүйісін ашуы -дың аса ірі геогр. жаңалықтарының қатарына жатады.
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
ChELYuSKIN Semen Ivanovich shamamen 1700 1760 orys polyar zertteushisi teniz oficeri Mәskeu navigaciya keme zhүrgizu mektebinde bilim algan 1726 43 zh Baltyk flotynda kyzmet atkargan 1733 43 zh Ұly Solt eksped na katyskan Aldymen A Pronchishev kejinirek H Laptev otryadtarynyn kuramynda zertteu zhumystarymen ajnalysty 1741 zh koktemde Hatanga oz nen Pyasina oz ne dejin kurlykpen zhүrip otip Tajmyr tүbeginin batys zhagasyn kartaga tүsirdi Onan әri Pyasina oz nin sagasynan Enisejdin sagasyna dejin barlap shykty 1741 42 zh Turuhannan shygyp Hatanga oz nin sagasyna otti Bul zholy Tajmyr tүbegenin bүkil solt zhagalauyn barlap kurlyktyn solt nүktesin 76 42 s e anyktap ony Shygys soltүstik mүjisi dep atady Kejinirek Euraziyanyn en solt nүktesine Ch esimi berildi Ch Tajmyr tүbeginin ozenderin Tajmyr k n Lenadan Enisejge dejingi teniz zhagalaularyn tүbekti konystagan solt halyktarynyn tirshiligi men turmysyn zerttedi Ch nin Aziyanyn solt mүjisin ashuy dyn asa iri geogr zhanalyktarynyn kataryna zhatady Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet