Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Саурық Ыстамбекұлы (1814–1854) — Қазақ батыры. Қытай, Қоқан, Қырғыз шапқыншылығына қарсы күрестерде қол бастаған.
| Саурық Ыстамбекұлы | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Қайтыс болған күні | |
| Ұлты | Қазақ |
| Қызметі | |
| Әкесі | Ыстамбек |
Үйсін Шапырашты тайпасының Еміл-Есқожа руынан шыққан, Қарасай батырдың 5-ұрпағы. Немере iнісі, Сұраншы батырмен бірге Жетісуды Ілеге дейін билеген қоқан ханы мен қырғыздың Орман ханына қарсы жергілікті халықтан жасақ құрып, қазақ жерін, Жетісуды қорғаған. Ол жайлы халық арасында түрлі аңыздар қалыптасқан.
Ұлы Жүз қырғыз-қайсақтары туралы:
- "Хотя до появления русских войск в этой части степи Большая орда и считалась под покровительством России с 1824 года, но китайцы не переставали посылать в Заилийский край свои отряды для сбора ничтожной дани до 1840 году, в который они потерпели горестное и плачевное поражение от здешних чапраштов при урочище Тирен-Узек. Отряд состоял из трех тысяч китайцев и собирая ясак, намеревался пробраться к ташкентскому аксакалу для переговоров. Еще до сих пор китайцы не могут забыть этого поражения и с глубоким негодованием отзываются о всяком кайсаке чапраштинского поколения"
- деп, Шоқан Уәлиханов, Қашқарга барғанда, сол 3 000 қытай жасағынын, қашып кұтылған қалдыктарымен кездесiп, әңгiмелескенi тұралы жазады. Сол 1840 жылы қытайлармен болған соғыста Шапырашты әскерiн Қарасай батырдың, Түркпенінен тарайтын, шөбересi, Дәулет батырдын немерелерi Саурық пен Сұраншы батырлар басқарған.
1853 жылы Сұраншы мен Саурық 300 жасақпен, Тілеуқабыл руын шапқан қоқандықтардын 20 000 әскерiн, казiргi Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Қопа станциясы маңында тас талқан етiп жеңгенін, сол оқиғаларға өзі қатысып, көзімен көрген Сүйінбай ұстазы мен үлкендерден естігенін айтқан, Жамбылдың жырларынан білеміз. Ол Ресейдің Жетісуды жаулап алу саясатына наразылық танытушылардың да алдыңғы қатарында тұрып, орыс әскерлерінің Тойшыбек бекінісіне шабуылына ашық қарсылық білдірді.
Деректерге қарағанда Қарақыстақ өзенінің төменгі сағасында Саурық батырдың бекінісі болған. Бекініс төртбұрышты, қалың қабырғалы болып келген. Қабырғаларының ұзындығы 75 метр, ал ішкі ауданының жалпы көлемі 562 м2 болған.
Саурық батыр ел арасындағы дау-дамайды болдырмауға күш салып, қазақ-қырғыз халықтарының тату көршілік бас қосқан жиындарына белсене атсалысқан. Саурық батыр қырғыздармен соғыс кезінде қаза тапқан. Батырдың ерлігі туралы халық поэмаларында, аңыздар жырланған.
Дереккөздер
- Қазақ совет энциклопедиясы, 11 том
- Валиханов Ч.Ч. Собрание сочинений в 5 томах http://www.eurasica.ru/articles/kazakh/Valihanov_O_kirgiz-kaysakskoy(қолжетпейтін сілтеме)
- http://classic.nlrk.kz/result/ebook_1009/index.html Мұрағатталған 28 маусымның 2016 жылы.
- Мұрағатталған 28 маусымның 2016 жылы.
- http://classic.nlrk.kz/result/ebook_1009/Pages/158.jpg Мұрағатталған 10 сәуірдің 2020 жылы.
- http://www.eurasica.ru/articles/kazakh/Valihanov_O_kirgiz-kaysakskoy(қолжетпейтін сілтеме) orde/
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sauryk Ystambekuly 1814 1854 Қazak batyry Қytaj Қokan Қyrgyz shapkynshylygyna karsy kүresterde kol bastagan Sauryk YstambekulyTugan kүni1814 1814 Қajtys bolgan kүni1854 1854 ҰltyҚazakҚyzmetiBatyrӘkesiYstambek Үjsin Shapyrashty tajpasynyn Emil Eskozha ruynan shykkan Қarasaj batyrdyn 5 urpagy Nemere inisi Suranshy batyrmen birge Zhetisudy Ilege dejin bilegen kokan hany men kyrgyzdyn Orman hanyna karsy zhergilikti halyktan zhasak kuryp kazak zherin Zhetisudy korgagan Ol zhajly halyk arasynda tүrli anyzdar kalyptaskan Ұly Zhүz kyrgyz kajsaktary turaly Hotya do poyavleniya russkih vojsk v etoj chasti stepi Bolshaya orda i schitalas pod pokrovitelstvom Rossii s 1824 goda no kitajcy ne perestavali posylat v Zailijskij kraj svoi otryady dlya sbora nichtozhnoj dani do 1840 godu v kotoryj oni poterpeli gorestnoe i plachevnoe porazhenie ot zdeshnih chaprashtov pri urochishe Tiren Uzek Otryad sostoyal iz treh tysyach kitajcev i sobiraya yasak namerevalsya probratsya k tashkentskomu aksakalu dlya peregovorov Eshe do sih por kitajcy ne mogut zabyt etogo porazheniya i s glubokim negodovaniem otzyvayutsya o vsyakom kajsake chaprashtinskogo pokoleniya dep Shokan Uәlihanov Қashkarga barganda sol 3 000 kytaj zhasagynyn kashyp kutylgan kaldyktarymen kezdesip әngimeleskeni turaly zhazady Sol 1840 zhyly kytajlarmen bolgan sogysta Shapyrashty әskerin Қarasaj batyrdyn Tүrkpeninen tarajtyn shoberesi Dәulet batyrdyn nemereleri Sauryk pen Suranshy batyrlar baskargan 1853 zhyly Suranshy men Sauryk 300 zhasakpen Tileukabyl ruyn shapkan kokandyktardyn 20 000 әskerin kazirgi Almaty oblysy Zhambyl audany Қopa stanciyasy manynda tas talkan etip zhengenin sol okigalarga ozi katysyp kozimen korgen Sүjinbaj ustazy men үlkenderden estigenin ajtkan Zhambyldyn zhyrlarynan bilemiz Ol Resejdin Zhetisudy zhaulap alu sayasatyna narazylyk tanytushylardyn da aldyngy katarynda turyp orys әskerlerinin Tojshybek bekinisine shabuylyna ashyk karsylyk bildirdi Derekterge karaganda Қarakystak ozeninin tomengi sagasynda Sauryk batyrdyn bekinisi bolgan Bekinis tortburyshty kalyn kabyrgaly bolyp kelgen Қabyrgalarynyn uzyndygy 75 metr al ishki audanynyn zhalpy kolemi 562 m2 bolgan Sauryk batyr el arasyndagy dau damajdy boldyrmauga kүsh salyp kazak kyrgyz halyktarynyn tatu korshilik bas koskan zhiyndaryna belsene atsalyskan Sauryk batyr kyrgyzdarmen sogys kezinde kaza tapkan Batyrdyn erligi turaly halyk poemalarynda anyzdar zhyrlangan DerekkozderҚazak sovet enciklopediyasy 11 tom Valihanov Ch Ch Sobranie sochinenij v 5 tomah http www eurasica ru articles kazakh Valihanov O kirgiz kaysakskoy kolzhetpejtin silteme http classic nlrk kz result ebook 1009 index html Muragattalgan 28 mausymnyn 2016 zhyly Muragattalgan 28 mausymnyn 2016 zhyly http classic nlrk kz result ebook 1009 Pages 158 jpg Muragattalgan 10 sәuirdin 2020 zhyly http www eurasica ru articles kazakh Valihanov O kirgiz kaysakskoy kolzhetpejtin silteme orde Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz