Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сапарғали Омарбекұлы (15 қаңтар 1927, Қызылорда қаласы – 10 қаңтар 2003, Алматы қаласы) – ғылымының докторы (1988).
Оқу жолы
ҚазМУ-ды (1956, қазіргі ҚазҰУ) және Қазақстан Ғылым Академиясының аспирантурасын (1959) бітірген.
Жұмыс жолы
Қазақстан Ғылым Академиясы «Хабаршысы» () мен «Хабарларының» () жауапты хатшысы, Қазақстан Ғылым Академиясының қазіргі Тіл білімі институтында ғылыми қызметкер (), ғалым-хатшы (), кіші (), аға (), жетекші (), бас () ғылыми қызметкер, «Қайнар» университетінің профессор () қызметтерін атқарған.
Қызметінің негізгі кезеңдер:
- 1943-45 ж. - Албарбөгет ауыл кеңесінің хатшысы, “Амангелді” колхозының көмекші есепшісі.
- 1945-46 ж. - Қарақоға бастауыш мектебінің мұғалімі.
- 1946-48 ж. - Меңдіғара қазақ педучилищесінің оқытушысы( Қостанай обл., Меңдіғара ауданы).
- 1948-50 ж. - Ақсуат жетіжылдық мектебінің оқу ісін меңгеруші( Қостанай обл., Торғай ауданы).
- 1950-51 ж. - Киров атындағы жетіжылдық мектептің оқытушысы( Алматы обл., Еңбекшіқазақ ауданы).
- 1956 ж. - Жаңашар орта мектебінің оқу ісін меңгеруші.
- 1959-61 ж. - Қазақ ССР Ғылым Академиясы Хабаршы журналының ғылым хатшысы.
- 1961-63 ж. - Қазақ ССР ҒА Тіл білімі институтының ғылыми қызметкері.
- 1963-67 ж. - Қазақ ССР ҒА Тіл білімі институтының ғалым-хатшысы.
- 1967-72 ж. - Қазақ ССР ҒА Тіл білімі институтының кіші ғылыми қызметкері.
- 1972-89 ж. - Қазақ ССР ҒА Тіл білімі институтының аға ғылыми қызметкері.
- 1989-91 ж. Қазақ ССР ҒА Тіл білімі институтының жетекші ғылыми қызметкері.
- 1991-2003 ж. ҚР ҒА Тіл білімі институтының бас ғылыми қызметкері.
- 1999-2003 ж. - Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі Қайнар университетінің профессоры.
- 2000-03 ж. - Қырғыз Ұлттық ғылым академиясы Тіл білімі институты докторлық диссертация қорғау кеңесінің мүшесі.
Ғылыми еңбектері
- 1988 ж. «Қазақ диалектілерінің консонантизмін ареалдық тұрғыда тектес тілдермен салыстыра зерттеу» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғаған.
- Оның ғылыми еңбектері негізінен қазақ тілін салыстырмалы тарихи және лингвистикалық география тұрғысынан зерттеу мәселесіне арналған.
- 230-дан астам ғылыми жарияланымның, оның ішінде 4 монографияның авторы.
- 1960 ж. “Мангышлакский говор казахского языка”(Қазақ тілінің Маңғыстау говоры) деген тақырыпта кандидаттық диссертация қорғады.
- 1965 ж. “Қазақтың ауызекі тіліндегі жергілікті ерекшеліктер” атты монографиясы жарық көрді.
- 1978 ж. “Халықтық тіліміздегі тектес тілдермен ортақ құбылыстар” атты монографиясы жарық көрді.
- 1979, 1990 ж. Нүкісте өткен Бүкілодақтық түркі тілдерінің аймақтық конференцияларында баяндама жасады.
- 1980 ж. Ташкентте өткен III Бүкілодақтық түркология конференциясында “Ареальная характеристика фонетических параллелей в казахских говорах” деген тақырыпта баяндама жасады.
- 1982 ж. Уфада өткен Түркі тілдері диалектологиясының IX конференциясында “Ареал начальных звонких в казахских говорах контактных зон” деген тақырыпта баяндама жасады.
- 1992 ж. “География фонетических различий казахской речи” атты монографиясы жарық көрді.
Шығармалары
- Қазақтың ауызекі тіліндегі жергілікті ерекшеліктер. А., 1965;
- Қазақ тілінің диалектологиялык сөздігі. А., 1969 (құрастырушылардың бірі);
- Қазақ тілінің грамматикасы. Морфология. А., 1969 (авторлардың бірі);
- Халықтык, тіліміздегі тектес тіпдер мен ортақ құбылыстар. А., 1978;
- Ауызекі тіліміздің дыбыс жуйесі. А., 1985 (авторлардың бірі);
- География фонетичес- ких различий казахской речи. А., 1992;
- Қазақ тілінің диалектологиялық сөздігі. 1-кітап, 1996 (құрастырушылардың бірі).
Марапаттары
- 1947 ж. - “1941- 1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы еңбектегі ерлігі үшін” медалімен марапатталды.
- 1985 ж. “Ұлы Отан соғысының 40 жылдық” медалімен марапатталды.
- 1990 ж. “Еңбек ардагері” медалімен марапатталды.
- 1995 ж. “Ұлы Отан соғысының 50 жылдық” медалімен марапатталды.
- 1995-96 ж. - Көрнекті ғалымдарға арналған Қазақстан Республикасы мемлекеттік стипендиясының иегері.
- 1999 ж. - Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясы Ғылым қоры грантының иегері “Қазақ тілінің кіші лингвистикалық атласы” (О. Нақысбековпен бірге).
- 2000 ж. “Соғыс ардагері” белгісімен марапатталды.
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sapargali Omarbekuly 15 kantar 1927 Қyzylorda kalasy 10 kantar 2003 Almaty kalasy gylymynyn doktory 1988 Oku zholyҚazMU dy 1956 kazirgi ҚazҰU zhәne Қazakstan Ғylym Akademiyasynyn aspiranturasyn 1959 bitirgen Zhumys zholyҚazakstan Ғylym Akademiyasy Habarshysy men Habarlarynyn zhauapty hatshysy Қazakstan Ғylym Akademiyasynyn kazirgi Til bilimi institutynda gylymi kyzmetker galym hatshy kishi aga zhetekshi bas gylymi kyzmetker Қajnar universitetinin professor kyzmetterin atkargan Қyzmetinin negizgi kezender 1943 45 zh Albarboget auyl kenesinin hatshysy Amangeldi kolhozynyn komekshi esepshisi 1945 46 zh Қarakoga bastauysh mektebinin mugalimi 1946 48 zh Mendigara kazak peduchilishesinin okytushysy Қostanaj obl Mendigara audany 1948 50 zh Aksuat zhetizhyldyk mektebinin oku isin mengerushi Қostanaj obl Torgaj audany 1950 51 zh Kirov atyndagy zhetizhyldyk mekteptin okytushysy Almaty obl Enbekshikazak audany 1956 zh Zhanashar orta mektebinin oku isin mengerushi 1959 61 zh Қazak SSR Ғylym Akademiyasy Habarshy zhurnalynyn gylym hatshysy 1961 63 zh Қazak SSR ҒA Til bilimi institutynyn gylymi kyzmetkeri 1963 67 zh Қazak SSR ҒA Til bilimi institutynyn galym hatshysy 1967 72 zh Қazak SSR ҒA Til bilimi institutynyn kishi gylymi kyzmetkeri 1972 89 zh Қazak SSR ҒA Til bilimi institutynyn aga gylymi kyzmetkeri 1989 91 zh Қazak SSR ҒA Til bilimi institutynyn zhetekshi gylymi kyzmetkeri 1991 2003 zh ҚR ҒA Til bilimi institutynyn bas gylymi kyzmetkeri 1999 2003 zh Қazakstan Respublikasy Bilim zhәne Ғylym ministrligi Қajnar universitetinin professory 2000 03 zh Қyrgyz Ұlttyk gylym akademiyasy Til bilimi instituty doktorlyk dissertaciya korgau kenesinin mүshesi Ғylymi enbekteri1988 zh Қazak dialektilerinin konsonantizmin arealdyk turgyda tektes tildermen salystyra zertteu degen takyrypta doktorlyk dissertaciya korgagan Onyn gylymi enbekteri negizinen kazak tilin salystyrmaly tarihi zhәne lingvistikalyk geografiya turgysynan zertteu mәselesine arnalgan 230 dan astam gylymi zhariyalanymnyn onyn ishinde 4 monografiyanyn avtory 1960 zh Mangyshlakskij govor kazahskogo yazyka Қazak tilinin Mangystau govory degen takyrypta kandidattyk dissertaciya korgady 1965 zh Қazaktyn auyzeki tilindegi zhergilikti erekshelikter atty monografiyasy zharyk kordi 1978 zh Halyktyk tilimizdegi tektes tildermen ortak kubylystar atty monografiyasy zharyk kordi 1979 1990 zh Nүkiste otken Bүkilodaktyk tүrki tilderinin ajmaktyk konferenciyalarynda bayandama zhasady 1980 zh Tashkentte otken III Bүkilodaktyk tүrkologiya konferenciyasynda Arealnaya harakteristika foneticheskih parallelej v kazahskih govorah degen takyrypta bayandama zhasady 1982 zh Ufada otken Tүrki tilderi dialektologiyasynyn IX konferenciyasynda Areal nachalnyh zvonkih v kazahskih govorah kontaktnyh zon degen takyrypta bayandama zhasady 1992 zh Geografiya foneticheskih razlichij kazahskoj rechi atty monografiyasy zharyk kordi ShygarmalaryҚazaktyn auyzeki tilindegi zhergilikti erekshelikter A 1965 Қazak tilinin dialektologiyalyk sozdigi A 1969 kurastyrushylardyn biri Қazak tilinin grammatikasy Morfologiya A 1969 avtorlardyn biri Halyktyk tilimizdegi tektes tipder men ortak kubylystar A 1978 Auyzeki tilimizdin dybys zhujesi A 1985 avtorlardyn biri Geografiya fonetiches kih razlichij kazahskoj rechi A 1992 Қazak tilinin dialektologiyalyk sozdigi 1 kitap 1996 kurastyrushylardyn biri Marapattary1947 zh 1941 1945 zhzh Ұly Otan sogysyndagy enbektegi erligi үshin medalimen marapattaldy 1985 zh Ұly Otan sogysynyn 40 zhyldyk medalimen marapattaldy 1990 zh Enbek ardageri medalimen marapattaldy 1995 zh Ұly Otan sogysynyn 50 zhyldyk medalimen marapattaldy 1995 96 zh Kornekti galymdarga arnalgan Қazakstan Respublikasy memlekettik stipendiyasynyn iegeri 1999 zh Қazakstan Respublikasy Ұlttyk gylym akademiyasy Ғylym kory grantynyn iegeri Қazak tilinin kishi lingvistikalyk atlasy O Nakysbekovpen birge 2000 zh Sogys ardageri belgisimen marapattaldy Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Қazak tili Enciklopediya Almaty Қazakstan Respublikasy Bilim mәdeniet zhәne densaulyk saktau ministrligi Қazakstan damu instituty 1998 zhyl 509 bet ISBN 5 7667 2616 3 Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet