Самани Әулеті — Самани мемлекетінде билік еткен парсы әулеті (819 — 999).
{{{атауы}}} | ||||
| ||||
---|---|---|---|---|
Арғы аталары Саман Худат, Балх маңындағы (Солт. Ауғанстан) Саман елді мекенінен. Араб үстемдігіне қарсы Рафи ибн Лейстің көтерілісін (806 — 10) басуда көрсеткен көмегі үшін Саманның мен 819 ж. Мауераннахрдың ең маңызды қалалары мен уәлаяттарына басқарушы болып тағайындалды. Халиф Мамун Саманның немересі Нұхқа Самарқанды, Ахмедке Ферғананы, Яхьяға Шаш пен Усрушананы берді. Олар алғашқы кезде Хорасан басқарушылары Тахир әулетінің вассалы болды. 873 ж. Тахир құлағаннан кейін, Самани Әулеті толық дербестікке ұмтылды. 875 ж. Насыр І Самани Мауераннахрды толық бағындырды. 900 ж. оның мұрагері Исмаил Самани (892 ж.) және басқа да Самани Әулеті өкілдері Хорасан әмірі Әмір ибн Лейс Сафари әскерлерін талқандап, Хорасанды, Солт.-шығыс Иранды бағындырды. Мемлекеттің астанасы Бұхар қ., бұдан басқа экон. маңызды орт-тар: Самарқанд, Нишапур, Мерв, Үргеніш, Герат, Балх, Ғазни қ-лары болды. Самани Әулеті билеген тұста Орт. Азияның Хазариямен, Иранмен, бұлғарлармен, Қытай және сауда байланыстары дамыды. Қалаларда медреселер, мешіттер, түрлі ғимараттар салынды. Бұхара өзінің ең бай кітапханасымен аты шықты. 997 — 99 ж. Бұхарды түріктердің басып алуына байланысты Мансұр ІІ-нің тұсында Самани Әулеті билік жүргізуді доғарды
Тағы қараңыз
Суреттер
![]() |
Дереккөздер
- Әдеб.: Гафуров Б.Г., Таджики. Древнейшая и средневековая история, М., 1972.
- Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Samani Әuleti Samani memleketinde bilik etken parsy әuleti 819 999 atauy Argy atalary Saman Hudat Balh manyndagy Solt Auganstan Saman eldi mekeninen Arab үstemdigine karsy Rafi ibn Lejstin koterilisin 806 10 basuda korsetken komegi үshin Samannyn men 819 zh Mauerannahrdyn en manyzdy kalalary men uәlayattaryna baskarushy bolyp tagajyndaldy Halif Mamun Samannyn nemeresi Nuhka Samarkandy Ahmedke Ferganany Yahyaga Shash pen Usrushanany berdi Olar algashky kezde Horasan baskarushylary Tahir әuletinin vassaly boldy 873 zh Tahir kulagannan kejin Samani Әuleti tolyk derbestikke umtyldy 875 zh Nasyr I Samani Mauerannahrdy tolyk bagyndyrdy 900 zh onyn murageri Ismail Samani 892 zh zhәne baska da Samani Әuleti okilderi Horasan әmiri Әmir ibn Lejs Safari әskerlerin talkandap Horasandy Solt shygys Irandy bagyndyrdy Memlekettin astanasy Buhar k budan baska ekon manyzdy ort tar Samarkand Nishapur Merv Үrgenish Gerat Balh Ғazni k lary boldy Samani Әuleti bilegen tusta Ort Aziyanyn Hazariyamen Iranmen bulgarlarmen Қytaj zhәne sauda bajlanystary damydy Қalalarda medreseler meshitter tүrli gimarattar salyndy Buhara ozinin en baj kitaphanasymen aty shykty 997 99 zh Buhardy tүrikterdin basyp aluyna bajlanysty Mansur II nin tusynda Samani Әuleti bilik zhүrgizudi dogardyTagy karanyzIsmail Ibn Ahmed SamaniSuretterIsmail Samani shynyDerekkozderӘdeb Gafurov B G Tadzhiki Drevnejshaya i srednevekovaya istoriya M 1972 Қazak Enciklopediyasy 7 tom