Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ричард Бёртон (ағылш. Richard Burton, толық аты — Ричард Уолтер Дженкинс; 1925 ж. 10 қараша, Понтридифен — 1984 ж. 5 тамыз, Селиньи) — британдық актёр, «Оскар» сыйлығының жеті мəрте номинанты, сонымен қатар, «Алтын глобус», «Грэмми», «Тони» жəне «BAFTA» сыйлықтарының иегері. Танымалдылығының шыңында, 1960 жылдары Бёртон Голливудтағы ең жоғарғы төлемақы алатын актёрлердің бірі болып есептелетін. Жалпы халық арасында актёр есімі екінші жұбайы Элизабет Тейлормен қатар айтылады, себебі кезінде екеуінің арасындағы қарым-қатынас газеттердің бірінші бетінен түспейтін болған.
| Ричард Бёртон | |
| ағылш. Richard Burton | |
 Плащаница фильміндегі Ричард Бертон, 1953 | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Туған кездегі есімі | Ричард Уолтер Дженкинс |
| Туған күні | |
| Туған жері | Уэльс, Понтридифен |
| Қайтыс болған күні | 5 қыркүйек 1984 (58 жас) |
| Қайтыс болған жері | Швейцария, Селиньи |
| Азаматтығы | |
| Мамандығы | |
| Белсенді жылдары | |
| Марапаттары | Британ империясының ордені |
| IMDb | |
| richardburton.com | |
2002 жылы Би-Би-Си хабар таратушы компаниясы өткізген сауалнама нəтижесінде тарихтағы ұлы британдықтардың бірі болып танылды.
Өмірбаяны
Понтридифен (қазіргі кезде Нит — Порт-Толбот графтығы) ауылында дүниеге келген. Қарапайым шахтёрдың отбасындағы он үш баланың он екіншісі болған Бёртон Голливудта керемет табысқа жетіп, 1960 жылдары əлемдегі жоғары ақы төленетін актёр атанды.
Бёртонды рөлдерді таңдау кезіндегі талғамсыздығы үшін жиі жазғыратын болған. Сыншылардың міншіл көзқарасының нəтижесінде олар оның үздік актёрлік жұмыстарын көре алмады.
«Оскар» сыйлығына жеті рет ұсынылды (6 рет— үздік ер адам рөлі үшін, 1 рет — екінші реттік үздік ер адам рөлі үшін), бірақ жеңе алмады. Голливудта бұл жағдай қарсылық туғызды, нəтижесінде, 1970 жылы «Оскар» сыйлығын алған Джон Уэйн оны Бёртонға бергендей сыңай танытып, «Бұл негізі сенің статуэткаң» деп, өз наразылығын көрсеткен болатын.
Өмірінің соңғы жылдарында көптеген аурулардан азап шегіп, ұзақ уақыт алкогольге деген құмарлықтан емделіп, бала кезінде-ақ пайда болған никотинге тəуелділікті жеңе алмады. Бұның барлығы 58 жастағы Бёртонның Женеваның Селиния ауданындағы үйінде миына қан құйылуынан қайтыс болуына алып келді. Осыдан төрт күннен кейін қызыл костюмде жəне сүйікті поэты Дилан Томастың шығармалар жинағымен бірге жерленді.
Жеке өмірі
Бёртон бес рет үйленген, соның ішінде екі рет жұлдыз Элизабет Тейлордың жұбайы болып (1964—1974, 1975—1976), онымен бірге 11 фильмге түскен. Арасындағы ең ерекше фильм - тарихи шытырман оқиғалы «Клеопатра» (1963). Бұдан бөлек, актёрдің төмендегі жұбайлары болған:
- актриса Сибил Уильямс (1949—1963; екі қыздары бар — Кейт пен Джессика);
- модель Сьюзан Хант (1976—1982)
- бет əрлеуші Салли Хэй (1983—өмірінің соңына дейін).
Жастық шағында, Сибил Уильямсқа үйленгеніне қарамастан, актер оның көзіне шөп салады, онымен бірге «Ашуланғанда артыңа қара» жəне «Суықтан келген тыңшы» фильмдеріне түседі. Бёртонның өлімінен кейін Блум оны өмірінің ұлы махаббаты деп атаған болатын.
Таңдаулы фильмографиясы
| Жылы | Қазақша атауы | Түпнұсқалық атауы | Рөлі | 1953 | Шөл тышқандары | The Desert Rats | капитан «Тэмми» МакРобертс |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1953 | Плащаница | The Robe | Марцелл Галлион | ||||
| 1956 | Ұлы Александр | Alexander the Great | Ұлы Александр | ||||
| 1959 | Ашумен артыңа қара | Look Back in Anger | Джимми Портер | ||||
| 1962 | Ең ұзақ күн | The Longest Day | Би-Би-Си офицері, Дэвид Кэмпбелл | ||||
| 1963 | Клеопатра | Cleopatra | Марк Антоний | ||||
| 1963 | Өте маңызды азаматтар | The V.I.P.s | Пол Андрос | ||||
| 1964 | Бекет | Backet | Томас Бекет | ||||
| 1964 | Игуана түні | The Night Of The Iguana | Т. Лоуренс Шеннон | ||||
| 1964 | Гамлет | Hamlet | Гамлет | ||||
| 1965 | Суықтан келген тыңшы | The Spy Who Came in from the Cold | Алек Лимас | ||||
| 1965 | Не жаңалық, мысығым? | What's New Pussycat | ер адам | ||||
| 1966 | Вирджиния Вулфтан кім қорқады? | Who’s Afraid of Virginia Woolf? | Джордж | ||||
| 1967 | Адуын әйелді жуасыту | The Taming of The Shrew | Петруччо | ||||
| 1967 | Комедианттар | The Comedians | Браун | ||||
| 1968 | Бум! | Boom! | Крис Фландерс | ||||
| 1968 | Бүркіттер ғана ұша алатын жер | Where Eagles Dare | майор Джон Смит | ||||
| 1968 | Тәтті құмар | Candy | Макфисто | ||||
| 1969 | Мың күндік Анна | Anne of the Thousand Days | Генрих VIII | ||||
| 1972 | Көк сақал | Bluebeard | барон Курт фон Зеппер | ||||
| 1972 | Троцкийдің өлімі | The Assassination Of Trotsky | Лев Троцкий | ||||
| 1973 | Сутьеска | Sutjeska | Иосип Броз Тито | ||||
| 1973 | Римдегі өлтіру | Massacre In Rome | полковник Герберт Каплер | ||||
| 1974 | Саяхат | Il viaggio | Чезаре Брагги | ||||
| 1977 | Шайтанды қуушы | Exorcist II: The Heretic | Филип Ламонт | ||||
| 1977 | Эквус | Equus | Мартин Дайсарт | ||||
| 1978 | Жабайы қаздар | The Wild Geese | полковник Аллен Фолкнер | ||||
| 1978 | Күнәларды жіберу | Absolution | Годдар | ||||
| 1978 | Медузаның тиюі | The Medusa Touch | Джон Морлар | ||||
| 1979 | Темір крест | Breakthrough | сержант Рольф Штайнер | ||||
| 1984 | 1984 | 1984 | О’Брайен |
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Richard Byorton agylsh Richard Burton tolyk aty Richard Uolter Dzhenkins 1925 zh 10 karasha Pontridifen 1984 zh 5 tamyz Selini britandyk aktyor Oskar syjlygynyn zheti merte nominanty sonymen katar Altyn globus Gremmi Toni zhene BAFTA syjlyktarynyn iegeri Tanymaldylygynyn shynynda 1960 zhyldary Byorton Gollivudtagy en zhogargy tolemaky alatyn aktyorlerdin biri bolyp esepteletin Zhalpy halyk arasynda aktyor esimi ekinshi zhubajy Elizabet Tejlormen katar ajtylady sebebi kezinde ekeuinin arasyndagy karym katynas gazetterdin birinshi betinen tүspejtin bolgan Richard Byortonagylsh Richard BurtonPlashanica filmindegi Richard Berton 1953Zhalpy maglumatTugan kezdegi esimiRichard Uolter DzhenkinsTugan kүni10 karasha 1925 1925 11 10 Tugan zheriUels PontridifenҚajtys bolgan kүni5 kyrkүjek 1984 1984 09 05 58 zhas Қajtys bolgan zheriShvejcariya SeliniAzamattygy ҰlybritaniyaMamandygyakterBelsendi zhyldary1944 1984MarapattaryBritan imperiyasynyn ordeniIMDbID 0000009richardburton com 2002 zhyly Bi Bi Si habar taratushy kompaniyasy otkizgen saualnama netizhesinde tarihtagy uly britandyktardyn biri bolyp tanyldy ӨmirbayanyPontridifen kazirgi kezde Nit Port Tolbot graftygy auylynda dүniege kelgen Қarapajym shahtyordyn otbasyndagy on үsh balanyn on ekinshisi bolgan Byorton Gollivudta keremet tabyska zhetip 1960 zhyldary elemdegi zhogary aky tolenetin aktyor atandy Byortondy rolderdi tandau kezindegi talgamsyzdygy үshin zhii zhazgyratyn bolgan Synshylardyn minshil kozkarasynyn netizhesinde olar onyn үzdik aktyorlik zhumystaryn kore almady Oskar syjlygyna zheti ret usynyldy 6 ret үzdik er adam roli үshin 1 ret ekinshi rettik үzdik er adam roli үshin birak zhene almady Gollivudta bul zhagdaj karsylyk tugyzdy netizhesinde 1970 zhyly Oskar syjlygyn algan Dzhon Uejn ony Byortonga bergendej synaj tanytyp Bul negizi senin statuetkan dep oz narazylygyn korsetken bolatyn Өmirinin songy zhyldarynda koptegen aurulardan azap shegip uzak uakyt alkogolge degen kumarlyktan emdelip bala kezinde ak pajda bolgan nikotinge teueldilikti zhene almady Bunyn barlygy 58 zhastagy Byortonnyn Zhenevanyn Seliniya audanyndagy үjinde miyna kan kujyluynan kajtys boluyna alyp keldi Osydan tort kүnnen kejin kyzyl kostyumde zhene sүjikti poety Dilan Tomastyn shygarmalar zhinagymen birge zherlendi Zheke omiriByorton bes ret үjlengen sonyn ishinde eki ret zhuldyz Elizabet Tejlordyn zhubajy bolyp 1964 1974 1975 1976 onymen birge 11 filmge tүsken Arasyndagy en erekshe film tarihi shytyrman okigaly Kleopatra 1963 Budan bolek aktyordin tomendegi zhubajlary bolgan aktrisa Sibil Uilyams 1949 1963 eki kyzdary bar Kejt pen Dzhessika model Syuzan Hant 1976 1982 bet erleushi Salli Hej 1983 omirinin sonyna dejin Zhastyk shagynda Sibil Uilyamska үjlengenine karamastan akter onyn kozine shop salady onymen birge Ashulanganda artyna kara zhene Suyktan kelgen tynshy filmderine tүsedi Byortonnyn oliminen kejin Blum ony omirinin uly mahabbaty dep atagan bolatyn Tandauly filmografiyasyZhyly Қazaksha atauy Tүpnuskalyk atauy Roli 1953 Shol tyshkandary The Desert Rats kapitan Temmi MakRoberts1953 Plashanica The Robe Marcell Gallion1956 Ұly Aleksandr Alexander the Great Ұly Aleksandr1959 Ashumen artyna kara Look Back in Anger Dzhimmi Porter1962 En uzak kүn The Longest Day Bi Bi Si oficeri Devid Kempbell1963 Kleopatra Cleopatra Mark Antonij1963 Өte manyzdy azamattar The V I P s Pol Andros1964 Beket Backet Tomas Beket 1964 Iguana tүni The Night Of The Iguana T Lourens Shennon1964 Gamlet Hamlet Gamlet1965 Suyktan kelgen tynshy The Spy Who Came in from the Cold Alek Limas1965 Ne zhanalyk mysygym What s New Pussycat er adam1966 Virdzhiniya Vulftan kim korkady Who s Afraid of Virginia Woolf Dzhordzh1967 Aduyn әjeldi zhuasytu The Taming of The Shrew Petruchcho1967 Komedianttar The Comedians Braun1968 Bum Boom Kris Flanders1968 Bүrkitter gana usha alatyn zher Where Eagles Dare major Dzhon Smit1968 Tәtti kumar Candy Makfisto1969 Myn kүndik Anna Anne of the Thousand Days Genrih VIII1972 Kok sakal Bluebeard baron Kurt fon Zepper1972 Trockijdin olimi The Assassination Of Trotsky Lev Trockij1973 Suteska Sutjeska Iosip Broz Tito1973 Rimdegi oltiru Massacre In Rome polkovnik Gerbert Kapler1974 Sayahat Il viaggio Chezare Braggi1977 Shajtandy kuushy Exorcist II The Heretic Filip Lamont1977 Ekvus Equus Martin Dajsart1978 Zhabajy kazdar The Wild Geese polkovnik Allen Folkner1978 Kүnәlardy zhiberu Absolution Goddar1978 Meduzanyn tiyui The Medusa Touch Dzhon Morlar1979 Temir krest Breakthrough serzhant Rolf Shtajner1984 1984 1984 O BrajenDerekkozder