Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Персеполис — солтүстігінен 60 шақырым жердегі Марвдашт аймағында Рахмат тауының етегінде орналасқан ұлы туындыларының бірі. Бұл ескерткіш б.з.д. 5 ғасырда осы аймақта өмір сүрген халық өнерінің салтанатын еске салады. Бүгінде "Тахт-е Жәмшид" (Персеполис) деп аталатын бұл кешен көптеген ғимараттардан тұрады. Оның әрбір ғимараты белгілі бір іске арналған. Әртүрлі ғимараттар мен көпбағанды залдардың салынуы бұл жердің Ахеменидтер кезінде императорлық істер атқарылатын астана болғандығын және әртүрлі елдерден келген құрметті қонақтарды қабылдауға арналғандығын көрсетеді.
| Persepolis* | |
|---|---|
 | |
| Type | Cultural |
| i, iii, vi | |
| Reference | 114 |
| Region** | |
| Inscription history | |
| Inscription | 1979 (3rd ) |
| * Name as inscribed on World Heritage List. ** Region as classified by UNESCO. | |
Персеполистің жалпы ауданы 125000 шаршы метр. Ол Марвдашт алқабынан 8-18 метр биік платформаның үстіне салынған. Ол әртүрлі бөлімдерден, атап айтқанда, ресми сарайлар, арнайы кішкене үйлер, шах қазынасының сарайы мен қорғаныс бекіністерінен тұрады. Персеполиске кіре беріс жол ұзындығы шамамен 450 метр, ені 300 метрді құрайтын тас жазықтықтың үстін басып өтеді. Бұл жол жалпақ та қысқа 111 баспалдақтан тұрады.
Тарихи деректер бойынша, Персеполис Ахеменид патшасы Дарийдің мекендейтін жері болған. Персеполистің үлкен сарайларын салу б.з.д. 512 жылы Дарий I кезінде басталды және олардың құрылысы 150 жылға созылды. Грек императоры Александр Македонский б.з.д. 331 жылы өзінің Иранға шабуылы кезінде ирандық өркениетті жек көргендіктен Персеполисті тұтастай өртеп жіберді. Сөйтіп Персеполистен тек тастан жасалған бағандардан басқа ештеңе қалмады. Кірпіштен жасалған қабырғалардың барлығы қирап қалды. Осыған қарамастан, бұл тарихи ескерткіштің бізге жеткен қалдықтары ирандық сәулетшілер өнерінің таңғажайып асқақтығын көрсетеді. Ғимараттар көлемінің үлкендігі, бағандардың таңқаларлық биіктігі, тас бетіне салынған бедерлер мен басқа безендірулер Персеполис кешенін көруге келгендердің таңданысын тудырады. Американдық тарихшы Вилл Дурант өзінің "Шығыс жерлері - өркениеттің бесігі" атты кітабында: "Ежелгі заманның ең салтанатты ескерткіші Персеполистің тас баспалдақтары мен бағандары болып табылады. Әлемнің сәулет тарихында бұған ұқсас ескерткіш жоқ",-деп жазды.
Персеполистің өне бойында өте әдемі бедерлер салынған. Бұл кешен 2500 жыл бұрынғы Ахеменидтік патшалар мен халық арасындағы байланыс, сол замандағы ой-пікір мен дүниетанымды көрсетеді. Персеполисте салынған суреттердің арасында үнемі жасыл екі ағаш – сауырағаш (қарағайдың бір түрі) мен пальма көрінеді. Бұл Иран жеріндегі үнемі жасыл абадтандырылған бақтардың болғандығын көрсетеді. Осы кешеннің шығысында үш Ахеменид патшасына тиесілі кесене тауды ойып жасалған. Осы ескерткіштердің барлығында тасқа ойылып жазылған жазбалар үш тілде – ежелгі парсы, вавилон және элам тілдерінде жазылған. Бұл жазбаларда ғимараттардың салыну тарихы мен басқа да мазмұндағы сөздер жазылған. Персеполис кешені 1979 жылдан бастап Иранның ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра қорына тіркелген ескерткіші болып табылады.
Әлемдік мұраға қосылған "Пасаргад" кешені Ахеменидтер заманынан қалған ежелгі ескерткіштердің бірі болып табылады. Ол Фарс облысында Персеполистің солтүстігінен 70 шақырым жерде орналасқан. Бұл кешенде бірнеше сарай, екі вилла, шах бағындағы фонтандар мен Телтахт қорғаныс бекіністері, Мұзаффари керуен сарайы, Ахеменидтер патшалары Куруш пен Камбоджидің кесенесі мен Бұлағи қасиетті сайы орналасқан. Пасаргад кешені 1383 жылы (2004 жылы) ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра қорына енгізілді. Ежелгі қала Пасаргад Ахеменидтердің Фарс облысы Пелвар өзенінің алқабында орналасқан алғашқы астанасы болды. Бұл қала ұлы Куруш II патшаның бұйрығымен б.з.д. 6 ғасырда салынған. Қаланың негізгі бөлігінің ауданы 160 гектар жерді алып жатыр. Пасаргад кешенінің ең маңызды ескерткіші - Куруш кесенесі. Бұл кесене шамамен б.з.д. 540-530 жылдары ақ түсті әк тастан салынған.
Кесене салтанатты бақтың ортасында үлкен тастардан салынған. Бұл кесенені салуға пайдаланған кейбір тастардың ұзындығы 7 метрге дейін барады.
Сыртқы сілтемелер
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Persepolis |
- Persepolis at the Ancient History Encyclopedia with timeline, illustrations, and books
- Persepolis Photographs Мұрағатталған 5 ақпанның 2007 жылы. and Introduction to the Persian Expedition Мұрағатталған 15 мамырдың 2011 жылы., of the .
- Location
Тағы қараңыз
- Curtis, J. and Tallis, N. (eds). (2005). Forgotten Empire: The World of Ancient Persia. University of California Press. ISBN 0-520-24731-0.
- Wilber, Donald Newton. (1989). Persepolis: The Archaeology of Parsa, Seat of the Persian Kings. Darwin Press. Revised edition ISBN 0-87850-062-6.
Координаттар: 29°56′04″ с. е. 52°53′29″ ш. б. / 29.93444° с. е. 52.89139° ш. б. (G) (O) (Я)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Persepolis soltүstiginen 60 shakyrym zherdegi Marvdasht ajmagynda Rahmat tauynyn eteginde ornalaskan uly tuyndylarynyn biri Bul eskertkish b z d 5 gasyrda osy ajmakta omir sүrgen halyk onerinin saltanatyn eske salady Bүginde Taht e Zhәmshid Persepolis dep atalatyn bul keshen koptegen gimarattardan turady Onyn әrbir gimaraty belgili bir iske arnalgan Әrtүrli gimarattar men kopbagandy zaldardyn salynuy bul zherdin Ahemenidter kezinde imperatorlyk ister atkarylatyn astana bolgandygyn zhәne әrtүrli elderden kelgen kurmetti konaktardy kabyldauga arnalgandygyn korsetedi Persepolis Type Culturali iii viReference 114Region Inscription historyInscription 1979 3rd Name as inscribed on World Heritage List Region as classified by UNESCO Persepolis zhospary Persepolistin zhalpy audany 125000 sharshy metr Ol Marvdasht alkabynan 8 18 metr biik platformanyn үstine salyngan Ol әrtүrli bolimderden atap ajtkanda resmi sarajlar arnajy kishkene үjler shah kazynasynyn sarajy men korganys bekinisterinen turady Persepoliske kire beris zhol uzyndygy shamamen 450 metr eni 300 metrdi kurajtyn tas zhazyktyktyn үstin basyp otedi Bul zhol zhalpak ta kyska 111 baspaldaktan turady Persepolis on zhagy 19 gasyrdagy Flandin men Ksote kajta kalpyna keltirgen Persepolis sol zhagy Tarihi derekter bojynsha Persepolis Ahemenid patshasy Darijdin mekendejtin zheri bolgan Persepolistin үlken sarajlaryn salu b z d 512 zhyly Darij I kezinde bastaldy zhәne olardyn kurylysy 150 zhylga sozyldy Grek imperatory Aleksandr Makedonskij b z d 331 zhyly ozinin Iranga shabuyly kezinde irandyk orkenietti zhek korgendikten Persepolisti tutastaj ortep zhiberdi Sojtip Persepolisten tek tastan zhasalgan bagandardan baska eshtene kalmady Kirpishten zhasalgan kabyrgalardyn barlygy kirap kaldy Osygan karamastan bul tarihi eskertkishtin bizge zhetken kaldyktary irandyk sәuletshiler onerinin tangazhajyp askaktygyn korsetedi Ғimarattar koleminin үlkendigi bagandardyn tankalarlyk biiktigi tas betine salyngan bederler men baska bezendiruler Persepolis keshenin koruge kelgenderdin tandanysyn tudyrady Amerikandyk tarihshy Vill Durant ozinin Shygys zherleri orkeniettin besigi atty kitabynda Ezhelgi zamannyn en saltanatty eskertkishi Persepolistin tas baspaldaktary men bagandary bolyp tabylady Әlemnin sәulet tarihynda bugan uksas eskertkish zhok dep zhazdy Barsha Ұlttar kakpasy Persepolistin one bojynda ote әdemi bederler salyngan Bul keshen 2500 zhyl buryngy Ahemenidtik patshalar men halyk arasyndagy bajlanys sol zamandagy oj pikir men dүnietanymdy korsetedi Persepoliste salyngan suretterdin arasynda үnemi zhasyl eki agash sauyragash karagajdyn bir tүri men palma korinedi Bul Iran zherindegi үnemi zhasyl abadtandyrylgan baktardyn bolgandygyn korsetedi Osy keshennin shygysynda үsh Ahemenid patshasyna tiesili kesene taudy ojyp zhasalgan Osy eskertkishterdin barlygynda taska ojylyp zhazylgan zhazbalar үsh tilde ezhelgi parsy vavilon zhәne elam tilderinde zhazylgan Bul zhazbalarda gimarattardyn salynu tarihy men baska da mazmundagy sozder zhazylgan Persepolis kesheni 1979 zhyldan bastap Irannyn YuNESKO nyn әlemdik mura koryna tirkelgen eskertkishi bolyp tabylady Әlemdik muraga kosylgan Pasargad kesheni Ahemenidter zamanynan kalgan ezhelgi eskertkishterdin biri bolyp tabylady Ol Fars oblysynda Persepolistin soltүstiginen 70 shakyrym zherde ornalaskan Bul keshende birneshe saraj eki villa shah bagyndagy fontandar men Teltaht korganys bekinisteri Muzaffari keruen sarajy Ahemenidter patshalary Kurush pen Kambodzhidin kesenesi men Bulagi kasietti sajy ornalaskan Pasargad kesheni 1383 zhyly 2004 zhyly YuNESKO nyn әlemdik mura koryna engizildi Ezhelgi kala Pasargad Ahemenidterdin Fars oblysy Pelvar ozeninin alkabynda ornalaskan algashky astanasy boldy Bul kala uly Kurush II patshanyn bujrygymen b z d 6 gasyrda salyngan Қalanyn negizgi boliginin audany 160 gektar zherdi alyp zhatyr Pasargad kesheninin en manyzdy eskertkishi Kurush kesenesi Bul kesene shamamen b z d 540 530 zhyldary ak tүsti әk tastan salyngan Apadana zalyl parsy zhәne Median sarbazdaryLapis lazuli and paste plaque from Persepolis Kesene saltanatty baktyn ortasynda үlken tastardan salyngan Bul keseneni saluga pajdalangan kejbir tastardyn uzyndygy 7 metrge dejin barady Persepolis panoramalyk korinisi Persepolisten panoramalyk korinis Syrtky siltemelerOrtakkorda bugan katysty media sanaty bar PersepolisPersepolis at the Ancient History Encyclopedia with timeline illustrations and books Persepolis Photographs Muragattalgan 5 akpannyn 2007 zhyly and Introduction to the Persian Expedition Muragattalgan 15 mamyrdyn 2011 zhyly of the LocationTagy karanyzCurtis J and Tallis N eds 2005 Forgotten Empire The World of Ancient Persia University of California Press ISBN 0 520 24731 0 Wilber Donald Newton 1989 Persepolis The Archaeology of Parsa Seat of the Persian Kings Darwin Press Revised edition ISBN 0 87850 062 6 Koordinattar 29 56 04 s e 52 53 29 sh b 29 93444 s e 52 89139 sh b 29 93444 52 89139 G O Ya