Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1822 жылы Кіші жүзге байланысты Орынбор генерал-губернаторы П.Эссенн даярлатқан осындай ережені қабылдады. Бұл құжат бойынша да хандық билік жойылды.
Кіші жүздің соңғы ханы Шерғазы Орынборға шақыртылып, 150 сомдық айлықпен сондағы шекаралық комиссияға қызметке қалдырылды.Кіші жүз үшке бөлінді: батыс бөлік — байұлы рулары, орта бөлік — жетіру және әлімұлы бұтағының аз бөлігі; шығыс бөлік — әлімұлы бұтағы, сондай-ақ қыпшақ және арғын тайпалары араласқан бөлік. Әр бөліктің басында патша үкіметі тағайындаған басқарушы сұлтан тұрды. Оның басқарушы аппараты төрағадан, сондай-ақ ықпалды қазақтардан белгіленген кеңесші және заседательдерден құралды. Атқарған міндеті тұрғысынан алғанда, бұлардың бәрі де Орынбор шекаралық комиссиясы шенеуніктеріне теңгерілді. Әрбір басқарушы-сұлтан кеңсесінің жанында офицер басқарған қазақ әскери бөлімі орналасты. Кіші жүздегі ауыл старшынынан бастап басқарушы-сұлтанға дейінгі барлық қызметтегілерді шекаралық комиссияның ұсынысы бойынша Орынбор генерал-губернаторы тағайындады. Сайлау жүйесі болған емес. Патша үкіметі 1822 және 1824 жылдардағы реформалық шараларды өмірге бірден енгізе алған жоқ. Орта жүзде сыртқы округтерді құру 1838 жылы аяқталды. Кіші жүзде басқарушы-сұлтан билігі алғашында тек шекаралық ауылдарға ғана таралды, ал одан шалғай жатқан елге біртіндеп, орыс билігінің нығаюымен бірге жетті. Қазақ халкы сырттан таңылған жаңа билік жүйесіне қарсылық көрсетіп бақты.
Дереккөздер
- Қ19 Қазақстан тарихы: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық / Ә. Төлеубаев, Ж. Қасымбаев, М. Қойгелдиев, т.б. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006. — 232 бет, суретті. ISBN 9965-33-633-4
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
1822 zhyly Kishi zhүzge bajlanysty Orynbor general gubernatory P Essenn dayarlatkan osyndaj erezheni kabyldady Bul kuzhat bojynsha da handyk bilik zhojyldy Kishi zhүzdin songy hany Shergazy Orynborga shakyrtylyp 150 somdyk ajlykpen sondagy shekaralyk komissiyaga kyzmetke kaldyryldy Kishi zhүz үshke bolindi batys bolik bajuly rulary orta bolik zhetiru zhәne әlimuly butagynyn az boligi shygys bolik әlimuly butagy sondaj ak kypshak zhәne argyn tajpalary aralaskan bolik Әr boliktin basynda patsha үkimeti tagajyndagan baskarushy sultan turdy Onyn baskarushy apparaty toragadan sondaj ak ykpaldy kazaktardan belgilengen kenesshi zhәne zasedatelderden kuraldy Atkargan mindeti turgysynan alganda bulardyn bәri de Orynbor shekaralyk komissiyasy sheneunikterine tengerildi Әrbir baskarushy sultan kensesinin zhanynda oficer baskargan kazak әskeri bolimi ornalasty Kishi zhүzdegi auyl starshynynan bastap baskarushy sultanga dejingi barlyk kyzmettegilerdi shekaralyk komissiyanyn usynysy bojynsha Orynbor general gubernatory tagajyndady Sajlau zhүjesi bolgan emes Patsha үkimeti 1822 zhәne 1824 zhyldardagy reformalyk sharalardy omirge birden engize algan zhok Orta zhүzde syrtky okrugterdi kuru 1838 zhyly ayaktaldy Kishi zhүzde baskarushy sultan biligi algashynda tek shekaralyk auyldarga gana taraldy al odan shalgaj zhatkan elge birtindep orys biliginin nygayuymen birge zhetti Қazak halky syrttan tanylgan zhana bilik zhүjesine karsylyk korsetip bakty DerekkozderҚ19 Қazakstan tarihy Zhalpy bilim beretin mekteptin kogamdyk gumanitarlyk bagytyndagy 10 synybyna arnalgan okulyk Ә Toleubaev Zh Қasymbaev M Қojgeldiev t b Almaty Mektep baspasy 2006 232 bet suretti ISBN 9965 33 633 4Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet