Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Орфографиялық сөздік — сөздерді дұрыс (мөлшерлік) жазу сөздігі.
Орфографиялық сөздік (емле сөздік) — тілдегі сөздердің жазылу нормасын көрсететін сөздік. Қазақ тілінің тұңғыш орфографиялық сөздігі қазақ жазуының орыс графикасына көшуіне байланысты қабылданған емле ережелеріне сәйкес 1941 жылы түзілді. М. Балақаев 1948 ж. оқушыларына арналған қысқаша "Емле сөздігін" құрастырды. 1995 ж. мектеп мұғалімдері мен баспа қызметкерлеріне арналған "Қазақ орфографиясы жайында анықтағыш" (Р. Сыздықова) жарыққа шықты. Мектеп оқушыларына арналған орфографиялық сөздік 1960 ж., біршама толық түрі 1972 ж., ал қазақ тілінің үлкен "орфографиялық сөздігі" 1963 ж. жарық көрді. Осы сөздіктің толықтырылып, өңделген 2-басылымы 1978 ж. шықты. Орфографиялық сөздіктердің бұл басылымдарында жеке сөздермен қатар сөз тіркестерінің едәуір толық қамтылды. Қазақ лексикографиясында сөздердің кейбір топтарының жазылуын көрсететін емле сөздіктер де бар. Мысалы, "Біріккен сөздер мен сөз тіркестерінің орфографиялық сөздігі" (Г. Жәркешова). Бұл сөздіктер 1957 ж. ҚазКСР Жоғарғы Кеңесінің Президиумы бекіткен "Қазақ тілі орфографиясының негізгі ережелеріне" сәйкес түзілді. Осы аталған Негізгі ережелерінің жаңа редакциясына (1983) сәйкес ҚР ғылым академиясының Тіл білімі институтының әзірлеуімен "Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі" 1988 ж. жарық көрді.
Әдебиет
- Қазақ тілінің орфографиялык сөздігі. А., 1941;
- Балакаев М., Емле сөздігі. Бастауыш, жеті жылдық орта мектептерге арналған. А., 1948;
- Сыздықова P., Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайынан анықтағыш. А., 1959;
- Сыздықова P., Емле және тыныс белгілері. А., 1996;
- Жәркешова Г., Біріккен сөздер мен сөз тіркестерінің орфографиялық сездігі. А., 1960;
- Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. А., 1963, 1978, 1988;
- Уәлиев Н., Алдашева А., Қазақ орфографиясындағы қиындықтар. А., 1988.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006.ISBN 9965-808-78-3
- Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Orfografiyalyk sozdik sozderdi durys molsherlik zhazu sozdigi Orfografiyalyk sozdik emle sozdik tildegi sozderdin zhazylu normasyn korsetetin sozdik Қazak tilinin tungysh orfografiyalyk sozdigi kazak zhazuynyn orys grafikasyna koshuine bajlanysty kabyldangan emle erezhelerine sәjkes 1941 zhyly tүzildi M Balakaev 1948 zh okushylaryna arnalgan kyskasha Emle sozdigin kurastyrdy 1995 zh mektep mugalimderi men baspa kyzmetkerlerine arnalgan Қazak orfografiyasy zhajynda anyktagysh R Syzdykova zharykka shykty Mektep okushylaryna arnalgan orfografiyalyk sozdik 1960 zh birshama tolyk tүri 1972 zh al kazak tilinin үlken orfografiyalyk sozdigi 1963 zh zharyk kordi Osy sozdiktin tolyktyrylyp ondelgen 2 basylymy 1978 zh shykty Orfografiyalyk sozdikterdin bul basylymdarynda zheke sozdermen katar soz tirkesterinin edәuir tolyk kamtyldy Қazak leksikografiyasynda sozderdin kejbir toptarynyn zhazyluyn korsetetin emle sozdikter de bar Mysaly Birikken sozder men soz tirkesterinin orfografiyalyk sozdigi G Zhәrkeshova Bul sozdikter 1957 zh ҚazKSR Zhogargy Kenesinin Prezidiumy bekitken Қazak tili orfografiyasynyn negizgi erezhelerine sәjkes tүzildi Osy atalgan Negizgi erezhelerinin zhana redakciyasyna 1983 sәjkes ҚR gylym akademiyasynyn Til bilimi institutynyn әzirleuimen Қazak tilinin orfografiyalyk sozdigi 1988 zh zharyk kordi ӘdebietҚazak tilinin orfografiyalyk sozdigi A 1941 Balakaev M Emle sozdigi Bastauysh zheti zhyldyk orta mektepterge arnalgan A 1948 Syzdykova P Қazak orfografiyasy men punktuaciyasy zhajynan anyktagysh A 1959 Syzdykova P Emle zhәne tynys belgileri A 1996 Zhәrkeshova G Birikken sozder men soz tirkesterinin orfografiyalyk sezdigi A 1960 Қazak tilinin orfografiyalyk sozdigi A 1963 1978 1988 Uәliev N Aldasheva A Қazak orfografiyasyndagy kiyndyktar A 1988 DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Ғylymtanu Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar ҒӨF EKO 2006 ISBN 9965 808 78 3 Қazak tili Enciklopediya Almaty Қazakstan Respublikasy Bilim mәdeniet zhәne densaulyk saktau ministrligi Қazakstan damu instituty 1998 zhyl 509 bet ISBN 5 7667 2616 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz